Erdoğan’dan kritik borsa toplantısı. Manipülasyonun önüne geçilecek

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bugün başkanlık ettiği toplantıda da bu konun ele alınması beklenirken, değişikliklerin hafta sonu ya da gelecek hafta içinde açıklanacağı varsayım ediliyor.

Piyasa katılımcıları ve uzmanlar mümkün düzenleme değişiklikleri aralarında vadeli pay sözleşmelerinin sayısının azaltılmasının da bulunabileceğini ifade ettiler.

Kaynaklar, iki avuç içi yakın sürekli %150 yükseliş ve peşine düşüp takip eden 10 jurnal düşüş döneminde açılan pozisyonlar nedeniyle keza büyük keza de minik pekçok yatırımcının hasar ettiğini varsayım ederken, bu durumun hükümet nezdinde de rahatsızlık yarattığını belirtti.

Üstteki düzey bir ekonomi yetkilisi, “Banka hisselerinde yaşanan gelişmelerin keza ekonomik hem de siyasi etkileri oluyor… Benzer hareketlerin kesinlikle yaşanmasının önüne geçilmesi gerekiyor. Alternatif adımlar üzerinde duruluyor. Hangi adımların atılacağına kısa sürede karar verilecek” dedi.

Reuters’ta bulunan habere tarafından, adının açıklanmasını istemeyen bir aracı kurum yöneticisi, kaldıraçlı pozisyonların yüksek işlem hacmine sahip bankalar gibi büyük hisselerde yarattığı belirgin fiyat hareketlerinin ekonomi yönetiminde hastalık yarattığını ve bunun bir daha gerçekleşmesini zorlaştıracak bir düzenleme değişikliğine Hazine koordinatörlüğünde gidilebileceğini ifade etti.

Benzer kaynak, “Burada bir hassasiyet oluştu, özellikle likit banka hisselerindeki volatiliteden dolayı… Ne olup ne olamayacağı otoriteler göre belirlenecek, büyük ihtimalle haftaya kalmayacak” dedi.

Piyasa uzmanları güvence açığının yatırımcılar göre karşılanamaması halinde, arabulucu kurum bilançolarına yansıyabileceğine uyarı çektiler.

Bir Takım uzmanlar ayrıca işlem hacminin düşük olduğu, fiyat manipülasyonuna imkan veren minik-orta ölçekli şirketlerin paylarına dayalı vadeli kontratları kısıtlayıcı adım atılabileceğini de belirttiler.

Hazine ve Borsa İstanbul herhangi bir adım atılıp atılmayacağı yönündeki Reuters’ın sorusunu düzenleyici kurumlara yönlendirdi. Ancak Anapara Piyasası Kurumu’ndan (SPK) haberin yazıldığı sırada bir cevap gelmedi.

HASAR NET DEĞİL, SIKIŞIKLIK SÜRÜYOR

Bazı yatırımcılar kadar Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nın (VİOP) “ilk büyük krizi” olarak niteledikleri tırmanış ve düşüşün arkasında bariz hareketler bu hafta duruldu.

Türkiye’nin en büyük banka hisseleri .XBANK geçen hafta art arda taban olduktan sonra bu hafta yatay seyire geçerek piyasa genelindeki stresin azaldığını gösterdi.

Fakat Şekerbank SKBNK.IS, TSKB TSKB.IS ve İş GYO ISGYO.IS hisselerinde geçen haftadan bu yandan kesintisiz devam eden taban hareketi stresin piyasanın bazı kısımlarında son bulmadığını gösterdi. Şekerbank hisseleri birbirini izleyen yedinci günde, TSKB ve İş GYO ise birbirini izleyen altıncı günde taban oldu.

Bir kaynak, vadeli işlem piyasasındaki pozisyonların ağırlıklı olarak beş arabulucu kurumdan işlem yapan yatırımcılarda bulunduğunu açıklama ederken, bu pozisyonların gerektirdiği teminatın yatırımcılar tarafından tamamlanmaması halinde aracı kurum bilançolarına yansıyabileceğini belirtti.

Güvence bitirme gerektiren pozisyonları taşıyan yatırımcıların Ahlatçı, Alnus, Gedik, Tacirler ve Trive Yatırım’dan operasyon yaptığını bildiren iki işlemci, laf konusu üç hissedeki taban hareketi sona erene dek sıkışıklığın ve teminat sorununun çözülmeyeceğini açıklama ettiler.

Hafta başında 1.4 milyar lira ile geçen haftaki 1.8 milyar liralık rekora yakın seyreden teminat bitirme çağrısı son günlerde gerilemiş olsa da dün itibarıyla 567 milyon lira ile yüksek seyrini korudu.

Yatırımcıların kaldıraçlı pozisyonları taşımaya devam etmek için güvence çağrısı dek peşin para, hisse veya öteki menkul kıymet göstererek teminat açıklarını tamamlamaları gerekiyor.

Bu olası değilse aracı kurumların yatırımcıların elindeki hisseleri satarak güvence tamamlıyorlar. Spot hisse piyasasında düşüşlere yol açan bu satışlar beceriksiz kalırsa aracı kurumların kendi özkaynaklarıyla açığı tamamlaması, bu da yetkisiz kalırsa Takasbank’taki garanti fonunun kullanılması gerekiyor.

Takasbank hafta başında minimum güvence sınırlarını düşürerek piyasayı rahatlatmıştı. Büyüklüğü 1.2 milyar lira olan Takasbank garanti fonunda potansiyel bütün zararı karşılamaya yetecek olsa da, muhtemel zararların aracı kurumların bilançosuna yansıması ihtimal dahilinde.

Gedik Yatırım konuyla ilgili Reuters’ın sorularına “Piyasalarda oluşan volatilite ile ilgili bir yorum yapamıyoruz. Ülkemizin anapara piyasalarına güvenimiz dün olduğu gibi bugün de devam ediyor. Operasyonlarımıza aynı şekilde devam ediyoruz” yanıtını verdi.

Alnus Yatırım sorulara yanıt vermedi, ama şirkete yakın bir kaynak bir kısmı hisse elde etmek üzere yeterli teminat bulunduğunu ifade etti.

Ahlatçı, Trive ve Tacirler Yatırım’dan ise haberin yazıldığı sırada bir dönüş olmadı.

OLASI ÖNLEMLER

VİOP’ta toplam 49 şirketin paya dayalı vadeli işlem sözleşmesi operasyon açık konumda bulunuyor. Paya dayalı her anlaşma için üç vade sürekli olarak işlem görürken, vade sonunda hisselerin fiziksel olarak el değiştirmesiyle kontratlar tamamlanıyor.

daha sonra VİOP’a dönüşen vadeli operasyon piyasalarının 2005 yılında kuruluşunda tayin alan Deriva Danışmanlık Idareci Ortağı Tolga Uysal, piyasadaki sıkışıklığın temel olarak pay vadeli sözleşmelerinin 30 Eylül’de dolacak vade sonunda maddesel anlaşma zorunluluğundan kaynaklandığını açıklama ederek, “Bu krizin bir daha yaşanmaması için tahtası sığ olan paylarda vadeli işlemlerin açılmaması lüzumlu” dedi.

Şekerbank, TSKB ve İş GYO hisselerindeki taban hareketinin 30 Eylül’e kadar devam etmesi durumunda somut teslimatın yarattığı sıkışıklığın nakdi uzlaşı, yani aradaki fiyat farkının tip ile satıcı arasında mahsuplaşılması ile çözülebileceğini bildiren Uysal, bu durumun ise VİOP’ta arbitraj pozisyonu açan kurumsal fonlarda hasar yaratabileceğine dikkat çekti.

Piyasadaki sorunu, “Burada olan sorun güvence bitirme çağrısının spot piyasada sığ hisselerde yarattığı kayıplarla oluşan fasit döngü ve bedensel uzlaşı şartının yarattığı sıkışıklık. Uzun pozisyon bölge yatırımcıların vade sonunda bu hisseleri bir yerden bulması gerekecek” diyerek özetleyen Sakin, vade sonunda teminat tamamlanmaması halinde arabulucu kurumların zararlarla karşılaşabileceğini, ama arabulucu kurumların Takasbank’taki aşamalı teminat havuzunun oluşması halinde zararları karşılamak için tatmin edici olacağını belirtti.

Kaynak: www.superkulup.com URL: https://www.superkulup.com/erdogandan-kritik-borsa-toplantisi-manipulasyonun-onune-gecilecek.html