O Kadar fazla sektörde olduğu gibi sanat sektörünün de geleceği ve teknolojisi, tüketicilerin tercihleriyle şekillenmeye, dijitalleşmeye devam ediyor. Son birkaç yıldır üretilen sanat eserleri, NFT olarak blockchain daha aşağı yapısına bağlanıyor. Böylece taklit edilme konusu ortadan kaldırılarak, ayrıca sanatçıların eserleri korunuyor ayrıca de eserler yüksek meblağlara tip buluyor. Bu yazımızda sizlere NFT odağında şekillenen sanat anlayışını aktaracağız. 

NFT nedir?  

NFT'nin açılımı Non-Fungible Token. Bunu Türkçe'ye değişimi olası olmayan para ya da çip olarak çevirebiliriz. Özel bir kriptografik token türü olan NFT, kopyalanamaz ve türünün tek örneği. NFT'nin benzersiz ve biricik olması, ortak olarak kendi türünden diğer bir token ile takasının yapılamamasına yol açar. Bu durumda NFT'ye aktarılan bir sanat eserinin özgünlüğü zahmetsizce doğrulanabilir ve eserlerin kopyalamasının önüne geçilir. 

NFT'ye niçin ihtiyaç var? 

Yüzyıllardır, sanat eserleri koleksiyonerler göre fahiş fiyatlara alınıp satılıyor. Ancak eserlerin özgünlüğü sadece son 10 yıldır, farklı tekniklerle ispatlanabiliyor. Bu teknikler aralarında eserin geçmiş alıcılarının listesi, eserle birlikte gelen satmak mektupları gibi dokümanlar üzerinden ilerlemek ya da kanvasın yaşı, boylaların türü, fırça darbeleri, eserin üzerindeki harabeler gibi etmenlere bakılması yer alıyor.

Ancak bu teknikler de kimi vakit eserin özgünlüğünü kanıtlamakta yetkisiz kalabiliyor. Milyon dolarların döndüğü bir piyasada, sahtecilik ile dolandırılmak ise fazla yaygın. Öyle fakat Louvre ve Mets gibi dünyanın en önemli müzeleri taklit eserler alabiliyor. ABD'deki Knoedler galerisinin nasıl dolandırıldığı bir Netflix belgeseline bile konu oldu. New York'un en köklü galerilerinden biri olan Knoedler, 1990'lı yılların sonunda 60'ın üzerinde sahte sanat eseri aldı. Bu tablolar Knoedler kadar toplamda 80 milyon dolara satıldı.  

Burada kar marjlarından da bahsetmekte fayda var. Sahte sanat eseri satan Glafira Rosales'den bir Pollock taklidini 750 bin dolara alan Knoedler,bu eseri 5.5 milyon dolara sattı.

Sanatçıların hayattayken eserlerinin fazla fazla para etmemesi, ölümlerinin ardındaki durumu değiştiriyor. Böylece çok ressam eserlerini geçinmek için ucuz fiyatlara satıyor veya bazı durumlarda lokal esnafa borçlarını kapatmak için kullanıyor. Bu durumda orjinal eserlere sahip olan kişiler, kar marjını 5'e veya 10'a katlamış oluyor. 

NFT ise sanartçılara bir çıkış yolu sunuyor. Blockchain, merkeziyetsiz yapısıyla, eserlerin herkes tarafından erişilebilir olmasını sağlarken, NFT eserlerin özgünlüğünü koruyor.  

NFT Pazaryerleri 

NFT'ye aktarılan sanat eserleri, dijital pazar yerlerinde alıcılarla buluşuyor. Bu dünyanın en geniş sanat eseri tabanına sahip olan OpenSea, ERC721 ve ERC1155 varlıkları dahil elde etmek üzere koleksiyonerler için geniş bir sanat yelpazesi sunuyor. Burada Axies, ENS names, CryptoKittie ve Decentraland gibi dijital sanat eserlerini almanız, satmanız ve keşfetmeniz mümkün. 

bu vesileyle OpenSea'de satışa sunulan ürünlerin sanat eserleriyle sınırlı olmadığını belirtelim. Virtual worlds ile blockchain destekli dijital gerçeklikler yaratıp satışa sunabiliyorsunuz. Kripto topluluğu kadar üretilen ve barındırılan bu sanal alanlar, bize geleceğin kapılarını çoktan aralıyor. 

Bir spor markası ya da sporcu olarak, blockchain tabanlı dijital ürünlerinizi OpenSea üzerinden satışa sunabilirsiniz. aynı zamanda koleksiyoner olan hayranlar için futboldan golfe, OpenSea'de pek fazla seçenek bulmak mümkün. OpenSea'de bu ürünlerin yanı sıra kart koleksiyonerleri için de seçenekler sunuluyor. 

Mesut Özil ve Genies Açık Artırması 

Diğer bir pazar yeri ise NiftyGateway. NiftyGateway, tıpkı OpenSea'de gördüğümüz gibi sadece sanat eserlerini değil öbür ürünleri de tabanında bulunduruyor. NiftyGateway'in sitede sunduğu istatistiklere baktığımızda, açık artırmayla 1,170.42 dolardan satışa sunulan The Bitcoin Angel eserinin ilk sırada yer aldığını görüyoruz. Eserlerin en son kaç dolardan satışa sunulduğu, ne değin ilgi gördüğü ve geçmişte kimlere ait olduğu da görülebiliyor. 

bu arada NiftyGateway'de karşınıza çıkabilecek şaşırıtıcı isimlerden biri de Mesut Özil. Mesut Özil, Genies Wearable ile yaptığı meslek birliği sonucunda Mesut Özil Next Chapter Boots ve The Kit ürününü ortaya koydu. Bu dijital ürünler, NiftyGateway'de düzenlenen bir açık artırma ile satıldı. Ayakkabılar, bin 886 dolara müşteri bulurken, The Kit 2 bin 525 dolara satıldı. 

Uyarı çeken bir diğer pazaryeri ise SuperRare, Instagram'ın ilk dönemlerinde sahip olduğu sade tasarım ve hashtag alt yapısı, sevebileceğiniz eserleri bulmanızı kolaylaştırıyor. Öteki pazaryerlerinin aksine SuperRare'in sanata odaklandığını söyleyebiliriz. 3D eserlerden Sci-Fi'ya, illüstrasyonlardan görünmeyen eserlere sıra dışı bir galeri sizi bekliyor. 

Eserler 

CryptoKitties

Gelelim platformlarda satışa sunulan sanat eserlerine. Geçtiğimiz yıllarda şaşılacak değerlere ulaşan Criptokitties, platformunda yeni yavru kediler üretmeye devam ediyor. Yukarıda görmüş olduğunuz The Last Meowfoolest isimli sevimli kediciği elde etmek istiyorsanız, 5 etheri yani 7 bin 844 doları gözden çıkarmanız gerekiyor. Eğer bütçeniz el veriyorsa, 10 ethere yani 15 bin 688 dolara Hackatao Gen6 Vrg 1of10 exist'i almanız da muhtemel. 

CryptoPunks

Dijital eserler aralarında dikkat çeken şirketlerden biri de CryptoPunks. Şirket, sahiplik kanıtıyla birlikte Ethereum blok zincirinde depolanan 10 bin eşsiz koleksiyon karaktere sahip. Modern CryptoArt hareketine ilham veren proje, Mashable, The Financial Times, The Paris Review, The Outline, Art | Basel ve The New York Times'a haber oldu.

şu anda koleksiyon, Almanya'nın Karlsruhe kentindeki ZKM Sanat ve Medya Merkezi'nde Açık Kod Sergisi dahilinde gösteriliyor. Larva Labs ekibinin ürünü olan CryptoPunks, gücünü kurucularının sınırsız vizyonundan alıyor olabilir. 

CryptoPunks fiyatları 34 bin dolardan 177 bin 915 dolara dek değişiyor. Şirket son 12 ayda 6,551 satışla ürünleri ortalalama 16 bin 611 dolar sattı. Şirketin bütün satışlardan elde ettiği toplam gelir 109 milyon dolara ulaştı.  

Kripto paralar yerine bu sanat eserleri üzerinden kazanç elde etmeyi düşünenler ise şu ara paraya para demiyor. Örneğin elinde takriben 160 punk bulunduran bir kullanıcı yaptığı satışlar üzerinden 2 milyon dolar kazanç elde etmeyi başardı. 

Sanatçılar nasıl kripto-sanat üretebilir? 

Eğer sanatçıları içten dinamikleri yakalayabilirse, kendi ürünlerini dudak uçuklatan fiyatlara satabilir. Mesela Elon Musk'ın eşi Grimes, WarNymph isimli dijital sanat koleksiyonunu Pazar günü satışa sundu. Grimes, satışlar üzerinden 5.8 milyon dolar gelir elde etti. 

https://www.instagram.com/p/CL2AIRinCO1/?

Grimes'ın elde ettiği gelirde ününün ve eserlerde son günlerde çok konuşulan Mars temasının işlenmesinin etkisi büyük. Zira bu eserleri bölge kişiler bundan yıllar sonra kendisinin ya da mirasçılarının şu cümleyi kuracağını düşünüyor:

Elon Musk'ın eşi Grimes kadar üretilmiş orijinal bir esere sahibim. Bu eser alındığında daha Elon Musk, Marsı bir koloniye dönüştürmemişti.

Gelelim sanatçılar için en manâlı konuya; Kripto-sanat nasıl üretiliyor? Üretttiğiniz sanat eserini token üretme platformlarını kullanarak blockchain alt yapısına aktarmanız gerekiyor. Bunun için Mintbase veya Mintible gibi platformlardan faydalanabilirsiniz. Token'ı üretirken kripto para cüzdanınızı da bağlamanız gerekiyor.  Peşinde ürettiğiniz ürünleri OpenSea gibi pazar yerlerine yükleyebiliyorsunuz. Eğer açlık ederseniz, Raddible gibi galerilerle anlaşarak pazar yerlerine bu galeriler aracılığıyla antre yapabilirsiniz. Bu deneyimi yakından incelemek isteyenlere Fotoğrafçı Hulki Okan Tabak'ın deneyiminden faydalanmasını önerebiliriz. 

Bu kripto sanat balonu patlar mı? 

Ben de dahil edinmek üzere o kadar çok birey sanat eseri fiyatlarının şişmiş olduğunu düşünüyor. Dijital sanat yatırımcıları, daha pozitif kar edinmek nedeniyle fiyatları her geçen gün daha da yukarı çekiyor. Maddesel sanat ticareti, bir nevi tarihi eser yatırımı anlamına geliyor. Bence dijital sanat da, önümüzdeki 50 sene içinde fiziksel sanat değin benimsenecek. gerçi bundan yüzyıllar daha sonra elinde CryptoPunks ya da CryptoKitties bulunduranlar, bir DaVinci tablosu değin bununla onur eder mi? İşte bunu bilmiyoruz. 

Sanatçıların her geçen gün daha fazla dijital sanata yönelmesi, sanatın dijital dönüşümü adına çok iyi bir gelişme. Ama bununla birlikte dijital alandaki sanatkâr sayısı beraberinde fiyat düşüşlerini de getirebilir. 

Kaynak: webrazzi.com URL: https://webrazzi.com/2021/03/03/nft-nedir