Dünyada ve Türkiye’de çocukluk çağı kanserleri artıyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine tarafından dünyada yılda 300 bin çocuğa (0-19 yaş arası) kanser tanısı konuluyor. Ülkemizde ise bir yıl içinde 3 bin 500 çocuk kanser tanısı alıyor. Prof. Dr. Gül Nihal Özdemir “Çocuklarda alev ve halsizlik gibi bulgular enfeksiyon ya da başka bir nedenle açıklanamıyor ve ısrar ediyor ise kuşkucu olmak gerekir” diyor.

Çocuklarda hangi kanserler görülür?

Vücudun herhangi bir yerinde hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya meydana çıkan ve kaynaklandığı doku ya da organı yıkılmış ederek kan veya lenf yolu ile yayılabilen habis hastalıklar olan kanserler çocukluk çağlarında da görülebiliyor. Çocuklarda kanser erişkine oranla fazla daha nadir görülür. Çocuklarda görülen hastalıkların yalnızca yüzde 1’i kanserdir. Bir Takım kanser tipleri sadece çocuklarda ortaya çıkar ve tekrar erişkinin bir takım kanserleri ise çocuklarda yaklaşık olarak hiç görülmez. Kanserin farklı alanlara yönlendirilmiş tipleri vardır ve kaynaklandığı organ ya da dokuya kadar değişir. Örneğin kan kanseri lösemi, lenf kanseri lenfoma, karaciğerde ortaya çıkan bitkiler ise hepatoblastomdur. Çocuklarda en sık lösemi görülür.

Çocuklarda kanser ne zaman görülür?

Çocukluk çağı kanserleri her yaşta görülebilir fakat en sık 1 ila 5 yaş aralarında ortaya çıkarlar. Belli yaşlarda bir takım kanserler daha sık görülür.

Çocuklarda kanser neden olur?

Kanserin niçin oluştuğu maalesef bütün olarak bilinmiyor. Genetik ve çevresel faktörlerin bir arada rol oynadığı düşünülüyor. Radyasyon, sigara dumanına maruziyet, kimyasal maddeler ve bazı virüsler hücreli düzeyinde değişiklikler yaparak kanser oluşumuna tesir edebilir. Bu faktörlere maruziyet özellikle gebelik döneminde önemlidir. Bazı kanser tipleri ailesel olabilir. Ailede diğer bireylerde de özellikle erken yaşta kanser gelişmiş olması genetik aşinalık düşündürür.

Çocuklarda ne zaman kanserden şüphe edilir?

Çocuklarda kanseri erken fark etmek zordur. Bazen birincil şikayet ya da bulgular hafif olabilir ve öyle önemsenmeyebilir. Çocuklarda bütün kanserlerin erken teşhisi için bir tarama testi yerine getirmek mümkün değildir. bu nedenle ailelerin kanserin ilk bulguları açısından özenli olmaları ve şüphe halinde doktora başvurmaları önemlidir. Özellikle bir takım tümörlerde geç teşhis tedaviyi zorlaştırır. Kanserin birincil bulgu ve bulguları:

- Ateş

- Halsizlik

- Dermansızlık

- Solukluk

- Kilo kaybı

- Vücutta mor lekeler

- Sık enfeksiyonlar

- Lenf bezlerinde şişlik

- Karında şişlik

- Erkek çocuklarında testiste şişlik

- Bacak ağrısı

- Kemik ağrısı

- Baş ağrısı

- Tekrarlayan kusma

- Denge kaybı

- Bölgesel şişlik

- Diş etlerinde şişkinlik ve kanama

- Görme bozuklukları olabilir.

Elbette her alev ve halsizlik kanser demek değildir. Fakat bu bulgular enfeksiyon ya da başka bir nedenle açıklanamıyor ve ısrar ediyor ise şüpheci edinmek gerekir.

Çocuklarda kanser tanısı nasıl konulur?

Tanıda hikaye ve tetkik ile değerlendirildikten sonra her kanserin tipine tarafından zorunlu testler yapılır. Lösemide ara sıra basit bir kan sayımı yararlı olur fakat muhakkak teşhis için kemik iliği örneği elde etmek gerekir. Tümörler için genellikle görüntüleme yöntemleri ve biyopsi gereklidir. Bazı tümörlerde tümör belirteçleri denilen kan testleri ile tanı konulması mümkün olabilir.

Çocukluk çağı kanserleri nasıl tedavi edilir?

Kanser hücreleri insan bağışıklık sistemini yanıltırlar, bu nedenle beden bu hastalığı kendi başına yenemez. Kanser tedavisi kemoterapi, cerrahi ve radyoterapiden oluşur. Her kanser tipinin farklı bir tedavisi vardır. Çocuk hematoloji onkoloji uzmanı dıştan çocuk cerrahı, beyin cerrahı, ortopedi ve radyasyon onkoloğu doktorlarından oluşan bir tedavi ekibi gereklidir. Tedavinin ilk hedefi kanserin tamamen ortadan değil edilmesi yani hastanın adamakıllı iyileştirilmesidir. Çocukluk çağı kanserlerinde günümüzde tedavi epeyce başarılıdır.