Sözcü Gazetesi'nden Mehmet Özcan Ertürk'ün haberine göre kur, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın ilk olarak “Yastık altındaki dövizinizi bozdurun” çağrısı yaptığı Aralık 2016'dan beri yüzde 125 yükseldi. O tarihten bu yandan Erdoğan'ın yaptığı her “Bozdur” çağrısı yerli tasarruf sahiplerinin döviz ve altın birikimlerinin katlanarak artmasıyla sonuçlandı. İlk çağrının yapıldığı tarihten bu yanlamasına geçen 4 yılda yurtiçi yerleşiklerin döviz tevdiat hesapları 86.5 milyar dolar artışla 231.2 milyar dolara çıktı.
HER FIRSATTA ALDILAR
Yüksek enflasyon ve azalan döviz rezervlerinin baskısıyla TL'nin üzerinde oluşan tahribat yıldan yıla artarken, vatandaş döneme göre değişen her alım fırsatını değerlendirdi. Öyle ki, kasım ayı başında ekonomi yönetiminin değişmesiyle oluşan olumlu hava Türk Lirası'nın 2001 yılı sonrasındaki en iyi haftasını geçirmiş ve kur 8.57'den 7.50'ye kadar gerilemişti, fakat TL'nin yüzde 10'dan pozitif değerinde kazandığı böyle bir haftada bile vatandaşlar ve şirketler doları seçim etti. Önceki gün kabine toplantısı sonrası açıklamalarda yer alan Erdoğan bir kere daha vatandaşa TL çağrısında bulundu. Erdoğan, “Tüm vatandaşlarımızdan birikimlerini dövizden TL'ye çevirerek imal ve istihdama katkı maddesi sağlayacak yatırımlara yönelerek mücadelemize yardım vermelerini bekliyorum” dedi. Bu, 2 Aralık 2016 tarihinden bu yana yaptığı 4'üncü çağrı oldu.
ALTIN %248 DEĞERLENDİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2 Aralık 2016'da yaptığı konuşmada, “Yastık altında dövizi olanlar gelsin parasını altına, TL'ye dönüştürsün. Ne gereksinim var dövize değer kazandıracağız” dediğinde dolar/TL kuru 3.5183'lerdeydi. Erdoğan'ın birincil yastık altı çağrısından bu yandan dolar kuru yüzde 125, Euro kuru yüzde 156 yükseldi. Altının gramı ayrıca milletlerarası piyasalarda ons fiyatının artması hem de TL'nin dolar karşı değer kaybetmesiyle 133 liradan 463 liraya çıktı. Erdoğan, ikinci çağrıyı 26 Mayıs 2018'de tercih mitinglerine başladığı Erzurum'da yaptı. Dolar 4.7363 lira seviyesinde, döviz tevdiat hesapları ise 144.5 milyar dolara çıkmıştı. Üçüncü çağrı da 9 Aralık 2019'da geldi. Doların 5.80 lira olduğu o tarihte döviz ve altın hesaplarında 194.4 milyar dolar birikmişti.
VATANDAŞ BİR TÜRLÜ GÜVENMİYOR
Türkiye ekonomisinin hem içeride hem dıştan yitirdiği güven, dış sermaye girişinin kurumasına ve döviz fiyatının 2016-2020 arasında 3 TL'den 8 TL basamağına değin çıkmasına yol açtı. Bir yandan kuru yakalamak için döviz rezervleri harcanırken, diğer yanlamasına mevduatta dövize kaçışı durdurmak için atılan her adım vatandaşın TL'den birazcık daha uzaklaşmasıyla sonuçlandı.
Enflasyon beklentilerinin yükselmesi ve TL'nin olumsuz gerçek faiz sahasından kurtulamaması vatandaşın altın ve dövize yönelmesine yol açıyor. 2016'da yabancı para mevduatının toplam mevduata oranı yüzde 42 iken, bugün yüzde 55'e yükseldi.
