Hadisi şerifi nasıl anlamalı ve amel etmeliyiz? Hadisi şeriften çıkarmamız gereken dersler nelerdir?Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den söylenti edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Binitli olan yürüyene, yürüyen oturana, sayıca eksik olan fazla olana selâm verir.” (Buhârî, İsti’zân 5,6; Müslim, Selâm 1; Âdâb 46. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Edeb 134; Tirmizî, İsti’zân 14) Buhârî’nin bir rivayetinde: “Ufak büyüğe selâm verir” ilâvesi vardır. (Buhârî, İsti’zân 7) Hadisi Nasıl Anlamalıyız? İslâm âlimleri, hadiste anılan bu prensiplerin bir tavsiye değil, emir niteliği taşıdığını belirtirler. Binitli olanın, herhangi bir binek hayvanına binmesiyle bir araca binmesi aralarında fark yoktur. Binitlinin yaya yürüyene selâm vermesinin sebebi, Allah’ın kendisine binit lutfettiği için gösterişsiz olması gerektiğindendir. Taki bu birey kendisini daha hayırlı ve daha üstün görmesin. “Yayalara Ait yürüyen”, ifadesi bir takım rivayetlerde “yoldan geçmekte olan” şeklindedir. Yürüyen kimse, oturana nisbetle bir yere girmiş kabul edilir. Sayıca çok olanların hakkı, eksik olanlardan daha çok ve önceliklidir. Bu sebeple eksik olanlar fazla olanlara selâm verirler. Muhaddis ve şârih et-Tîbî bunların hikmetini açıklarken, binitlinin yürüyene, yürüyenin oturana önce selâm vermeleri, muhataplardan korkuyu tamir etmek; eksik olanların fazla olanlara selâm vermeleri, tevazu göstermek; küçüğün büyüğe selâm vermesi de saygı ve hürmetini ortaya hazırlamak maksadına yöneliktir, der. Aslında bunların her birinde tevazuun bulunduğunu anlatmak mümkündür. Selâm verenin sevabının selâmı alandan daha fazla olduğunu da biliyoruz. Burada bilinmesi gereken bir diğer kayda değer nokta, bir kişiye ya da bir topluluğa gelenlerin, yanlarına geldiklerine selâm vermelerinin esas ilke olduğudur. Bu durumda gelenin binitli olmasıyla olması, yaşça minik olmasıyla büyük olması, sayıca fazla olmasıyla az olması aralarında bir ayrım gözetilmez. Hadisten Çıkarmamız Gereken Dersler Nelerdir? İslâmda selâm vermenin de birtakım edepleri vardır. Binitli, yayalara ait yürüyene, yaya oturana, eksik olanlar fazla olanlara, küçükler büyüklere selâm verirler. Selâmın bu sanılan şekilde verilmesi sünnete yerinde olan tarzdır. Selâmın sünnete yerinde tarzda verilmesinin çeşitli hikmetleri vardır. Alçakgönüllü uygulamak, muhatabı korkudan belirlenmiş kılmak, hakkı öncelikli olanların haklarını korumak bunlardan birkaçıdır. Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/binitli-olan-yuruyene-yuruyen-oturana-hadisi.html