Yolcunun evine gündüz dönmesi, bir mecburiyet olmadıkça gece gelmemesi ile ilgili hadis-i şerif.

Câbir radıyallahu anh’den rivayet edildiğine kadar Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“Uzun bir vakit ailesinden farklı kalan kimse, evine gece vakti ansızın gelmesin!”

Bir başka rivayette (Müslim, İmâre 184), Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, yolculuktan dönen kimsenin evine geceleyin  dönmesini yasakladı denilmektedir. (Buhârî, Nikâh 130, Umre 16; Müslim, İmâre 183. Ayrıca bk. Tirmizî, İsti’zân 19.)

Hadisini Nasıl Anlamalıyız?

Yolculukla ilgili ahlâkî kuralların anlatıldığı bu hadiste, gezi sonrasında eve dönüşte göz önünde bulundurulması zorunlu tutum biçimleri ortaya konulmaktadır.

Bu hadiste Peygamber Efendimiz, uzun zaman evinden ocağından ayrı kalmış bir kimsenin, haber vermeksizin ansızın bire gecenin bir vaktinde evine dönmesini dürüst bulmamakta, böyle yapılmaması gerektiğini açık açık belirtmektedir. Bilhassa haber verme imkânı olmayan yöre ve zamanlarda bu hususa uyarı edilmelidir. Günümüz şartlarında haberleşme vasıtaları aracılığı ile ne vakit döneceğini söylemek mümkündür. Fakat buna rağmen herhangi bir sebeple haber verememiş olan birey, bu edebe uyarak, gündüz vakti evine dönecek şekilde yolculuğunu ayarlamalıdır. En açık konuşmak gerekirse ne zaman döneceğini evvelden haber vermektir. Bu tavır ayrıca evdekilerin kendilerini şeklen ve rûhen hazırlamaları ayrıca de eve çeki düzen vermeleri için son derece önemlidir. Günümüzdeki ifadesiyle sürpriz yapmaya cüret etmek doğru değildir. Sürpriz yapayım derken sürprizle karşılaşmak gibi gözden düşmüş sonuçlar da doğabilir.

Hac veya harpten dönerken hem haber verilmese ve geceleyin gelinse bile bunun sakıncası yoktur. Çünkü böyle bir gelişten  herkesin haberi olur.

Konuyla ilgili bazı rivayetlerden anlaşıldığına tarafından böyle davranılmasının gerekçesi, evin hanımının eşi için hazırlık yapmasına imkân vermektir. Bu, küçük görülebilecek bir gerekçe değildir. Uzun süren ayrılık sonucu, kendisini işe kaptırmış şayet de şehvetli olarak kırılmış ve soğumuş durumdaki bir hanımın, tekrar sıcak aile ortamını hazırlayabilmesi evvelden bilgilendirilmesine ya da bayağı olarak herkesin derlenip toparlanma zamanı olan gündüz saatlerinde eve gelinmesine bağlıdır.

Hadisten Öğrendiklerimiz

Yolculuğa çıkmanın ve yolculuğu sürdürmenin kuralları olduğu gibi yolculuktan dönüşün de uyulması zorunlu kuralları vardır. Hz. Peygamber bütün bakış ve davranışlarında bütün bir ahenk sergilediği gibi Müslümanlar için en hoş tavırları yaşayışıyla yani sünnetiyle ortaya koymuştur.

Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları

Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/uzun-bir-sure-ailesinden-ayri-kalan-kimse-evine-gece-vakti-ansizin-gelmesin-hadisi.html