Gelgit bozulması etkisi, kara deliğin yerçekiminin, yıldızın kozmik cisme daha yakın olan tarafını güçlü bir şekilde çekmesiyle gerçekleşir. Dev kozmik ceset önce yıldızı parçalara ayırır, daha sonra maddesini emer ve bu süreçte yıldızı uzun bir iplikçik haline getirir.
Spagettifikasyon sırasındaki hız 10 bin kilometreye ulaşır. (Fotoğraf: ESO)
Bazı yıldızlar galaksilerin merkezi kısımlarında yörüngede yer alır. ara sıra kara deliklere yakalanacak dek yaklaşır. Sonunda spagettifikasyonla erken bir şekilde ölür.
Bilim insanları, “spagettileşmiş yıldızı” kozmik cismin kutupları etrafındaki spektral soğurma çizgilerinde saptama etti. bununla beraber, araştırmacılar baktıkları materyalin birleştirme diskinin bir parçası olmadığını bahis ediyor.
Çalışmayı Hollanda Uzay Araştırmaları Enstitüsü ve Radboud Üniversitesinden bir bilim ekibi yaptı. Takım, makaleyi Monthly Notices of the Royal Astronomical Society‘de yayımladı.
Her şeyi yutan kozmik vücut
Makalenin baş yazarı Giacomo Cannizzaro, çalışmaya ilişkin konuştu. “Soğurma çizgileri gizli” diyen yazan devamında, “dönen bir diske baktığımızdaki gibi Doppler etkisiyle genişlemediğini” söyledi.
Gelgit bozulması sırasında süper kütleli bir kara delik, spagettifikasyon yaşayan yıldızı yutuyor. (Resim: NASA)
Toplama diskindeki materyalin seri hareketinin neden olduğu Doppler etkisi, kaynağın gözlemciye içten ya da gözlemciden uzağa hareket etmesine tabi olarak elektromanyetik dalgaları uzatır ya da daraltır. sonuç olarak, toplama diskinin Dünya’dan uzaklaşan kısmının yaydığı ışık daha aydınlık olur. Ancak bilim insanları buna dair hiçbir kanıt görmedi.
Bilim insanları, süper kütleli kara delikleri Güneşten milyonlarca ve hatta milyarlarca kere daha ağır olarak niteliyor. Bunların çoğu galaksinin merkezinde bakımlı halde. Milyarlarca sene içinde büyüyor ve yerçekimsel yakalamadan düşen her şeyi yutuyorlar. Gökbilimciler, çevrelerindeki gaz ve maddeyle boğuşurken yaydıkları aydınlık X-ışınları doğru bu kozmik cisimleri tespit ediyor.
Kaynak: shiftdelete.net URL: https://shiftdelete.net/bir-kara-delik-yildizi-spagetti-gibi-yuttu
