Son günlerde ülkemizin dört bir yanından gelen orman yangını haberleri için büyük üzüntü içindeyiz. Doğanın bu benzersiz mirası kül olurken yangının yoklama altına alınıp alınamayacağı ile ilgili bekleyiş sürüyor. Bu bağlamda merakınızı gidermek için orman yangınlarını söndürmede kullanılan teknolojileri derledik.
Sosyal medyada ünlüler, orman yangınlarına karşı gürültüsüz kalmadı
Orman yangını söndürülmesinde teknoloji
Tarih her tarafında insanoğlu büyük çaplı yangınları söndürmek için farklı teknolojiler denedi. Günümüze geldiğimizde teknolojinin nimetleri sayesinde yangınlarla savaşabiliyoruz. Türkiye’nin orman yangınlarıyla mücadelede ne dek zinde olduğu son günlerde epey tartışılıyor. Twitter’da @SefiBolge’nin bilgilendirmelerini soru-cevap şeklinde harmanladık.
NASA uydularının gözünden Türkiye Orman yangını söndürme uçaklarının kapasiteleri
Orman yangını söndürme uçağı Ülkemizde 2009 yılına kadar suyu havaalanından alabilen, doğal kaynakların suyuna erişemeyen uçaklar kullanılmaktaydı. 2009’dan sonra amfibik olarak adlandırılan, doğal kaynaklardan su dolumu yapabilen uçaklar kullanılmaya başlandı. Havalanından dolum yapan uçaklar 1.5 ton su alabiliyorken günümüzde kullanılan amfibik uçaklar 10 ton su alabilmekte. Ülkemizde şu lahza amfibik uçaklardan 3 tane bulunuyor.
Orman yangını söndürme helikopterlerinin kapasiteleri
Orman yangını söndürme helikopteri 2020 yılına değin ülkemizde 2.5 ton su alabilen helikopterler kullanılmaktaydı. 2021 yılında büyük bir gelişme kaydedildi ve ilk kez 3.5, 7.5 ve 10 ton su alabilen helikopterler kullanılmaya başlandı. Bu helikopterlerden şu lahza 39 her birine sahibiz.
2021 yılı verileri için konuşacak olursak hava araçlarının toplam su kapasitesi 140.000 tondur. 2018 yılında bu kapasite 80.000 olduğu için son üç yılda büyük gelişme kaydedildiğini söyleyebiliriz.
Uçaklar mı daha etkili, helikopterler mi?
Yangına müdahale eden bir uçak Yangın söndürmede kullanılan uçak sayısı sosyal medyada kavga yarattı. Ancak helikopterler, birçok durumda uçaklardan daha işlevsel olmalarıyla uyarı çekmekte. Uçakların manevra kabiliyeti öyle iyi olmadığından ve minik doğal kaynaklardan su alamadıklarından nedeniyle elleri emrindeki oluyor.
Bilhassa son yıllarda kapasiteleri genişleyen yangın söndürme helikopterleri; hem uçaklar dek yüksek olabilen su kapasiteleriyle, hem de manevra kabiliyetleriyle orman yangınlarının söndürülmesinde büyük tartma taşıyor.
Uçaklar birçok senaryoda helikopterlerden fazla su taşır. aynı zamanda süratli oldukları için yangının yayılmasının önlenmesinde büyük önem talep ederler. Dış yangınlara seri müdahale etseler de su doldurmalarının baskı olması ve düşük manevra kabiliyetleri onları ikinci plana atıyor. gerçi iki hava aracının da kendine kadar avantajlarının ve dezavantajlarının olduğunu hatırlatalım.
OGM’nin tesis ettiği su dolum havuzları Su kaynaklarının bulunmadığı ve yangın riskinin artı olduğu bölgelerde OGM tarafından tesis edilen suni su kaynakları devreye giriyor. Oluşturulan su havuzları, olası yangınlarda hava araçlarının kolaylıkla su almasını sağlıyor.
Kara gücününün küçümsenen etkisi
Su tankeri Çoğu yangın durumunda hava araçlarının gücü kıyaslansa da fiilen kara araçları da minimum onlar dek öneme sahip. Hava araçlarının kalkış yapması vakit alırken, yangın fark edildikten ortalama 12 dakika daha sonra kara araçları ilk müdahaleyi yapabiliyor.
2021 verilerine kadar envanterde 1078 arazöz, 281 su tankeri, 2270 birincil müdahale aracı, 181 dozer ve 501 meslek makinesi almak üzere toplam 4311 kara müdahale aracı bulunuyor.
Türkiye orman yangınlarıyla mücadelede ne durumda?
Orman yangınları Dağıtılmış bir iklim yapısına sahip olan Türkiye, bilhassa son yıllarda orman yangınlarıyla mücadelede büyük yol katetti. Küresel ısınmanın korkutma ettiği bölgeler olan ormanların korunması için yangın söndürme faaliyetlerine ekstra tartı veriliyor.
Umuyoruz ancak orman yangınlarının denetleme altına alınması gibi hoş haberleri duyarız. Son günlerde patlak veren orman yangınları, yangınlarla mücadelede donanımlı olmamız gerektiğini tekrardan hatırlatıyor.
Kaynak: shiftdelete.net URL: https://shiftdelete.net/turkiye-orman-yangini-sondurmede-kullandigi-teknolojiler
