ABONE OL1-Makattan kan gelmesi mayasıl hastalığına işaret eder, fazla önemsenmemeli: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Hastaların çoğu kötü bir rahatsızlık çıkacak korkusu ile “Bende mayasıl var, kanama nedeni nasıl olursa olsun odur” söylemiyle hekime başvurmuyor, komşunun tavsiyesine uyup alternatif tıbba yöneliyor. Ara Sıra de doktor bilhassa genç ve kronik kabızlığı olan hastalarda muayenede mayasıl ya da fissür (çatlak) varsa kanamayı bu duruma bağlıyor. Ama makattan kan gelmesi bir kanserin veya büyükçe bir polipin habercisi olabilir. Mutlaka detaylı çözümleme gerekiyor.
2-Bu hastalık kalıtımsal, benim ailemde kanser yok: YANLIŞ!
AÇIK KONUŞMAK GEREKIRSE: Kanserlerin yüzde 15’i genetik zeminde oluşur. Kişinin birinci derece yakınında kolon kanseri olması ya da ailevi sütun polipozisi bulunması kansere yakalanma riskini artırır. Oysa ailesinde hiç kanser olmayan kişilerde de kalın bağırsak kanseri gelişebilir. Son yayınlarda ailesel olmayan kolon kanserlerinde de ot gibi yaşama dokusunda kalıtımsal tarama yapılması öneriliyor.
3-Uzun süreli kabızlık daha sonra kansere yol açar: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Kronik kabızlık veya alıngan bağırsak sendromunun sütun kanserine yol açtığı konusunda bir data yoktur. Oysa kolon kanseri veya oldukça büyük bir polip bağırsak boşluğunu daraltacak kadar büyüdüğünde kabızlık, bağırsak tıkanması ya da makattan kanama görülebilir. Bağırsak alışkanlığı bu yönde değişen kişilerin mutlaka bir gastroenteroloğa görünmesi gerekir.
4-Kolonoskopi çok güç ve sancılı bir operasyon, ölümcül bile olabilir: YANLIŞ!
AÇIK KONUŞMAK GEREKIRSE: Kolonoskopi bilirkişi ellerde riski epeyce düşük bir işlemdir. Kolonoskopi sırasında bağırsağın delinmesi veya kanama 1000’de 1’den azdır. Kolonoskopi öncesi hasta eşlik eden hastalıklar açısından değerlendirilir, ilaçları ayarlanır. (Mesela; kalp kapağı değişmiş olanlarda antibiyotikler, kan sulandırıcı ilaçlar, anti-diyabetikler vs.), aşina hastalıklarına ya da cisim yapısına tarafından bağırsak temizliği yapılır, işlem derin sedasyon (uyku) altında yapıldığı için hasta sancı duymaz ve işlemde özel durumlar dışarıya genel duyu yitimi uygulanması gerekmez.
5-Hiçbir şikayetim yokken neden kolonoskopi yaptırayım fakat: YANLIŞ!
Bir insanın hayatı boyunca kolon kanserine yakalanma riski yüzde 6 gibi hiç de küçümsenmeyecek bir olasılıktır. Yani her 18 kişiden 1’inde sütun kanseri gelişebilir. Sütun polipleri ve kolon kanserine obez kişiler ve sigara içenlerde, ahenkli alkol kullananlar, bitmiş gıda ile beslenenler, ailesinde sütun kanseri olanlar ve egzersiz yapmayanlarda daha sık rastlandığı bilinmektedir. Ama kolonoskopi ile kolon kanserinden ölüm riski yüzde 45 oranında azalmaktadır.
6-Kolon kanserini önleyen ilaçlar var: YANLIŞ!
Bu konuda çok çalışılmış olmasına karşın net bir sonuç yok. Bir Takım çalışmalarda non steroid antiinflamatuar ilaçlar, kalsiyum, magnezyum, folik asid, B6 ve B12 vitamini, D-vitamini, statinler ve aspirinin kanseri önleyici etkisinden bahsedilse de bu tesir geniş serilerde doğrulanmamış. Başka amaçla aspirin kullananlarda belki marjinal bir iyilik elde edilebilir deniliyor. Bu konuda alınacak fazla uzaklık var. En iyisi sağlıklı ve liften varlıklı beslenmek, egzersiz yerine getirmek, sigara ve alkolden uzaktan durmak ve kilo almamak.
Dışkıda gizli kan testi ya da tercihen kolonoskopi işlemini yaptırmak kolon kanserinden korunmada en etkin ve akılcı yol olarak gözüküyor. Peki kimlere tarama yapılmalı?
Çoğunlukla tarama yaşı, sıradan tehlike grubunda olan kişiler için 50 yaş olarak kabul ediliyor. Tarama, alıngan yöntemle her 2 yılda bir dışkıda sıcacık kan bakılarak ve testi artı çıkanlara kolonoskopi uygulanarak yapılıyor. Bulgulara göre kolonoskopi 1-3-5 ya da her şey normalse 10 yıl sonra tekrarlanıyor. Taramanın sonlandırma yaşı 75 olarak belirlendiyse de bu vakit kişiye göre uzatılabiliyor.
Son yıllarda erken yaş kalın bağırsak kanserinin yükselme göstermesi üstüne taramaya 45 hatta 40 yaşında başlanması öneriliyor. Birinci derece yakınında kolon kanseri olan ya da ailevi polipozis sendromlarından biri yer alan kişilerin taranmasına daha erken yaşta açmak gerekiyor.
Kaynak: www.milliyet.com.tr URL: http://www.milliyet.com.tr/pembenar/galeri/kolon-kanseri-hakkinda-dogru-bilinen-6-onemli-yanlis-6441599
