Dijital yurttaşlık tanımı, fiilen dijital okur-yazarlık ile yakından ilişkilidir. Veri ve iletişim teknolojilerini en dürüst şekilde kullanan kişiler anlamına gelir. Dijital vatandaşlar, internet ortamında yaptıkları herhangi bir fena aktivitenin gerçek hayattaki gibi karşılığı olacağını iyi haberdar olan kişilerdir. aynı zamanda siber zorbalığa bütün anlamıyla karşısında olan ve insanları teknolojiyi bilinçli olarak kullanmaya özendirme eden kişilerdir. Dijital vatandaşların özellikleri: Bilgi ve iletişim kaynaklarını kullanırken eleştirebilen, Çevrimiçi yapılan davranışların etik sonuçlarını haberdar olan, Ahlaki olarak çevrimiçi kararlar alabilen, Teknolojiyi kötüye kullanmayarak başkalarına hasar vermeyen, Sanal dünyada irtibat kurarken ve işbirliği yaparken doğru davranışı özendirme eden Dijital yurttaşlık eğitimi neden verilmelidir? Teknoloji geliştikçe, kullanımı ile ilgili sorunlar giderek ve katlanarak artıyor. böylece teknolojik tutum ya da teknolojik yurttaşlık ile ilgili davranışların, değerlerin, etik kuralların ve bilincin oluşturulması gerekiyor. bu nedenle çocuklar ve gençlerde dahil almak üzere her yaştan insana internet ortamında sorumluluklarını bilmeleri için dijital vatandaşlık eğitimi verilmesi gerekiyor. Dijital yurttaşlık boyutları nelerdir? Yurttaşlığın ne olduğu ile ilgili belli bilgiler veren ”Dijital yurttaşlık uygulamaları” olarak da adlandırılan dijital vatandaşlığın boyutları çoğunlukla 9 başlık altında inceleniyor. 1- Dijital Erişim (Cümbür Cemaat İçin İnternet): Üretken vatandaşlar edinmek için, eşdeğer olarak teknolojik imkânlara dijital erişim sağlanması anlamına gelir. Mesela, cinsiyet, ahali, yaş, etnik kimlik, fiziksel ve zihinsel farklılıklara aldırış etmeden elektronik topluma bütün katılımın sağlanmasıdır. 2- Dijital Ticaret: Elektronik ortamlarda satma ve satın alma işlemlerini yapacak yeterliliğe sahip olma anlamına gelir. 3- Dijital İletişim: İletişim biçimlerinin değişikliğe uğrayarak elektronik araçlar vasıtasıyla da yapıldığının farkında olan olmadır. Örneğin, e-posta, cep telefonu, hemen olan mesajlaşma teknolojisi kullanıcıların iletişim yolunu değiştirmiştir. 4- Dijital Okuryazarlık: Öğrenme-öğretme sürecinin artık teknoloji kullanılarak gerçekleştirildiğinin haberdar olmadır. 5- Dijital Etik: Sanal dünyada gösterilen davranışın veya işin elektronik standardının da olduğunun haberdar olmadır. Mesela, siber despotluk, sanal küfürleşme… 6- Dijital Kanun: Sanal dünyada yapılan işlerin elektronik sorumluluğunun olduğu ve kanunlarla yaptırım altına alındığı anlamına gelir. Örneğin, yasak yayınlar, yasadışı organ ve uyuşturucu satışı, intihara yatkın hâle getiren web siteleri, oyunlar kanunen yasaktır. 7- Dijital Haklar ve Sorumluluklar: Herkesin sanal dünyada kendini özgürce ifade edebilecek haklara sahip olduğu ve bunun da yasaklanamayacağı anlamına kazanç. Mesela, sanal ortamda formlarda manzara bildirme, grup oluşturma, tartışma ortamlarına katılma vb. esas haklar kısıtlanamaz. 8- Dijital Afiyet: Dijital dünyada ayrıca fiziki, ayrıca ruhsal ayrıca de psikolojik yönden sağlığı kutup veya dolambaçlı olarak etkileyecek etmenlerin bulunduğunun farkında olan olmadır. Örneğin, göz sağlığı, tekrarlayan stres sendromu, asosyal yaşam, içe kapanıklık ve fiziksel bozukluklar (bel ve sırt ağrıları) yeni teknolojik dünyanın ortaya çıkardığı sağlık durumu sorunlarıdır. 9- Dijital Güvenlik: Bireyin sanal ortamda kendi güvenliğini sağlayacak önlemleri alması demektir. Şu örnekler sıralanabilir: Başkalarının bilgilerini izinsiz kullanım, solucan, virüs ya da truva atı oluşturma, spam gönderme, başkalarının bilgilerini ya da mallarını çalma vb. faaliyetlerin farkına vararak gereken güvenlik tedbirlerinin alınması (virüs programları, filtreleme programları vb.). Kaynak: shiftdelete.net URL: https://shiftdelete.net/iyi-bir-dijital-vatandas-misiniz