Kadına karşın şiddet ne yazık fakat toplumumuzun büyük sorunları aralarında yer alıyor. 2021 yılının yalnızca ilk iki ayında 48 bayan hayatını kaybetti. Geride bıraktığımız 2020 yılında ise 408 bayan şiddete kurban verildi.

Kayıtlara yansıyan bu rakamların dıştan, kadına karşın şiddetin öbür boyutlarına da uyarı çeken Psikolog G. Tansu Ocak, şiddetin yalnızca fiziki kaynaklı olmadığını, psikolojik şiddetin de yıkıcı sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekti. Psikolog Ocak, şiddeti tanımlayarak, maddesel, psikolojik, cinsel ve hesaplı şiddetin nasıl tanımlayabileceğimize dair önemli bilgiler paylaştı.

“CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ KADINLARIN RUH SAĞLIĞINI OLUMSUZ ETKİLİYOR”

Cinsiyet eşitsizliğinin yaşandığı toplumlarda bireylerin daha dinç ve üretken olduğuna uyarı çeken Psikolog G. Tansu Ocak, “Cinsiyet eşitsizliği, kadınların ruh sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Kişilerin yalnızca cinsiyetlerinden nedeniyle omuzlarına yüklenen toplumsal cinsiyet rolleri kişileri istemedikleri şeye maruz bırakmakta bunlar aşırı strese ve kaygıya sebep olmakta dolayısıyla tüm bunlar ruh sağlığını negatif yönde etkilemektedir. Ama cinsiyet eşitliği, her cinsiyetten insanın eşdeğer haklara, sorumluluklara ve fırsatlara sahip olmasıdır. Cinsiyet eşitliği, kadınlara ve kız çocuklarına karşın şiddeti engeller. Vatandaşlarına hiçbir ayırım yapmadan, eşdeğer bedel veren ülkeler daha güvenli ve daha sağlıklıdır. Bu da ruh sağlığını olumlu yönde etkilemekte ve dinç bir neslin temelini oluşturmaktadır” ifadelerini kullandı.

“ŞİDDET DÖNGÜSÜNÜ ZAMANINDA KIRMAK ÖNEMLİDİR”

Şiddeti benimsemek ve güzel görmenin kuvvet döngüsünü besleyeceğini açıklayan Psikolog Tansu Ocak, “Zor kişilerin yaşam tarzına, yaşına ve tutumuna emrindeki olarak ilişkilerde farklı şekillerde kendini gösterir. Ara Sıra zorlama böylece küçük başlayabilir ancak bunu baskı olarak ifade etmek bile zordur. Örneğin, güç lakap takmak, hesaplı olarak sınırlamak veya öteki insan ilişkilerinden soyutlanmak şeklinde başlayabilir. Sürdürülmesini ya da tırmanmasını durdurmak için baskı döngüsünü zamanında yaralamak önemlidir. Az da olsa hiçbir baskı kabul edilmemeli ya da hoş görülmemelidir.  Şiddet denildiği zaman akla ilk olarak fiziksel kuvvet gelmektedir. Oysa güç bununla sınırlı değildir. Kadına karşın kuvvet, fiziki olduğu değin, psikolojik(duygusal), cinsel ve hesaplı boyutlarıyla da görülmektedir” biçiminde konuştu.

“PSİKOLOJİK ŞİDDET DAHA YAYGIN ANCAK DAHA AZ BİLİNİYOR”

Kadına yönelik şiddetin türlerini ifade eden Psikolog Ocak, eksik bilinen ve tepki gösterilmeyen psikolojik, cinsel ve idareli şiddetin de yıkıcı sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekti.

Psikolog Ocak baskı türlerini;

“Fiziki güç; bedensel gücün kullanılması ile ilk elden ceset bütünlüğüne bahşedilen zarardır. Tokat, tekme, yumruk, itme, korktuğu bir yerde ya da bir şeyle yalnız vazgeçme, işkence etme vb. davranış ve davranışlarda yeralma bedensel şiddete örnektir.

Psikolojik kuvvet; genel olarak fiziki şiddetten daha yaygındır ancak daha eksik bilinmekte ve daha eksik tepki gösterilmektedir. Bunun nedeni ise psikolojik şiddetin çok eksik ayrım ediliyor olması. Psikolojik şiddete maruz kalmış kişiler, psikolojik şiddete uğramamış kişilere kadar bir başkasına psikolojik şiddet uygulamaya daha eğilimli oluyorlar. Korkutma, aşağılama, aşırı ve merhametsizce eleştirme, manipülasyon, isim takma, talimat verme, küfretme, dalga geçme, hakaret etme, duygusal olarak ihmalkârlık etme, hor görme, faizsiz saldırgan davranışlar (küsmek, somurtmak, terk etmekle korkutma etmek…) belli olmak psikolojik şiddetin örneklerindendir. Yapılan çalışmalarda ülkemizde her iki kadından biri psikolojik şiddete maruz kalmaktadır.

Cinsel kuvvet; kişiyi rahatsız eden, kişinin kendi rızası olmadan herhangi bir cinsel eyleme maruz kalmasıdır. Cinsel zor keza fiziki hem psikolojik şiddet barındırır. Maddesel şiddetten farkı cinsel şiddette kişinin cinsel bütünlüğüne yapılan bir hücum laf konusudur. Ancak bu hamle yalnızca fiziki bir nitelik taşımak da zorunda değildir. Sözlü olarak yapılan cinsel taciz de cinsel şiddettir. Cinsel saldırıya uğramış birine verilen zararlardan biri de olayın yarattığı travmadır dolayısıyla cinsel şiddetin içerisinde psikolojik kuvvet de vardır.

Ekonomik şiddet; kişinin hesaplı olarak ihtiyaçlarından yoksun bırakılması ve paranın baskı, tehdit, teftiş arabulucu olarak kullanılmasıdır. Kadının çalışmasına veya işinde ilerlemesine engel olma, eşdeğer işe eşit ücret ödememe, bayan olduğu için mirastan mahrumiyet, kadının maaşına el sıralama, kişiyi parasız bırakma ya da az bir miktarla geçinmesini bekleme, para biriktirmesine alıkoyma gibi davranışlar ekonomik şiddetin örneklerindendir” ifadeleriyle açıkladı.

“PSİKOLOJİK ŞİDDETİ AYRIM ETMEK ZORDUR”

Psikolojik şiddetin en çok aile yakınları tarafından uygulandığını, dolaylı olarak gerçekleştiği için ayrım edilmesinin şiddet olduğunu bildiren Psikolog Tansu Ocak, “Psikolojik şiddetin en fazla bulunduğu yer kadının aile ortamıdır. Psikolojik şiddetin farkına varılması zordur çünkü başlıca kişinin en yakınları göre uygulanır. Fark edilememesinin bir öteki sebebi de aracısız değil, dolaylı bir biçimde yapılıyor olmasıdır. Küçük Düşürücü alaycı tavırlara maruz kaldıklarından şiddete uğrayan kişiler kendilerini yetersiz, kötü ve suçlu hissetmekte bu da zamanla düşük benlik saygısına neden olmakta ve dolayısıyla kendilerine uygulanan psikolojik şiddetin farkına varamamalarına ve tepki gösterememelerine sebep olmaktadır” diye konuştu.

“PSİKOLOJİK ŞİDDET NASIL AYRIM EDİLİR”

Psikolog Tansu Ocak psikolojik şiddeti fark edilebilir kılmak için, “Eğer ilişkilerinizde psikolojik şiddetin olup olmadığından belirli olamıyorsanız, muhtemelen psikolojik şiddete maruz kalıyorsunuzdur. Bu durum, zararsız bir şekilde başlayabilir ve zamanla şiddetin seviyesi artabilir. Kendinizi ilişkinizde sıcacık, bağımsızlık hissetmiyor, baskı aşağı, kısıtlanmış, aşağılanıyor ve fazla eleştiriliyorsanız psikolojik şiddete maruz kaldığınızı söyleyebilirim. Vakit kaybetmeden durumun farketmek, harekete devretmek ve psikolojik destek olmak gerekir” ifadelerini kullandı.

Kaynak: www.milliyet.com.tr URL: http://www.milliyet.com.tr/pembenar/psikolojik-siddet-nasil-fark-edilir-6449936