Milliyet Gazetesi'nden Mert İnan'ın haberine göre İzmir Valiliği ile İnşaat Mühendisleri Odası’nın 2009 senesinde hakikatleştirdiği yapı stoğu araştırması, zelzelenin imhaya neden olduğu Bayraklı’daki bir hayli yapının muhtemel bir zelzelede devrilebileceğini 11 sene evvelden haber vermiş.

Bayraklı’nın Manavkuyu ile Karşıyaka’nın Alaybey ve Karabağlar Basın Sitesi semtlerini içeren, “Zelzele Tehlikeyi Açısından İzmir’deki Üç Kaptan Bölgede Yapı Stoğunun Değerlendirilmesi” başlıklı rapor, 6 Temmuz 2009’da başlayıp 20 Ağustos 2009 tarihinde süren araştırmaların ardından hazırlandı.

İnşaat Mühendisleri Odası ile İzmir Valiliği’nin işbirliğinde yürütülen araştırmada Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bvefatı’nden Hikmet Hüseyin Çatal ile İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi uzmanları Abdullah İncir, Jale Alel, Ahmet Ermin ve İbrahim Özmen yer alırken, Bayraklı, Karabağlar ve Karşıyaka Belediyeleri İmar Müdürlükleri de arşiv dosyalarının araştırılması mevzusunda personel yardımı sağladı. Çalışma kapsamında kaptan bölgelerdeki yapıların  yaşı, isme ve parsel numaraları, taşıyıcı sistem cinsi gibi bilgilere erişildi. Kaptan bölgelerde muhtarlıkları ile işbirliği yapılarak, popülasyon yapısı ve bina sahipliğiyle alakalı bilgiler edinildi. 

1490 bina tarandı

Araştırma kapsamında Manavkuyu mahallesinde 696, Alaybey mahallesinde 259, Basınsitesi’nde 535 bina gözlemsel olarak tarandı. Hazırlanan raporda 3 semtteki 1490 binanın büyük çoğunluğunda inşaat niteliğinin cılız olduğu neticesine erişildi. Zelzelede en büyük tahribi yaşayan Bayraklı’ya bağlı Manavkuyu Semti’nde o yarıyıl 696 binadan yalnızca 15 binanın inşaat niteliğinin iyi olduğu, 377’sinin orta nitelik, 304’şanın ise cılız olduğu saptandı. Raporda ayrıca Alaybey mahallesinde 144, Karabağlar Basın Sitesi’nde ise 226 binanın inşaat niteliğinin cılız olduğu tanımlandı. Raporda, Manavkuyu mahallesinde binaların yalnızca yüzde 2’sinin inşaat niteliğinin iyi olduğu tanımlandı. 

Kuvvetlendirilmeli

Raporun netice ve teklifler kısmında ise, “Milletimiz bilinçlendirilmeli, oturduğu binanın zelzele dayanımı hakkında ve zorunlu ihtiyatların alınması mevzusunda bilgilendirilmelidir. Kuvvetlendirilmesi gereken binalar için yurttaşlara destekledinmeli, kuvvetlendirme üretim işi özendirilmelidir. Mevcut yapı stoğumuzun büyük bir kısmını firari binalar teşkil etmektedir. Bu sebeple firari binaların zelzele dayanımının artırılması mevzusu devlet siyaseti olarak ele alınmalıdır. Binası zelzeleye karşı cılız olan, kuvvetlendirilmesi ekonomik olmayan yapılar en kısa zamanda boşaltılarak bir tasarı çerçevesinde kentsel değişim projeleri üretilmelidir” ifadelerine yer verildi.  

Onlarca zararlı bina var

Zelzelede Manavkuyu’da Yağcıoğlu Sitesi B Blok tamamen, Yılmaz Erbek Apartmanı’daki iki blok ise kısmen devrildi. Ağır zarar alan Egemen ve Karagül Apartmanları ise, sarsıntıdan sonra devrildi. Manavkuyu Semti Muhtarı Fatma Ceylan, “Onlarca ağır zararlı bina var. Mansuroğlu Semti’nde çok zararlı bina var” dedi. 

‘Haberim yok’

Bayraklı daha önceki Belediye Başkanı Hasan Karabağ, “Böyle bir rapor ve araştırmadan haberim yok” derken, “Valiliğin liderliğinde yapılan bir çalışmaysa arşiv bilgileri kesinlikle devletin fotoğrafı müesseselerinde vardır” dedi. Raporun hazırlanmasına katkı sunan adlardan Jale Alel ise “Arşivimiz zarar gördü dokümanlar gitti. Bizim tespit ettiğimiz makûs vaziyetteki binalar arasında devrilen oldu mu andırmıyorum Bizim yaptığımız rapor bazında ön tespit çalışmasıydı. Bu çalışmanın değişik bölgeleri de içermesi konuşulmuştu ancak sonrasında bir ekip bürokratik manilerden dolayı devam ettirilememişti” dedi.