Kalın nedir, ne anlama gelir? Eski Türklerde kalın ve kalının hukuki durumu.

Evlenme öncesinde erkek evi, kız evine ya da akrabasına bir tedarik mülk verir ama buna “kalın” denilir.

ESKİ TÜRKLERDE KALIN NEDİR?

Kalın eski Türk hukukunda evlenecek erkeğin kız tarafına verdiği mülk veya para demektir. Yakutlar’da bu kelime kalıng olarak geçmekte ve miktarı ödemede yer alan tarafın malî durumuna kadar değişmektedir.

Kalının dört kısma ayrıldığı görülür.

Kara mal. Kızın babasına bahşedilen kalın; çoğunlukla baba bunu kızının çeyizini düzenlemek için kullanır. Yelü. Erkeğin nişanlısını ilk ziyaretinde verdiği armağan. Tüy mal. Miktarı 20-60 at arasında değişen ve düğün masraflarını yerine getirmek üzere bahşedilen mülk. Süt hakkı. Kızın anasına nişanlı erkek göre bahşedilen armağan. Erkek tarafının üstlendiği bu masraflar karşılığında kız tarafı da Orta Asya Türkleri’nin koşantı, Yakutlar’ın ise engne dedikleri çeyiz hazırlama masrafını üstlenir.

Sosyal ve hukukî bir kurum olarak karşımıza çıkan kalının hukukî yönü tartışmalıdır. Bir görüşe kadar eski Türkler’de de evlenme akdi bir satış akdi gibidir ve kalın bir satış bedelidir. İkinci görüşe göre kalın kızın edep masraflarına bir iştiraktir. Bunun karşılığında kız tarafı da çeyiz vererek erkek tarafının konut kurma masraflarına katılır. Üçüncü bir görüşe göre ise ebeveyn evlenme akdi ile kız üzerindeki velâyet haklarını kocaya devretmektedir. İşte kalın bu tayin karşılığında alınmaktadır.

Eski Türkler’de kalının miktarının ve ödeme şartlarının evlenme teklifine olumlu cevap verildiği sırada belirlendiği ve fakat kalının tamamının ödenmesinden sonradan düğünün yapıldığı görülmektedir. Nişan kalının teslim edilmesinden önce bozulursa erkeğin herhangi bir yükümlülüğü yoktur; teslimden sonra bozulursa nişanın kızın ailesi tarafından bozulması durumunda kalın iade edilir, böyle bir koşul yoksa iade laf konusu değildir. Aynı şekilde nişanın ölüm gibi bir sebeple tarafların iradesi dıştan bozulması halinde de kalının yine iade edilmesi gerekir.

Türkler’in Müslümanlığı kabul etmelerinden daha sonra kalın bu isimle ya da başlık adı aşağı sosyal bir kurum olarak devam etmiştir. Bu dönemde evlenecek erkeğin bizzat evlendiği kadına ödemekle mesul olduğu mehir uygulaması ise İslâm hukukunun koyduğu bir yükümlülük olarak karşımıza çıkar.

Kaynak: DİA

Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/kalin-ne-demek.html