Dünya kuvvetli kasırgalar, sıcak hava dalgaları, orman yangınları, sel ve kuraklık ile uğraş ediyor. Bunu daha da somutlaştırmak icabında geçen yaz Avrupa Orman Yangını Data Sistemi'ne (EFFIS) tarafından, Avrupa'da 43 ülkede toplamda bin 831 orman yangını meydana gelirken, 433 bin 700 hektarlık alan yandı. Türkiye özelinde bu rakam, 28 Temmuz-12 Ağustos tarihleri arasında, sadece Muğla ve Antalya'da yanan ormanlık bölge yaklaşık 124 bin hektar. Bunun en kayda değer sebebi iklim değişikliği... Bir taraftan kontrolsüz nüfus artışı, sanayileşme, çoğalan şehirleşme ihtiyacı, sera gazlarının kontrolsüz bir biçimde doğaya salınması karbon emisyonu ve sera gazı artırıyor. 110'dan pozitif ülke ve büyük sermaye sahibi şirketler 2030 yılına değin küresel karbon emisyonları yüzde 45 oranında azaltmayı planlıyor. Amaç, 2050'de bu oranı sıfıra indirmek. Uluslararası Enerji Ajansı'na (IEA) da bunun çözümünün bugün piyasada yer alan teknolojiler tarafından sağlanacağını bahis ediyor. Hatta Elon Musk geçen Ocak ayında attığı bir tweet'te karbon yakalama teknolojisi üzerine çalışan en iyi girişime 100 milyon dolar yatırım yapacağını söylemişti. Dünya genelinde bu alanda çoğu teknoloji geliştirilmeye başlandı. Aşağıdaki tweet'te de görüldüğü gibi dünya genelinde bu alana yatırım yapmaya hazır birçok ad var. Am donating 0M towards a prize for best carbon capture technology — Elon Musk (@elonmusk) January 21, 2021 Bu teknolojiler arasında dikkat çeken en önemli işlerin başında doğrudan doğruya hava yakalama yani karbon yakalama teknolojisi geliyor. Filtreler kadar yakalanan havadan karbondioksit gazı çıkarılıyor ve karbondioksit içermeyen hava atmosfere geri veriliyor. Karbondioksit, yakıtın yanması esnasında oluşturuyor. Karbonu yanmadan veya yandıktan sonra yarmak karbonun atmosfere yayılımını önleyen bir çözüm. Tutulan karbon, yerinde yeraltı depolama rezervlerine taşınıyor. Bu girişimler, karbondioksiti atmosfere salmak yerine, depolayabiliyor veya gazlı meşrubat ve plastik üreticileri gibi gereklilik duyan şirketlere satabiliyor. Climeworks bu alanın en kayda değer temsilcilerinden biri... Dünyanın birincil karbon yakalama girişimi olma özelliğini taşıyor. İzlanda merkezli 2009 yılında Christoph Gebald ve Jan Wurzbacher tarafından kurulan Climeworks, aracısız hava yakalama teknolojini kullanarak 1 milyar insana varmak hedefiyle yola çıktı. İsviçre merkezli şirketin en büyük rakipleri aralarında WK Asia-Pacific Environmental, Pall, Bioteria and Climet Instruments bulunuyor. Dünyanın en büyük karbon yakalama ve depolama tesisi kurdu. Doğrudan Hava Yakalama (Direct Air Capture – DAC) ve depolama tesisi Ocra, 4000 ton CO2 tutma kapasitesine sahip. Bill Gates'in yatırımcıları arasında yer alan Carbon Engineering bu alanda çalışan şirketlerden biri. Şirket, dünyanın en büyük aracısız havadan karbon yakalama tesisini ABD'de inşa etti. 2009'da kurulan şirket, şimdiye kadar 110,4 milyon dolar yatırım aldı. Şirketin hedefi yılda 1 milyon ton karbondioksiti yakalamak. Carbon Engineering yatırım yapan 25 birey bulunuyor. Silicon Kingdom Holdings Dublin merkezli... Şirketin yaptığı iş temelde ağaç dikmek. Kulağa olağandışı gelen bu yöntemle ağaçların yakaladığı karbondioksiti endüstriyel başvuru formu için dönüştürüyor. Charm Industrial ise başka bir usul kullanıyor. Girişim atmosferden karbon tutmak için bitkilerden yararlanıyor. Bu sayede, karbonu atmosferden kalıcı olarak uzaklaştırıyor. Bu alanda etkinlik bildiren diğer şirketler ise şöyle sıralanıyor: Drax, Net Power, Weyburn ve SaskPower... Karbon hesaplama ve denkleştirme Avrupa Birliği (AB), geçtiğimiz günlerde 2030 yılına değin üye ülkeler karbon emisyonunu yüzde 55 azaltıp 1990 yılı seviyelerine getirme hedefini ve yakın gelecekte karbon emisyon seviyesi belirlenen sınırların üzerinde olan üreticilerden ithalat yaparken ilave vergiler koyacaklarını açıkladı. Bu yüzden günümüzde insan faaliyetleri sonucu aracısız olarak ve dolaylı olarak ortaya çıkan sera gazı miktarının karbondioksit (CO2) eşdeğeri ile ve ton cinsinden hesaplanması yani karbon bacak izi üstüne önemli incelemeler yapılıyor. Kişilerin, kurumların, şehirlerin, ülkelerin izleri hesaplanabiliyor. İklim değişikliği ile uğraş ekonomiler üstünde ayrı yönlerden kendi içinde fırsat aynı zamanda korkutma barındırıyor. Sera gazı emisyonlarının yetkisiz ya da daha maliyetli olduğu durumlarda piyasaya koşullarına uygun teknolojiler devreye giriyor. Karbon hesaplaması ve idare de bunlardan biri. Persefoni, milletlerarası genişleme, mahsul geliştirme ve işe alım çabalarını teşvik etmek için Rice Investment Grup liderliğinde 9,7 milyon dolardan pozitif almıştı. İklim odaklI SaaS girişiminin toplam yatırım miktarı 114,2 milyon dolar. Kentaro Kawamori and Jason Offerman tarafından kurulan şirket, Kasım ayında İngiltere'ye açıldığını açıklamıştı. Şirket, 14 yatırımcı kadar destekleniyor. Şirketlerin çevresel ayak izlerini ölçmelerine, izlemelerine, azaltmalarına ve raporlamalarına ihtimal tanıyan ve Berlin merkezli B2B girişimi olan Plan A ise 3 milyon dolar topladı. Fransız Demeter, turu Alman Coparion ile yönetti. SoftBank ise stratejik yatırımcı olarak katıldı. Hem karbon denkleştirme pazarını düzene belirlemek, dijitalleştirmek ve otomatikleştirmek için teknolojiden yararlanan böylece fazla heyecan verici girişim ortaya çıkmaya başladı. Bu alanda vaat eden şirketler son yıllarda faaliyete girmeye başladı. Carbon Grid Protocol da bunlardan biri. Teşebbüs, karbon kredilerilerini yani sera gazı emisyonu azaltımı yapan bir faaliyetin yaptığı her bir ton karbondioksite eşdeğer sera gazı azaltımını tebliğ etmek için kullanılan emisyon azaltımı biriminin benimsenmesini özendirme ediyor. Karbon denkleştirmelerini dijital varlıklara dönüştürüyor. Tokenize ederek çevre varlıklarına blockchain teknolojisini uyguluyor. Karbon piyasasını daha merkezi ve transparan ışık halkası getiriyor. Şirket temelde karbon denkleştirme işi yapıyor. Yani bir yerde salınan sera gazının başka bir yerden satın alınarak, aynı miktarda sera gazının önlenmesi ile veya atmosferdeki benzer miktarda sera gazının yutulması/hapsedilmesi ile nötrleştiriyor. .Bir firmanın ortaya çıkardığı karbon salımlarına karşılık, benzer miktarda ancak diğer bir yerde karbon tasarrufu karşılayan projelere finansal yardım sağlanıyor. Medyada oldukça konuşulan Pachama ve NCX... İki teşebbüs ağaçlandırma odağında, suni zeka tabanlı karbon dengeleme pazar yerleri geliştiren şirketler aralarında yer alıyor. Bunlar ormanlardaki ağaçlarda depolanan karbonu otomatik olarak tahmin ediyor. Bu projelerin bütünlüğünü sürekli olarak izlemek için hava görüntülerinden, sensör verilerinden ve görüş işlemeden yararlanıyor. Patch ise karbon ofsetlerini yönetmenin karmaşıklığını ortadan kaldırmak için ofset projelerini erişilebilir ayla getiriyor. Hava kirliliği Norveç merkezli şirket Nordic Blue Crude ise hava kirliliğine çözüm bulmak için çalışıyor. Çünkü hava kirliliği büyük şehirler için en manâlı sorunların başında geliyor. Bu, daha çok ulaşımdan kaynaklanıyor. Şirket daha eksik karbon üçgenin taban olmayan kenarı izi üreten ve fosil kaynaklı olmayan yakacak ikmali seçenekleri üstüne çalışıyor. Bu çözümler, maliyetleri düşürüyor. yenilenemeyen kaynakların korunmasını sağlıyor. Kanadalı Carbicrete, biyoplastik ve çimentosuz beton gibi karbon olumsuz olan inşa malzemeleri üretiyor. Karbondioksiti yakalayıp yapı malzemelerine sabitliyor. Şehirlerin karbon bacak izini düşürüyor. Bu alanda CarbonCure, Blue Planet, Solidia, Forterra, Newlight ve Brimstone Energy gibi şirketlerde bu alanda etkinlik gösteriyor. Bu girişimler arasında yer alan 12,4 milyon dolar yatırım bölge CarbonCure'un hedefi 2030 yılına değin yılda 500 milyon karbon emisyonunu eksilmek. CarbonCure kurucusu ve CEO'su Rob Niven. “CO2'ye beton üretimine katma değerli bir girdi olarak bakıyoruz" diyerek şirketin alanda durduğu yerin öneminin vurguluyor.Şirketin halihazırda dünya çapında etkinlik gösteren ve karbondioksit emisyonlarını yakalayan ve bunları yapı malzemelerinde tutan 330 tesisi var. Kaynak: webrazzi.com URL: https://webrazzi.com/2021/12/20/global-piyasada-karbon-yonetimi-teknolojileri-gelistiren-sirketler