Türkiye Gazetesi'nden Ö. Faruk Bingöl'ün haberine tarafından Bankacılık Düzenleme ve Yoklama Kurumunun kararına tarafından bankalar, 2021 yılı itibarıyla bir evin değerinin yüzde 80’ine dek konut kredisi verebiliyor. Geriye kalan yüzde 20’lik kısmının alıcı göre peşinat olarak karşılanması gerekiyor. Oysa konut fiyatlarının geldiği seviyeler ile bankaların verebileceği kredi miktarı arasındaki makas bugün epeyce açıldı. Özellikle İstanbul’da evler için bundan böyle milyon TL rakamı sık sık karşımıza çıkıyor. Teoride milyonluk bir konut için bankalar 800 bin TL’ye dek kredi çıkarabilir. Gerçekte ise başka faktörler devreye giriyor. Bankalar evin değerinin haricinde, kredi talep edenin risk ve kazanç durumuna göre de değerleme yapıyor. Verilebilecek en fazla kredi tutarı da buna kadar belirleniyor. Türkiye şartlarında sıradan gelir durumuna kadar hesaplanan kredi tutarları ise bugünkü konut fiyatlarının yüzde 50’sine bile ulaşamıyor.
BİRÇOK FAKTÖR DEVREDE
Görüşlerine başvurduğumuz özel bir bankanın bireysel herif temsilcisi “Krediler verilirken birçok faktör devreye giriyor. Kişinin geçmiş ödemelerine bakılarak oluşmuş kredi sokuru, aylık gelir düzeyi, hane halkının toplam geliri, satın gücenmek istenen konutun mevkisi, durumu gibi değerlendirmeler dikkate alınıyor. Tabii ancak en manâlı kriter kazanç düzeyi. Sistem, taksit ödemelerini, genelde gelirin takriben yüzde 60’ına denk gelecek şekilde oluşturuyor. Bugünkü şartlarda kredi talebinde bulunanların sıradan aylık kazançları 8-9 bin TL civarında seyrediyor. Bu durumda taksitler de azami 5 bin TL civarında gerçekleşebiliyor. 10 yıllık bir kredi paketi için verilebilecek en fazla miktar da, konuştuğumuz şartlara kadar 350-400 bin TL’yi bulabiliyor. Bu kredi miktarı, natürel ancak bugün yüksek fiyatlı evleri satın almak için yeterli olamayabiliyor. Yanında dinç bir peşinat hazırlamak gerekiyor. Bu sebeple kredi sorgulaması yapıp da başvuruda bulunmayan müşteri sayısı az yok. Peşinatı adaleli ya da gelir düzeyi yüksek kesimler için kredi süreçleri daha hızlı işliyor” diye konuştu.
ALTIN-DÖVİZ BOZUYORLAR
İstanbul Anadolu yakasında etkinlik bildiren büyük bir emlak ofisinin yetkilisi Atakan Sancakbarlas da “Faizlerin yüksekliği zaten bir problemdi. Buna tüketiciye meydana çıkan kredi tutarının düşük seviyelerde kalması da eklendi. Bu sebeple pahalı konutlarda yapılan satışların birçok peşin olarak gerçekleşiyor. Tüketici zamanında altın, döviz almış, buradan kazanmış ve bozdurup ev alıyor. veya kaslı aile desteği var, başka kanallardan borca girme gibi yollara da başvuruyor. Bugün çoğunlukla kredi talep edenlerin baktığı evler en fazla 500-600 bin TL bandında. Çünkü tüketicinin kazanç durumu ve geri ödeme gücü bu seviyelerde. Bu durumda merkezi ilçelerden uzaklaşma da başlıyor. veya alıcı oturmak için yok yatırım için daha minik ve yerinde ev alıyor. Oradan gelen kira geliri ile kendi kirasını karşılıyor” ifadelerini kullandı.
500 BİN TL İŞ GÖRMÜYOR!
İstanbul Üsküdar’da bir ev arayan Halim Demirhan isimli yurttaş “acilen bu bölgede yeni yapı bulmak güç. Bulsanız da fiyatları milyon TL ve üzerinde. Eski yapılarda da bir ucuzluk laf konusu değil. Oturulabilir bir ev için en düşük 850 bin TL’yi gözden dışlamak gerekiyor. Banka banka dolaştım, bana çıkan kredi tutarı en yüksek 300 bin TL!.. Yani bir ev alabilmek için 550 bin TL peşinatınız olacak. Bu dek toplu paranın bile işe yaramadığı bir dönemdeyiz. Kaldı ancak, bu faiz oranlarıyla 300 bin TL kredinin geri ödemesi 500 bin TL’yi aşıyor. Yani aylık taksitler az daha 5 bin TL’yi buluyor. Ne bu peşinata sahibiz ne de böyle bir taksiti ödeme gücümüz var. Mecburen merkeze uzakta yerlere bakacağız” diyor.
