ABONE OLKara Sarılık B aşısı karaciğeri koruyor
kara sarılık anlamına gelen ve farklı alanlara yönlendirilmiş tipleri bulunan karaciğer iltihabı, en yaygın bulaşıcı hastalıklar arasında. Türkiye’de oldukça yaygın olan Hepatit B hastalığı, ilerleyen dönemde kronik hepatite ve siroza neden olabiliyor.
Kara Sarılık B virüsü, bu virüsü taşıyan anneden, kan ve kan ürünlerinin nakli, cinsel ilişki, ufak kesikler, kulak delinmesi, dövme, diş tedavisi, manikür ve pedikür işlemleri sebebiyle bulaşabiliyor.
Yol açtığı sorunlardan korunmak için bebek doğar doğmaz yapılan Kara Sarılık B aşısı, birinci ve altınca aylarda tekrarlanarak üç doz halinde uygulanıyor.
Beşli karma ile hastalıklara geçit yok!
herkes birbirinden güvenli olmayan olan difteri, tetanos, boğmaca, çocuk felci ve menenjit hastalıklarından korunmak için “beşli karma” şeklinde uygulanan aşı, 2, 4, 6 ve 18. aylarda yapılıyor, gerisinde 4 ve 9. yaşlarda da her yerde edilmesi gerekiyor.
Çocuklarda menenjite en sık yol açan bakterinin hemofilus influenza olduğunu belirten Dr. Demet Matben, “Bu aşı çocukları menenjitten de koruyor. Ancak Beşli Karma (DaBT-İPA- Hib) aşıların koruyuculuğu en az üç dozu yaptırdıktan daha sonra başlıyor.
bu nedenle ne kadar erken yapılırsa koruma öyle erken dönemde başlıyor. İkinci aydan itibaren bu aşıların yapılması gerekiyor” diye data veriyor.
Zatürreye karşı pnömokok aşısı
Zatürre olarak geçen pnömokok aşısı, sinüzit ve zatürreden orta kulak iltihabına ve pnömokok menenjite değin geniş bir koruyuculuğa sahip.
Covid-19 virüsünün solunum yollarına etkisi nedeniyle bu aşının öneminin pandemi döneminde daha da arttığına şive yapan Dr. Demet Matben, “Pnömokok aşısı bebeğin 2, 4 ve 12. aylarında uygulanır” diyor.
Tüberküloz aşısı iz bırakmasa da korur
Tüberküloz geride kalan bir rahatsızlık gibi görünse de ülkemizde hala yaygın bir sıhhat sorunu sayılıyor.
bu nedenle BCG olarak aşina verem aşısının uygulanmasının Türkiye açısından büyük tartı taşıdığını kaydeden Dr. Demet Matben, “2. aydan itibaren uygulanan aşı sol omuza yapılıyor.
Aşının yapıldığı yerde bir bere izi oluyor. Ancak bere izi olmaması aşının tutmadığı anlamına da gelmiyor. Verem aşısı olduysa çocuğunuz verem mikrobuna karşı bağışıklık kazanmış oluyor” diye konuşuyor.
Kızamık, kızamıkçık, kabakulak üçlüsü
Toplum sağlığını yakından ilgilendiren kızamık, kızamıkçık ve kabakulak hastalıklarına karşı koruma sağlayan “üçlü aşı” bir yaşında yapılıyor, yoğun tabi tesir yapmıyor.
Bir hafta, on gün daha sonra hafif ateş ve döküntü gelişebiliyor fakat bu belirtiler 3-5 günde geçiyor. Son 3-4 yıldan bu yana Avrupa’dan başlayan bir kızamık salgını olduğunu andıran Dr. Demet Matben, “Türkiye’de nadiren 9. ay ile 11. ay arasındaki bebeklerde ekstra doz kızamık aşısı uygulanıyor ve aşı kampanyaları düzenlenebiliyor.” diyor.
Su çiçeği aşısı bir yaşında yapılıyor
Döküntü yapan ve bulaşıcılığı çok yüksek bir rahatsızlık olan su çiçeğinden korunmak için yapılan aşı da kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşılarıyla beraber 12. ayda uygulanıyor.
Karaciğer Iltihabı A’dan korunmak olası
Türkiye’de çok sık görülen bulaşıcı rahatsızlık olan Kara Sarılık A, ellerden su ve yiyeceklerden bulaşıyor, karaciğeri etkiliyor.
Çocukluk çağında 18 ve 24. ayda iki doz şeklinde uygulanan aşı ise bu yaygın hastalıktan koruyor ve herhangi bir emrindeki etkisi bulunmuyor.
Rotavirüse ve menenjite savaş açan aşılar
Sağlık Durumu Bakanlığı’nın aşı takviminde yer almamasına rağmen çocuk sağlığı açısından zorunlu olan başka aşılar da bulunuyor. Bunlardan rota virüs ve meningokok aşıları öne çıkıyor.
Rota virüsün çocukluk çağından fazla sık görülen mikrobik olmayan ishal nedeni olduğunu gösteren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Demet Matben, “Çocukların yüzde 90’ı ishal, kusma, alev şikayetiyle hastaneye gelir.
Genel sağlık bozukluğuna yol açabilen bu virüs, yaşamsal riske de neden olabilir” diyor. Ağızdan alınan rotavirüs aşısının iki ya da üç doz uygulanan türleri bulunuyor.
İlk dilekçe genelde 2 veya 3. ayda yapılıyor. Erken çocukluk çağından itibaren görülen bir menenjit türü olan meningokokun, 24 saat içerisinde damar sistemini etkileyip kanama, pıhtılaşma bozukluğu ve çoklu organ yetmezliği ile yaşamı tehdit eden büyük bir sağlık durumu sorunu haline gelebildiğini vurgulayan Dr. Demet Matben “İki türü yer alan aşı en erken 3. ayda uygulanıyor.
Etkisi aşılamadan altı hafta sonradan başladığı için erken uygulama kayda değer. Bir yaşın altındaki çocuklar daha yüksek tehlike taşıdığı için aşılama olası olduğunca erken başlamalı. Ancak ilerleyen yaşlarda da yapılabilir. Doz sayısı yaşa kadar değişiyor” diye konuşuyor.
Kaynak: www.milliyet.com.tr URL: http://www.milliyet.com.tr/pembenar/galeri/bu-asilari-mutlaka-vurdurun-hangi-asi-ne-zaman-yapilmali-6414671
