ABONE OLHayatımızın üçte birini kapsayan uyku; keza ruhsal keza de ceset sağlığımız üstünde manâlı etkileri olan, alışılagelmiş ve dinç bir şekilde yaşamımızı sürdürebilmemiz için zorunlu, beynin etkin ama dış uyaranlara karşısında kapalı olduğu bir süreçtir. Uyku, kolay bir dinlenme ve sessizlik süreci değildir. Karmaşık ve esrarengiz bir yapıya sahiptir. Uykunun vücudun yenilenmesi ve büyümesi, metabolik enerjinin korunması, entelektüel performansın korunması, nöronal maturasyon (REM), öğrenme ve hafıza (REM) gibi işlevleri vardır. Uykudayken beyin faal kalır, nörofizyolojik bir yenilenme ve yenileme sürecine girer, öğrenilenleri depolama, kurnazlık için hazırlık süreçlerini içerir. Bedenin yenilenmesi ve hormonların akıcı çalışmasında da uykunun önemi büyüktür. Sıradan bir uyku 4-5 döngüden oluşur Uyku temel olarak REM (Rapid Eye Movement / Hızlı Göz Hareketleri) ve Non-REM (Non Rapid Eye Movement / Süratli Göz Hareketleri Olmayan) olmak üzere iki evreden oluşur. Doğal bir uykuda REM ve NonREM arasında 4-5 döngü bulunur. REM sürecinde beyin aktiviteleri ve EEG kurnazlık halindeki gibi olup, kas tonusu azalır ve maddi koşul ise en durağan moddadır. REM uykusunun en önemli özelliği seri göz hareketleridir, bu süreçte rüyalar da görülür. Nabız, solunum baştan savma olup artabilir ve baştan savma kas hareketleri olabilir. NonREM uykusunda ise beyin aktiviteleri ve metabolik hız düşüktür. Cana Yakın aktiviteler, nabız azalır. Diğer yana parasempatik aktivite artar. REM dönemi toplam uykunun beşte biri kadardır. Normal bir uykuda birincil REM sıradan 90-120 dakika sonra oluşur. İnsanlarda uyku döngüsü ve içeriği yaşa göre değişmektedir. Uyku bozuklukları ayrıntılı olarak incelenmeli Uykunun fazla kompleks bir süreç olduğunu ve bu süreçte uykusuzluk, aşırı uyuma bozukluğu (narkolepsi), soluk almaya ast uyku bozuklukları, sirkadyen ritim uyku kurnazlık bozuklukları, parasomniler, madde veya ilaca ast uyku bozuklukları gibi birçok sorun yaşanabilir. Uyku bozukluğu yaşamış kişilerde yapılan muayenede uykuya geçiş (dalış), uyku içindeki olaylar (rüya, diş gıcırdatma, vb), uykudan kalkma (erken, geç, uyanış şekli) gibi konuların yanı sıra yaş, kullanılan ilaçlar, uyku alışkanlıkları/hijyeni, diğer hastalık bulguları, gerekirse uyku laboratuvarı gibi süreçlerde izlenir. İyi bir uyku için ne yapmalı? Uyku disiplini önemlidir. Buna kadar, yatış ve uyanış zamanlarınızın ahenkli/değişmez ve uykudan önce sizi sakinleştiren ılık bir banyo gibi rutinlerinizin olması uyku kalitesini arttıracaktır. Yetişkinlerin gece uykusu açık havada gün içinde uzun kestirmeler yapmaları uyku rutinlerini bozmaktadır. böylece 1 saatten uzun uyku kaçamakları yapmayın. Yatağınızı uyku ile ilişkilendirin. Uyku aktivitesi dışarıya yemek yemek, ağırlama, televizyon gibi aktiviteleri yatağınızda yapmayın. Uyku öncesi kafein, içki gibi uyaranlar ve uykuya yakın saatlerde gıda tüketmeyin. Sizi gevşetecek içecekler tüketebilirsiniz. Uykunuz gelmeden kendinizi uzanmak için zorlamayın. Yatak odanız, sakin sizi güvende hissettiren, huzurlu bir yer olmalıdır. Uyarıcı eşyaların veya kokuların yatak odanızda olması uyku kalitesini bozacaktır. Ek olarak, yatak odanızın karanlık bir oda olmasına ya da fazla aydınlatılmış olmamasına dikkat edin. Gün içinde güneş ışığı edinmek, yeterince oksijen elde etmek ve uyumlu çalışma yerine getirmek gece uykusunun kalitesini arttırmaktadır. Kaynak: www.milliyet.com.tr URL: http://www.milliyet.com.tr/pembenar/galeri/iyi-bir-uykunun-sirlarini-ogrenin-6408829