Anne-babaya kötü laf söylemenin (sövmenin) hükmü nedir? “Bir kimsenin kendi anne-babasına sövmesi büyük günahlardandır” hadisini nasıl anlamalıyız?

Abdullah İbni Amr İbni Âs radıyallahü anhümâ’dan söylenti edildiğine kadar Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:

- “Bir kimsenin kendi anne-babasına sövmesi büyük günahlardandır” buyurmuştu. Ashâb-ı kirâm:

- Yâ Resûlallah! İnsan kendi belli başlı babasına hiç söver mi? deyince:

- “Evet, tutar birinin babasına söver, o da onun babasına söver. Birinin anasına söver, o da onun anasına söver” buyurdu. (Müslim, Îmân 146. Keza bk. Tirmizî, Birr 4)

Başka bir rivayete göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:

- “İnsanın kendi ana babasına lânet etmesi en büyük günahlardandır” buyurmuştu. Ashâb-ı kirâm:

- “Yâ Resûlallah! Bir kimse kendi başlıca babasına nasıl söver?” deyince:

- “Birinin babasına söver, o da onun babasına söver. Adamın anasına söver, o da onun anasına söver” buyurdu. (Buhârî, Edeb 4. Keza bk. Ebû Dâvûd, Edeb 120)

Hadisi Nasıl Anlamalıyız?

Anne-babaya itaatsizlik etmenin en büyük günahlardan olduğu zikredilen bu hadis-i şerifte itaatsizlik aramak olan başlıca ve babaya sövme ve onlara sövülmeye sebep olma günahları ele alınmaktadır.

Anasına ya da babasına başkalarını sövdüren evlatlar çok olmakla beraber, terbiyesizlik çukurunun dibine indiği için onlara şahsen söven hayırsız evlatlar da vardır. Ebeveynine hakaret edilmesine imkân veren kimselerin bu yaptığı büyük günah sayıldığına tarafından, onlara bizzat söven evlatların suçu kuşkusuz en büyük günahlardan biri olur. Ashâb-ı kirâm esas babaya kişisel olarak sövecek evlatların bulunmasına pek olanak vermedikleri için, böyle hayırsızlar da olabilir mi diye sordukları vakit, Resûl-i Ekrem Efendimiz bu günahın dolaylı olarak yapılan yaygın şeklini hatırlatmıştır.

Birine sövmenin doğuracağı kötülükler, âyet-i kerîmede bir başka açıdan ele alınmıştır. Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır:

“Allah’tan başkasına tapanlara (ve onların putlarına) sövmeyin. Sonradan onlar da bilmeyerek Allah’a söverler.” (Enâm sûresi, 108)

Ayrıca bu âyet-i kerîme keza de hadisimiz günaha girilmesine imkân hazırlayan yolların kapatılmasını nasihat etmektedir. İşte bu sebeple her günahı bir yılan gibi görmesi gereken mü’min, günahlardan uzaktan durduğu gibi, insanı günahlara götüren sebeplerden de uzaktan durmalıdır. Bu prensibi konumuza uygulayarak şöyle diyebiliriz:

İnsan ağız dalaşı ederken birinin yakınına sövdüğü süre, onun da aynı şekilde hakaret edeceğini katiyet derecesinde bilmeli ve kimseye sövmemelidir.

Hadisten Öğrendiklerimiz

Anne ve babaya sövmek koskocoman bir günahtır. Anne ve babaya sövülmesine imkân ve fırsat devretmek onlara itaatsizlik etmektir. Başkalarına sövüp hakaret eden kimse, kendi yakınlarına hakaret edilmesine sebep olacağı için bu fena davranıştan vazgeçmelidir. İnsan bir sözü anlamadığı zaman, ashâb-ı kirâmın yaptığı gibi, sorup öğrenmelidir.

Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları

Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/bir-kimsenin-kendi-anne-babasina-sovmesi-buyuk-gunahlardandir-hadisi.html