Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’in haber verdiği en ağır günah nedir? İnsanı helâk eden günahlar nelerdir? “Büyük günahların en ağırını size haber vereyim mi?” hadisini nasıl anlamalıyız?Ebû Bekre Nüfey İbni Hâris radıyallahu anh’den söylenti edildiğine kadar Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem: - “Büyük günahların en ağırını size haber vereyim mi?” diye üç kere sordu. Biz de: - Evet, yâ Resûlallah, dedik. Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem: - “Allah’a şirk koşmak, anne-babaya itaatsizlik etmek” buyurduktan sonradan, yaslandığı yerden doğrulup oturdu ve “İyi dinleyin, diğer taraftan kandırmak ve palavracı şâhitlik gerçekleştirmek” buyurdu. Bu sözü durmadan tekrarladı. Daha pozitif üzülmesini istemediğimiz için keşke sussa, diye istek ettik. (Buhârî, Şehâdât 10, Edeb 6, İsti’zân 35, İstitâbe 1; Müslim, Îmân 143. Keza bk. Tirmizî, Şehâdât 3, Birr 4, Tefsîru sûre (4) 5) Hadisi Nasıl Anlamalıyız? Günahlar büyük ve küçük günah edinmek üzere iki kısma ayrılmaktadır. Kur’lahza’da ya da hadiste ağır korkutma, lânet ve ceza öngörülen suçlar büyük günah kabul edilmektedir. Hadisimizde büyük günahlardan üçü sayılmıştır. Bunlar: Allah’a karşılıklı koşmak, anne-babaya itaatsizlik etmek, yalan söyleme ve yalancı şâhitlik yapmaktır. İNSANI HELAK EDEN 7 SUÇ Bir sonraki hadiste bunlara hileli yere adam öldürmek ve yalan yere ant içmek suçları ilâve edilmiştir. Aşağı insanı helâk eden yedi suç adıyla büyü yapmak, fâiz yemek yemek, yetim malı yemek, savaştan firar etmek ve namuslu kadınlara iftira etmek suçlarının bunlara ilâve edildiği görülecektir. Nitekim Sünen-i Nesâî’deki muhtasar bir rivayette görüldüğü üzere Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem büyük günahların hangileri olduğunu soran bir sahâbîye, bunların yedi tâne olduğunu söylemiştir. (Tahrîm 3) Peygamber Efendimiz bazı buyrukları, kolay öğrenilmesi için gruplar hâlinde saymıştır. Büyük günahları da muhtelif hadîs-i şerîflerde ikili, üçlü, dörtlü kümeler içinde bildirmiştir. Meşhur muhaddis Zeynüddin el-Irâkî Peygamber Efendimiz’in ve ashâb-ı kirâmın büyük günah diye saydıkları suçların kırk dek olduğunu söylemektedir. Bir Takım âlimler büyük günahları müstakil eserlerde toplayıp açıklamışlardır. Örnek olarak şöhretli âlimlerimizden Zehebî’nin (ö. 748/1347) el-Kebâir ve beyâni’l-mehârim, İbni Hacer el-Heytemî’nin (ö. 974/1566) ez-Zevâcir an iktirâfi’l-kebâir adlı eserlerini sayabiliriz. İbn Hacer el-Heytemî dinin bütün yasaklarını iki ciltten oluşan eserinde ayrı ayrı analiz etmek suretiyle büyük günahların 467 tane olduğunu söylemiştir. ALLAH KATINDA EN AĞIR GÜNAH HANGİSİDİR? Büyük günahların birinci derecede ağırı, kuşkusuz Allah Teâlâ’ya karşılıklı (şirk) koşmak, yâni onun gibi bir başka ilah veya ilahlar bulunduğunu ileri sürmektir. Abdullah İbni Mesut Hazretleri en büyük günâhın ne olduğunu merak etmiş ve Resûlullah Efendimiz’e: - Allah katında en büyük günah hangisidir? diye sormuş, Efendimiz de ona verdiği cevapta: - “Seni yaratmış olduğu hâlde Allah’a şirk koşmandır” buyurmuştur. (Müslim, Îmân 141) Kur’ân-ı Kerîm insanın yapabileceği en büyük cefa ve haksızlığın Allah’a şirk koşmak olduğunu belirtmiştir. (Lokman sûresi, 13) İkinci en büyük günah, başlıca babaya veya onlardan birine âsi olmaktır. Konumuzun başındaki üçüncü âyet-i kerîmede görüldüğü gibi başlıca babaya itaat Allah Teâlâ’ya itaatle yanyana zikredilmiş ve “Rabbin şöyle emretti: Yalnızca Allah’a ibadet edeceksiniz. Asıl ve babanıza iyi davranacaksınız” buyurulmuştur. Burada Efendimiz konuyu negatif yönden ele aldığı ve ona itaat değil itaatsizlik açısından baktığı için Allah’a isyân ile asıl babaya isyânı yine yanyana zikretmiştir. Farz-ı ayn olmayan cihâda gidebilmek için bile belli başlı babanın iznini arayan ulu dinimiz, onların günah olmayan her buyruklarını yapmayı emretmekte, istemedikleri şeyden de uzak durmayı öğüt etmektedir. İnsanın iyiliği veya kötülüğü, varlığının sebebi olan başlıca ya da babasına veya onlardan birine davranışıyla ortaya çıkar. Ana ve babasına iyilik etmeyen birinden başkalarına nasıl iyilik beklenebilir? Yüzüne konan sineği bile kovalamaya mecâli olmadığı, ihtiyacını ve sıkıntısını bildirmeye zorlama yetiremediği bir devreden itibaren kendisini el bebek gül bebek yetiştiren insanlara kötü davranan bir kimse herkese fenalık yapabilir. Anasına ve babasına iyi davranmayan birinden ne vatana ne millete ne de insanlığa bir üstünlük kazanç. Üçüncü en büyük günah kandırmak ve yalancı şâhitlik yapmaktır. Ulu Kitab’ımızda yalan söylemekle, Allah’a itaatsizliğin simgesi olan puta taparcasına sevmek bir tutulmuş ve “O hâlde putlara hürmet göstermekten ve yalan sözden sakının” buyurulmuştur. (Hac sûresi, 30) Yalan yere şâhitlik yapılarak bir insanın çiğnenen hakkının büyük veya minik olması arasında bir fark yoktur. Yalanı en ağır suçlardan biri yapan husus, birine şuurlu olarak adaletsizlik etmektir. Diğer bir söyleyişle helâli haram, haramı da helâl saymaktır. İki büyük günahı söyledikten sonradan sıra üçüncüsüne gelince Resûlullah’ın dayandığı yerden doğrulup oturması, yalancılığın ve yalancı şâhitliğin ne büyük bir haram olduğunu iyice açıklama yapmak içindir. Çünkü halk günlük hayatlarında yalana çoğu kez başvururlar. Daha kötüsü, yalan söylemeyi artı önemsemezler. Bir Takım ırk ne büyük haksızlık ettiklerini bile düşünmeden, hatır için palavracı şâhitlik yapabilirler. Yalanı ve yalancı şâhitliği büyük suç yapan hususlardan biri, verdiği zararın yaygın olmasıdır. Şirkin fenalığı çoğunlukla insanla rabbi arasındadır. Yalanda ise şart pek değildir. Yalan ve yalancı şâhitlik suçunun büyüklüğü, verdiği zararın büyüklüğü ile ölçülür. Peygamber Efendimiz’in büyük günahları saymaya başlamadan önce üç defa “Büyük günahların en ağırını size haber vereyim mi?” diye sorması, söyleyeceği sözün önemine ve dolayısıyla bu günahların ne derece ağır olduğuna ashâbının dikkatini sürüklemek içindir. Hadisimizin sonundaki bir ifadeden ashâb-ı kirâmın Resûl-i Ekrem Efendimiz’i ne dek fazla sevdiğini görmekteyiz. Onun yalandan ve yalancı şâhitlikten sakındırırken kutsal nefesini tüketmesine böylece üzülmüşler ve bu sebeple keşke sussa da kendini daha pozitif yormasa diye temenni etmişlerdir. Hadisten Öğrendiklerimiz Günahlar büyüklü küçüklüdür. Günahın büyüklüğü, verdiği zararın büyüklüğü ile ölçülür. Büyük günahların en ağırı Allah’a şirk koşmak, başlıca babaya itaatsizlik etmek ve kandırmak, yalancı şâhitlik yapmaktır. Peygamber Efendimiz ümmetine olan şefkati sebebiyle onları günahlardan sakındırmak için kendisini âdetâ paralamıştır. Ashâb-ı kirâm Peygamber Efendimiz’i fazla sevdikleri için onun üzülmesine gönülleri razı olmazdı. Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/buyuk-gunahlarin-en-agirini-size-haber-vereyim-mi-hadisi.html