Ameliyat, kemoterapi, radyoterapi gibi çare esnasında hastalar namazlarını nasıl kılabilirler? Bu durumlarda kılınamayan namazların sonradan kaza edilmeleri gerekir mi?Bilinci bir günden fazla uygun olmayan kişinin namazları düşer. Bu itibarla nebati hayata giren ve yeniden iyileşemeyen kimse kılamadığı namazlardan dolayı sorumlu olmaz. Bilinci bir günden daha eksik süreyle kapalı kalanların, ayıldıkları vakit namazlarını kaza etmeleri gerekir. (Alaaddin es-Semerkandî, Tuhfetü’l-Fukaha, II, 192) Bu itibarla ameliyat öncesi aldığı anestezinin etkisi ile bir günden pozitif süreyle baygın olanların kılamadıkları namazları kaza etmeleri gerekmez. Baygınlık hali bir günden az süren şahısların ise kendilerine geldiklerinde kılamadıkları namazları kaza etmeleri gerekir. Bu durumdaki hastaların ameliyat sonrasında ise namazlarını abdest alarak, abdeste gücü yetmiyorsa teyemmüm ederek en yerinde pozisyonda icabında imâ ile vaktinde kılmak için gayret etmeleri gerekir. Işın tedavisi olarak da adlandırılan radyoterapi, kanser hücrelerinin çoğalmasını alıkoymak ve öldürmek nedeniyle yüksek radyasyon ile uygulanan bir çare yöntemidir. Bu tedavinin seans süresi bir namazın kazaya kalabileceği dek bir zaman sürmediği için (hazırlıklar dâhil bir seans genellikle 30-60 dk arası) bu nesil bir tedavi bakmak zorunda kalan hastalar, namazlarını zamanında kılma hususunda gayret sarf etmeli; gerek seans öncesi lüzum seans sonrası namazı emredildiği üzere zamanında kılmalıdırlar. Fakat bütün tedbirlere rağmen zamanında kılınamayan namazların birincil fırsatta kaza edilmesi gerekir. Bu durumda olan hastalar namazlarını cem‘ ederek de kılabilirler. Kemoterapide ise anti-kanser ilaçlarıyla kanser hücrelerinin yok olması sağlanmaktadır. Bambaşka türleri olmakla birlikte damar yoluyla hap verilerek uygulanan kemoterapide hastalar bazen bir günü aşan sürelerde hastanede kalmak zorunda olabilirler. Kemoterapinin süresi ister uzun ister kısa olsun tedavi sırasında hastaların bilinci uygun olduğu için namazları vaktinde kılmaya gayret etmelidirler. Abdest alabilecek durumda olanlar şahsen abdest alarak, abdest almaya gücü yetmeyenler de teyemmüm ederek namazlarını kılarlar. Teyemmüm de yapamayacak durumda olanlar ise, kendilerini abdestli gibi kabul ederek kılabildikleri şekilde (îmâ ile de olsa) namazlarını kılarlar. (İbn Nüceym, el-Bahru’r-Râik, Beyrut, ts. I, 148) Kaynak: Diyanet İşleri Fetva Kurulu Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/ameliyat-kemoterapi-radyoterapide-kilinamayan-namazlarin-kazasi-gerekir-mi.html