Peygamber (s.a.v.) Efendimiz öğle namazını kaç rekat kılardı? Öğle namazını ilk zamanında kılmanın fazileti nedir? Peygamberimizin (s.a.v.) öğle namazının sünneti ile ilgili hadisleri.
Öğle namazının sünneti ile ilgili hadis-i şerifler.
PEYGAMBERİMİZİN ÖĞLE NAMAZININ SÜNNETİ İLE İLGİLİ HADİSLERİ
İbni Ömer radıyallâhu anhümâ şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber öğle namazının farzından önce iki, farzından sonradan da iki rekat namaz kıldım. (Buhârî, Teheccüd 29, 34; Müslim, Müsâfirîn 104. Hem bk. Tirmizî, Salât 189, 199, 205; Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 66; İbni Mâce, İkâmet 100)
Âişe radıyallâhu anhâ’dan rivayet edildiğine göre Peygamber aleyhisselâm öğle namazının farzından önce dört rekat namaz kılmayı hiç ihmalkârlık etmezdi. (Buhârî, Teheccüd 34. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Tatavvu 1; Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 56)
Tekrar Âişe radıyallahu anhâ şöyle dedi:
Peygamber aleyhisselâm öğle namazının farzından önce benim evimde dört rekat namaz kılar, daha sonra mescide çıkıp halka öğle namazının farzını kıldırırdı. sonra eve gelerek iki rekat namaz kılardı. Cemaate akşam namazını kıldırdıktan sonradan evime gelerek iki rekat sünnet kılardı. Yatsı namazının farzını kıldırdıktan sonradan tekrar evime gelerek iki rekat sünnet kılardı. (Müslim, Müsâfirîn 105. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Tatavvu 1)
Ümmü Habîbe radıyallahu anhâ’dan söylenti edildiğine tarafından Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Bir kimse öğle namazının farzından önce dört, farzından daha sonra da dört rekat sünneti aralıksız olarak kılarsa, Allah Teâlâ onu cehenneme haram kılar.” (Ebû Dâvûd, Tatavvu 7; Tirmizî, Salât 200. Hem bk. Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 67; İbni Mâce, İkâmet 108.)
Abdullah İbni’s-Sâib radıyallahu anh’den rivayet edildiğine tarafından Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem zeval vaktinden daha sonra ve öğle namazının farzından önce dört rekat sünnet kılar ve şöyle buyururdu:
“Bu zaman, gök kapılarının açıldığı bir zamandır. O saatte iyi bir amelimin Allah’ın huzuruna çıkmasını isterim.” (Tirmizî, Vitir 16. Hem bk. İbni Mâce, İkâmet 105)
Âişe radıyallahu anhâ’dan söylenti edildiğine tarafından Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem öğle namazının farzından önce dört rekat sünnet kılamadığı süre, onu farzdan sonradan kılardı. (Tirmizî, Salât 200. Keza bk. İbni Mâce, İkâmet 106.)
Hadisleri Nasıl Anlamalıyız?
Ilk Olarak öğle vaktinin değerini belirten hadiste Efendimiz, öğle vaktinin Müslümanların yaptığı güzel amellerin, iyi işlerin Allah’ın ulu huzuruna yükselip ona sunulduğu bir süre olduğunu ve bu maksatla öğleyin “gök kapılarının açıldığını” belirtmekte, böyle kıymetli bir zamanda “iyi bir amelinin Allah’ın huzuruna çıkmasını istediğini” söylemektedir. Şu halde Müslümanlar böyle bir fırsatı kaçırmamalı; öğle vakti girince, öğle namazını, aşağıda anlatılacağı şekilde sünnetleriyle birlikte zamanında kılmaya çalışmalıdır.
Öğle namazının sünnetlerine dair yukarıdaki altı hadisin hepsi de Peygamber Efendimiz’in bu namazları hiç aksatmadan kıldığını göstermektedir.
Önce öğle namazının birincil sünnetine dair hadislere bakalım. Yukarıdaki hadislerden İbni Ömer tarafından rivayet edilen hadiste Peygamber aleyhisselâm’ın öğle namazının ilk sünnetini iki rekat olarak kıldığı belirtilmekte, diğerlerinde ise bu namazı dört rekat olarak kıldığı ifade edilmektedir. Öğle namazının ilk sünnetini Efendimiz’in iki rekat kıldığı, diğer kaynaklarda Hz. Âişe ve Hz. Ali kadar da rivayet edilmektedir. (Tirmizî, Salât 205)
Öğle namazının birincil sünnetinin rekatları hakkında diğer yorumlar da yapılmıştır. Bu yorumlardan birine göre, Allah’ın Resûlü bu namazı evinde kıldığı zaman dört rekat, mescidde kıldığı süre da iki rekat olarak kılmıştır. Diğer bir yorum da şöyledir: Hz. Peygamber, dört rekatlı bu namazın iki rekatını evinde, geri kalan iki rekatını de mescidde kılmış, lakin İbni Ömer gibi onun mescidde iki rekat sünnet kıldığını görenler, öğle namazının ilk sünnetinin iki rekat olduğunu zannetmişlerdir. Hz. Âişe ise durumu herkesten daha iyi bildiği için öğle namazının birincil sünnetinin dört rekat olduğunu belirlenmiş ifadelerle belirtmiştir. Ashâb-ı kirâmın büyük çoğunluğunun bu namazı defalarca dört rekat kılması, öğle namazının birincil sünnetinin dört rekat olduğunu göstermektedir.
Hz. Âişe’nin hadiste belirttiğine tarafından Peygamber Efendimiz öğle namazının dört rekat birincil sünnetini kılamadığı zaman, onu mutlaka kılmak ister ve öğlenin farzından sonra kılardı. Sünen-i İbni Mâce’deki daha tafsilatlı rivayete kadar Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bu namazı öğlenin iki rekat son sünnetinden daha sonra kılardı. (İkâmet 106)
Öğle namazının farzından sonradan kılınan son sünnete gelince: İbni Ömer ve Hz. Âişe, Peygamber Efendimiz’in bu sünneti iki rekat kıldığını belirtmişlerdir. Bunu Hz. Ali de söylemiştir. (Tirmizî, Salât 198)
Ümmü Habîbe vâlidemiz göre söylenti edilen hadis ise bir başka uygulamadan bahsetmektedir. Buna göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, “Kim öğle namazının farzından önce dört, farzından daha sonra da dört rekat sünneti devamlı olarak kılarsa, Allah Teâlâ o kimseyi cehenneme haram kılar” buyurmuştur. Ümmü Habîbe radıyallâhu anhâ, bu hadisi Resûlullah Efendimiz’den duyduğu günden itibaren her zaman onun nasihat ettiği gibi kıldığını söylemiştir. (Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 67)
Burada şunu da belirtelim: Allah Teâlâ’nın bir kimseyi cehenneme haram kılması, onu kâfirler gibi daima cehennemde bırakmaması anlamına gelir. Bir kimsenin sonsuza dek cehennemde kalmaması ise rûhunu Müslüman olarak teslim etmesine bağlıdır. Öğle namazının farzından önce dört, farzından sonradan da dört rekat sünneti aralıksız kılanlara, dolaylı olarak böyle bir müjde de verilmektedir.
Öğle namazının son sünneti hakkındaki bu farklı rivayetler birbiriyle kesinlikle çelişmemekte, aksine Resûlullah Efendimiz öğle namazının son sünneti hakkında bize iki öbür misal göstermekte ve âdetâ şöyle demektedir: Öğlenin son sünnetini iki rekat olarak kılarsanız, yeterlidir; bu nedenle benim sünnetimi yerine getirmiş olursunuz; ama dört rekat olarak kılarsanız, bu da benim sünnetimdir; o takdirde daha fazla sevap kazanırsınız; durumunuza yerinde olanı siz tercih edin!
Hadislerden Öğrendiklerimiz
Peygamber Efendimiz öğle namazının sünnetlerini hiç terketmezdi. Hatta öğlenin dört rekat ilk sünnetini vaktinde kılamazsa, bunu farzdan sonra kılardı. Namazlardan önce ve sonradan kıldığı sünnetleri çoğu zaman evinde kılardı. Öğlenin farzından önce ve daha sonra dörder rekat sünnet kılanları Allah Teâlâ’nın cehenneme haram kılacağını söyler, böylece o kimselerin mü’min olarak öleceklerine göze çarpan ederdi. Öğle zamanında, dua ve ibadetlerin kabul edilmesi için semâ kapılarının açıldığını belirtir; o vakitte yaptığı bir ibadetin Cenâb-ı Hakk’a arzedilmesini isterdi.Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları
