Kitap nedir, ne kavrama gelir? Dünyadaki birincil kitaplar hangileridir? Kitap kelimesinin anlamı ve dünya tarihindeki birincil kitaplar.

Kitap sözlükte “ciltli ya da ciltsiz olarak bir araya getirilmiş, basılı ya da yazılmış kâğıt yaprakların bütünü” demektir.

KİTAP NEDİR?

Arapça’da kitâb “biriktirmek, bir araya getirip dikmek, bağlantı kurmak; yazmak, istinsah etmek” anlamlarına gelen ketb kökünden türemiş bir masdar olup yazılarak bir araya getirilen bilgilerle bunların yazıldığı malzemeyi ifade eder. İslâmî literatürde kitap “Kur’ân-ı Kerîm, vahiy, mektup, evrak, iki kapak arasında yığılmış data, bir eserin esas konularından herkes” gibi çeşitli anlamlarda kullanılmıştır.

DÜNYADAKİ İLK KİTAPLAR

Ortaya çıkışından itibaren kitabın tarihinde araç gereç ve şekil bakımından birtakım şartların değişmesi meydana gelmiştir. Günümüze ulaşan birincil kitaplar eski Ön Asya medeniyetlerine ait çivi yazılı tabletlerdir. Tarihi Sumerler’e uzanan, fırınlanmış ya da kavgalı güneşte kurutulmuş bu kil levhalar, genel olarak okul olarak da kullanılan tablet evlerinde (edubba) ya da saray ve mâbedlerin arşivlerinde muhafaza edilmekteydi. Bunlar birbirine tesbit edilmemiş, raflarda ast yandan konulan levhalar halindeydi. Asur İmparatoru Asurbanipal’in dünyanın en eski kütüphanesi diye aşina Ninevâ’daki tablet evinde 20 bin tablet bulunmuş ve bunların hükümdarın çeşitli yerlere gönderdiği, özel kâtipler göre kopya edilen eski Sumer ve Akkad edebî, ilmî metinlerinden oluştuğu görülmüştür. Kur’lahza’a göre Tûr dağında Hz. Mûsâ’ya verilen tanrısal metinler de (ahd) levhalara yazılmıştı. (el-A‘râf 7/145, 150, 154)

Birbirine raptedilmiş yapraklardan meydana gelen ilk kitaplar Darı’da yer alan tomarlardır. Milâttan önce III. binyılın birincil yarısında ortaya meydana çıkan bu kitaplar, “cyperus papyrus” denilen bitkiden yapılmış kâğıt varakların birbirine yapıştırılmasıyla elde edilen ve sıradan enleri 30 cm., boyları 6-7 m. kadar olan şeritler halindeydi. Metinler kolon kolon yazılıyor ve şeritler okundukça uçlarının yapıştırıldığı sopalar çevrilerek sarılıyordu, sonra cilt kılıflarına konuluyordu.

İSLAM DÜNYASINDA İLK KİTAP

İslâm dünyasında iki kapak arasındaki sayfalardan oluşan birincil kitap, Hz. Ebûbekir devrinde bir araya getirilen ve Hz. Osman dönemindeki istinsahta alınan mushaftır.

Kaynak: DİA

Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/kitap-ne-demek.html