Milliyet Gazetesi'nden Hanife Baş'ın haberine göre cep telefonlarında kopyalama denilen Beynelmilel Mobil Aygıt Kimliği IMEI değiştirilmiş aygıt rakamında patlama yaşanıyor. Mobil Bağlantı Taşıtları ve Bilgi Teknolojileri İşadamları Derneği MOBİSAD Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, Türkiye’de pandemi ve sonrasında çoğalan döviz kurları sebebiyle maliyetlerin yükseldiğini ve bunun da kopyalanmış aygıt rakamını artırdığını söyledi.

Ayda 200 bin adet

Son yarıyılda bir ayda satılan 1 milyon cep telefonundan 200 bininin kopya telefon olduğunu belirten Turnacı, “Daha evvel bu sayı 50-100 binlerdeydi. Telefon maliyetlerindeki çoğalışla kopyalanmış aygıt rakamı yüzde 100’e varan oranda yükseldi. Yurtdışıyla Türkiye arasındaki aygıt maliyetleri arasındaki makas açılınca firari getirilen telefon rakamı arkasıydı. Bu hem devlete aidat kaybı oluyor hem de illegal satışı artırıyor. Sektörde de haksız rekabete neden oluyor” dedi.

Türkiye’de milyonlarca telefonun IMEI’sinin kopyalandığını da dile getiren Turnacı, bu uygulamanın çok sıradanlaştığını ve bu yolla ciddi hasılat elde eden kayıt dışı bir kanal oluştuğunu vurguladı. Turnacı, kopya cep telefonu satışlarının sektörün yüzde 20’sini oluşturur hale geldiğini de kaydolarak, cep telefonuna taksit uygulamasının kısıtlanmasının da IMEI kopyalamayı artırdığına dikkat çekti.

Ehemmiyetli bir mevzunun da yurttaşın çekmecesinde duran kullanmadığı daha önceki telefonların kimliklerinin güvenliğini sağlamak olduğuna işaret eden Mustafa Kemal Turnacı, şunları söyledi: “7 sene sinyal almayan aygıtlar, sim kart takılmayan mahsuller, Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Müesseseyi BTK IMEI havuzundan çıkıyor. Biz bu müddetin iki seneye düşürülmesini arz ettik. Böylece havuz daralacağı için yasa dışı yollardan kullanım alanı bulunamayacak.”

Temmuz'da arkasıydı

Turnacı, cep telefonu satış sayılarına da değinerek, “Pandemi yarıyılında mart, nisan aylarında ciddi düşüş oldu. Ama sektör Temmuz'da 1 milyon adetlik satışı tuttu. Ağustos ve Eylül azıcık daha düşük oldu. Sektörde her sene 12 milyon satış olur. Bu sene ise 10 milyonu tutacağımızı öngörüyoruz” bilgisini verdi.

‘Yeni telefon sahibi kabahatli olur’

İstanbul Barosu Bilişim Hukuku Kurulu Genel Sekreteri Avukat Oğuz Aksoy, şunları söyledi: “IMEI kopyalanması kabahattir. 5809 Rakamlı Elektronik Haberleşme Yasayı’nun 55/1-2 maddelerinde kabahat teşkil ettiği sarihçe belirtilmiştir. Telefon maliyetlerinin çoğalmasıyla düşük model telefonlara ait IMEI numaralarının kopyalanarak yurtdışından gelen telefonların Türkiye’de kullanıldığı tespit edilmiştir. Düşük model telefonun vasıtayı kılınarak bir kabahate karışması, IMEI kopyalanması gidişatında, alakalı kabahatin yeni telefon sahibi tarafından işlenmiş olabileceği duruşma tarafından değerlendirilebilecektir. Kopyalama işini yapan şahıslara bin günden on beş bin güne kadar adli para cezası verilir.”

IMEI nasıl kopyalanıyor?

IMEI, cep telefonunun kimlik numarası olarak adlandırılıyor. 15 haneden oluşuyor. Tek bir aygıta özel olarak imal aşamasına ilave ediliyor. IMEI numaraları telefonun artta pilin alt kısmında bulunuyor. Telefon kolilerinin üzerine IMEI numaralarını yazan üreticiler de var. IMEI’nizi pilinizden ya da *#06# kodlayarak bilebilirsiniz. Firariciler değişik biçimlerde ele geçirdikleri bu numaraları basitçe kopyalayabiliyor. Aynı IMEI numarasına sahip birden fazla aygıt eş zamanlı kullanılırsa, BTK bunu tespit edip size kısa ileti atıyor. Kısa zamanda da makineyi irtibata kapatıyor. BTK ve e-Devlet üzerinden mobil aygıtınızın legal yollarla ithal edilip edilmediğini, kayıp çalıntı olup olmadığını denetleterek bilebiliyorsunuz.

Kaynak: www.sacitaslan.com