Günümüzde çocuksuz olan kimi aileler «evlatlık» olarak, kimileri de Almanya’da emekçi olarak çalışırken “Çocuk zammından» yararlanabilmek için bir hısımının çocuğunu kendi üstüne kayıt ettirmektedir. Bunların İslâm’a tarafından sakıncası var mıdır?

İslâm’dan önce Arap toplumu hafıza, zekâ ve cesareti hoşuna dışarı giden çocuğu evlat edinip yanına alır ve toplum da onu kendisine nisbet ederdi. Böylece tanıdık olmayan bir çocuğun varis olması sağlanır, gerçek varis ise ya mahrum edilir, veya servet payı eksilirdi. Hatta Allâh’ın Rasûlü de Zeyd b. Hârise’yi evlat edinmişti. Toplum Zeyd’i «Muhammed’in oğlu Zeyd» diye adlandırmıştı. Ancak evlatlık müessesesi şu âyetle kaldırıldı: «Onları kendi babalarına nisbetle çağırın. Bu, Allah nezdinde daha doğrudur. Eğer babalarını bilmiyorsanız, onlar sizin dinde kardeşleriniz ve dostlarınızdır.»[1]

Cahiliye döneminde evlatlık; nesep, evlenme, boşanma, servet ve sıhrî hısımlık gibi konularda öz çocuk gibi kabul edilirdi. Bu yüzden evlatlığın dul kalan eşi ile de evlat edinen erkek evlenemezdi. İşte Hz. Peygamber’in evlatlığı Zeyd b. Hârise de Zeynep binti Cahş ile evlenmiş, ancak mutlu olamamışlardı. Hz. Peygamber’in Zeyd’e dayanıklılık tavsiye etmesine karşın sonunda Zeyd, Zeyneb’i boşadı. Bundan sonradan evlatlık lağvedildiği için bunu belirleyecek bir tatbik örneği olarak Hz. Peygamberle Zeynep evlendiler. Allah Teâlâ bu evliliği şöyle bildirir: «halbu ki Zeyd eşiyle ilgisini kesti; biz, onu seninle evlendirdik ki, evlâtlıkları eşleriyle ilgilerini kestiklerinde onlarla evlenmek konusunda mü’minlere bir sorumluluk olmadığı bilinsin.»[2]

Hangi amaçla olursa olsun bir çocuğun reel anne-babası açık havada bir tanıdık olmayan erkek ya da kadın üzerine kayıt edilmesi bir takım haksızlıklara yol açar. Bu yüzden başkasına nesep iddiası karşısında şiddet açıklayan hadisler varid olmuştur. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: «Bir kadın, kendilerinden olmayan kimseyi bir aileye sokarsa, Allah’tan bir şey bulamaz. Allah onu cennetine sokmaz. Bir erkek de çocuğa bakar olduğu halde onun nesebini inkâr ederse, Allah onunla kendi arasına perde koyar ve onu kıyamete kadar öncekilerin ve sonrakilerin önünde rezil ve rüsvay eder.»3 «Kasten, babasından başkasına nesep iddiasında yer alan kimseye cennet haramdır.»4

BAŞKASINA AİT ÇOCUĞU ÜZERİNE TESCİL ETTİRMENİN SAKINCASI VAR MIDIR?

Buna tarafından, Almanya’da sırf çocuk zammı alabilmek için başkasına ait çocuğu kendi üstüne kayıt ettirmek şu bakımlardan sakınca doğurur.

a) Başkasının çocuğunu yalan yere kendi üstüne kayıt ettirmek, kişiyi yukarıda zikrettiğimiz hadislerin muhatabı kılar.

b) Mirasçı olmayanı mirasçı yapmak ya da mirasçının payının eksilmesine yol açmak miras hükümleri ile çelişir.

c) Anlaşma ile gidilen yabancı ülkede çalışarak hile ile onların malını edinmek caiz olmaz. Çünkü küfür ehli bile olsa yabancı bir ülkede “çalma” ya da “aldatma” aracılığıyla onların malını edinmek caiz değildir.5

Dipnotlar:

1. Ahzâb, 33/5; bk. 33/4. 2. Ahzâb, 33/38. 3. Ebû Dâvûd, Talâk, 29; Nesâî, Talâk, 47; Dârimî, Nikâh, 42. 4. Buhârî, Menâkıb, 5, Ferâiz, 29; Müslim, Îman, 112, 114, 115; Tirmizî, Vesâyâ, 5. 5. İbnü’l-Hümam, Fethu’l-Kadir, I, 541.

Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları

Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/islamda-evlatlik-edinmek-veya-baskasina-ait-bir-cocugu-kendi-uzerine-tescil-ettirmek-caiz-midir.html