Demir eksikliği dünyada en sık görülen kansızlık yani kansızlık türü olarak biliniyor. Bilhassa eksik gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde demir eksikliğine yan kansızlık oranları oldukça yüksek seyrediyor. Vücutta demirin beceriksiz olduğu durumlarda anemi oluşuyor ve buna alt olarak da ''demir eksikliği anemisi'' tanısı konuluyor. İstatistiklere göre dünyada kadınların % 35'inde, erkeklerin % 20'sinde ve hamilelerin %50'sinde demir eksikliği anemisi yani anemi görülüyor.
Ferritin, vücudun demir deposu
Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerine rengini veren oksijenin kanda taşınmasını karşılayan bir proteindir. Demir de hemoglobinin esas yapısına giren bir elementtir ve akciğerden alınan oksijenin hemoglabine bağlanarak dokulara aktarılmasında büyük siklet taşır. Gıda yolu ile alınan besinlerden vücuda demir minerali girişi gerçekleşir. Demir minerali metabolizma ve hücre içi-dışı reaksiyonlar için epeyce önemli bir mineraldir. Ferritin, demiri vücutta depolayan ve salınımını kontrol eden bir protein kompleksidir. Vücudun demir deposu olarak da tanımlanabilir.
Yaş ve cinsiyete göre değerler farklılık gösterebilir
Ferritin eksikliği, vücutta yer alan demir deposu seviyesinin düşüklüğünü gösterir. Adi ferritin değeri, yaşa ve cinsiyete kadar çeşitlilik gösterebilir. genel olarak erkeklerde 20-500 ml/ng, kadınlarda ise 20-200 ml/ng arasındaki değerler adi aralık olarak kabul edilir. Kadınlarda erkeklere göre aylık adet kanamaları nedeni ile kısmi olarak daha düşük olarak saptama edilir. Çocuklarda ise ideal ferritin düzeyleri istikrarsızlık gösterir. Ortalama olarak yeni doğan bebeklerde 25- 200 ng/ml, bir aylık bebeklerde 200 ile 600 ng/ml, 2- 5 aylık bebeklerde 50- 200 ng/ml, 6 aylık bebekler ile 15 yaş arası çocuklarda 7-142 ng/ml aralarında olması olağan olarak kabul edilir.
Az miktarda düşüklük semptom vermeyebilir
Ferritin eksikliği vücutta ölçülen ferritin değerinin belirtilen olağan seviyelerden aşağıda olması durumudur. Bu tablo vücutta demir eksikliği olduğunu gösterir. Demir minerali bilhassa kırmızı kan hücrelerinde yer alan ve oksijenin taşınmasından sorumlu olan hemoglobin molekülünün üretimi için gereklidir. Demirin vücutta tatmin edici miktarda bulunmaması ile kırmızı kan hücrelerinin doku ve organlara taşıdığı oksijen miktarı azalır. Buna bağlı olarak doku ve organların yeterince oksijenlenememesi sonucu işleyişleri bozulur. Bu şart bazı belirtilere yol açar. Ferritin düşüklüğü az veya orta miktarda ise herhangi bir bulgu göstermeyebilir. Ama ağır seviyede ferritin eksikliği mevcut ise daha çok semptom görülür.
Ferritin eksikliğinin belirtileri şu şekildedir;
- Halsizlik ve bitkinlik
- İştahsızlık
- Sabahları uyanmakta güçlük ve sürekli uyku hali
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Kulak çınlaması
- Üşüme hissi
- Hafıza Kaybı, çabuk sinirlenme
- Enerji kaybı
- Konsantrasyon ve odaklanma problemleri
- Saç dökülmesi
- Tırnaklarda kırılma ve dolgun görünüş
- Kaşıntı
- Cilt renginde ve gözlerde solukluk ve sarılık
- Eklem ve kas ağrıları
- Sıkıntılı ayak sendromu
- El ve ayaklarda uyuşturma duygusal
- Toprak ve kireç yeme isteği
- Cinsel gönülsüzlük
- Kilo vermekte güçlük
Tedavide kansızlığa niçin olan etkenin bulunması yük taşıyor
Ferritin düşüklüğü tespit edilmesi durumunda mutlaka altta yatan nedenin aydınlatılması gerekir. Bu koşul diğer bir hastalığın habercisi de olabilir. Tedavide hastanın durumuna ve değerlerine kadar değişkenlik gösterecek şekilde tablet, şurup veya damardan (intravenöz) demir takviyeleri planlanabilir. Tedavi sürecinin yakından takibi ve yarıda kesilmemesi epeyce önemlidir. Ortalama 3-6 ay dek süre ile tedaviye devam etmek gerekmektedir. Tedaviyi yarıda kesmek tekrarlayan demir eksikliğine neden olabilmektedir. Medikal tedavinin yanı sıra hastanın beslenmesi de demir eksikliğine tarafından planlanmalıdır.
Kaynak: www.kadinvekadin.net URL: https://www.kadinvekadin.net/demir-eksikliginin-20-belirtisi.html
