Misal gösterilen bu zafer tablosu, dünyanın en uzun caddeye çıkma yasağı ile geçen güçlü bir sürecin ardından geldi.

Sözcü Gazetesi'nden Metin Aktaşoğlu'nun haberine göre Sidney Opera Konutu yine açıldı, Milli Ragbi Ligi’nde Grand Final maçında Melbourne Storm, Penrith Panters’ı yenerken 80 bin şahsiyet ANZ Stadium’da tribünlerde 37 bin 303 taraftar vardı.

Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri, corona virüsü ile ikinci dalga gayreti verirken 26 milyon popülasyonlu Avustralya, virüsün yayılımını neredeyse tamamen durdurmak üzere.

Toplamda ise 27 bin 643 olayın görüldüğü Avustralya’da Covid-19 sebepli vefatların rakamı ise 907. Covid-19 sebebiyle sağlık kurumularda toplam 18 birey uyuyarak rehabilitasyon görürken bunlardan sadece biri yoğun bakımda. Melbourne’de ise 30 Ekim’den bu yana yeni hadise çıkmıyor.

Kuzey Amerika, Avrupa, Hindistan, Brezilya, ülkemiz Türkiye ve daha pek çok farklı ülke günlük çıkan binlerce yeni hadiseyi hakimiyet altında yakalamak için yoğun bir mücadele sarf ederken Avustralya, Yeni Zelanda ile beraber herkes için sanki canlı bir yol haritası çiziyor. Aynı zamanda Avustralya bu sayede virüsü hakimiyet altında yakalama galibiyetinin de Güney Doğu Asya ülkeleri Singapur, Güney Kore, Tayvan veya Çin ile Vietnam’la hudutlu olmadığını da göstermiş oldu.

Uzmanlar bu zaferi anlamlandırmaya çalışırken bazı etmenleri de öne çıkarıyor. Bunların başında Avustralya’nın özellikle Avrupa’ya mukayeseyle çok daha süratli ve sert bir biçimde uyguladığı hudutları kapatma siyaseti geliyor. Bununla beraber Amerika Birleşik Devletleri’nin uygulamasının aksine Avustralya, ülke içinde de seyahat kısıtlaması getirdi ve eyaletlerin büyük bir kısmı kendi hudutlarını da büyük miktarda kapattı.

MİLLET, ÇAĞRIYI CİDDİYE ALINCA…

İkinci büyük etken de Avustralya milletinin virüsle alakalı algısını ve salgının ciddiyetini anlamasını sağlayan yaklaşım oldu. Millet, iki dünya savaşında dahi kaybetmediği sivil hürlüklerinden yoksun kalma fobisiyle karşı karşıya kazançken University of New South Wales’te epidemiyolojist olarak vazife yapan ve aynı zamanda Dünya Sıhhat Teşkilatı’ne danışmanlık yapan Marylouise McLaws, “Millete şunu dedik: Bu çok ciddi bir gidişat ve sizden de işbirliği ve dayanışma istiyoruz” diyor. Bu elbette neredeyse her hükümetin ulusuna söylediği bir şey ancak Avustralya’da çağrı daha bir ciddiye alınmış olsa gerek.

Washington Post’ta, Avustralya’nın zaferi hakkında kaleme alınan yazıda Amerika Birleşik Devletleri ile Avustralya mukayese etilirken iki ülkenin de 1 Şubat tarihinde Çin ile seyahat yasağı koyduğunu andırdırıyor. Liderler özelinde de mukayese etme yapılan yazıda yaklaşım farkının altı çiziliyor: Trump, mevzuyla alakalı danışmanı Anthony S. Fauci’yi sarihçe tenkit etirken Avustralya Sıhhat Bakanı Greg Hunt, baştan beri uzmanlara yoğun bir biçimde güveniyordu.

Bir sohbette “Ocak ve Şubat’ta devirici bir çoğalış hayata tehlikesini hakimiyet altında yakalamaya odaklanmıştık. Sarih bir stratejik tasarımız vardı çevreleme ve kapasite geliştirmenin kombinasyonunu sağladık” diyen Hunt “Sınırları kapattık ve tamamen testlere, takibe ve sosyal mesafeye odaklandık. Virüsle savaşmada sağlık kurumularımızda ve değişik sıhhat hizmetlerimizde kapasitemizi artırdık. Solunum makinelerine ve aşı ile rehabilitasyon geliştirme çalışmalarına yatırım yaptık” ifadelerini kullandı.

'KAPASİTE GELİŞTİRME' KAVRAMI

Akademik bir kavram da olan 'kapasite geliştirme', fertlerin ve kuruluşların işlerini yetkin bir biçimde yapmak için zorunlu kabiliyet, bilgi, taşıt, teçhizat ve değişik elzem kaynakları edinme, geliştirme ve elde yakalama süreci olarak belirleniyor. Bu süreç, fertlerin ve kuruluşların daha geniş bir kapasitede performans göstermesini sağlıyor.

Aynı zamanda 70’li yaşlarında bir hekimin pozitif olduğu tespit edilmeden evvel 70’deri fazla hastayı tetkik ettiği tespit edilirken bu şoke eden hadisenin ardından süratle geliştirilen proje sonunda milletin, psikiyatri departmanı da dahil olmak üzere tüm departmanlardan video tetkik buluşması alabilmeleri sağlandı.

Tüm bu pozitif tablonun yanında her şey elbette güllük gülistanlık da gitmedi. Anketlerde milletin sınırlamaları desteklediği gözükse de Avustralya 29 sene sonra ilk defa resesyon yaşadı; kapanmak zorunda olan minik şirketler oldu, bunalımlarda çoğalış kollandı, aile içi şiddet ve içki tüketiminde caddeye çıkma yasakları sürecinde çoğalış oldu ve salı günü caddeye çıkma yasaklarına karşı Melbourne’de tertip edilen eylemde çıkan hadiselerde polis 404 bireyi nezaretine aldı.

1 Temmuz’da 7 bin 920 olan toplam hadise rakamı 1 Eylül’de 25 bin 819’a yükselmiş, yeniden 1 Temmuz’da 104 olan vefat rakamı ise son raddede 1 Ekim’de, 888’e yükselmişti.

Temmuz ve Ağustos aylarında günlük 700’ü aşkın olayın görüldüğü ülkede hakimiyet elden gitmek üzereyken sert ihtiyatlar yaşama geçirildi. 111 günlük dünyanın en uzun caddeye çıkma yasağı Melbourne’de yaşandı. Yasak, 28 Ekim’de sona ererken vasati yeni hadise rakamı 5’e kadar düşmüştü.

Melbourne’de yaşayan ve Avustralya’nın en ehemmiyetli yayın kuruluşlarından SBS’in Türkçe servisinde çalışan gazeteci İsmail Kayhan da Sözcü.com.tr’ye Avustralya’daki süreci aktardı.

Kayhan, “Avustralya, pandeminin hakimiyetinde ciddi kusurlar yapılmasına karşın ve bu kusurların salgının yer yer hakimiyetten çıkmasına neden olmasına karşın, uyguladığı sıkı kısıtlamalarla pandemiyi hakimiyet altına almayı muvaffak oldu” dedi. Melbourne’şan bağlı olduğu Victoria eyaletindeki gidişata da dikkat toplayan Kayhan şunları söyledi:

“Cemiyet 907 vefatın 819’u Victoria eyaletinde alana geldi. Vefatların çoğunluğu Victoria’da Haziran ayında başlayan ikinci dalgada yaşandı ve eyaletin başşehri Melbourne’de, dünyanın en uzun caddeye çıkma kısıtlamalarından biri uygulamaya girdi. Salgının 7’inci ayı sonunda, Melbourne’de 700’lere çıkan günlük hadise rakamı, son bir haftadır sıfıra indi. Melbourne’de ikametten uzaklaşma limiti aylarca 5 kilometre ile hudutlandırılmıştı. Bu uzaklık son 9 haftada 25 kilometre’ye yükseltildi. Hadise rakamının sıfıra indirilmesiyle önümüzdeki pazar günü 25 kilometre sınırlaması da tamamen ortadan kalkacak.”

‘MİLLET ‘DİKTATÖR DAN’ DEDİ AMA…’

Esnafa, uzaktan çalışanlara, hastalananlara sağlanan yardıma ve ülke genelinde fiyatsız olarak yapılan yoğun testlere dikkat toplayan Kayhan, “Değişik eyaletler erken temkin aldığı için salgını Victoria kadar ağır geçirmedi. Victoria’daki sert kısıtlamalara millet-yasaklar pek çok bireyi güç gidişatta vazgeçse de- geçim gösterdi. Hatta Victoria Başbakanı Daniel Andrews’e ‘Diktatör Dan’ lakabı takıldı ama milletin çoğunluğu buna karşın şuurlu davrandı ve kaidelere sıkı sıkıya uydu” dedi.

Üç yıldır Avustralya'da yaşayan Türk yurttaşı Eren Sakarya da Avustralya'nın aldığı sıkı karantina ihtiyatları ile günlük hadise rakamını oldukça hudutlu bir şekle soktuğunu belirtiyor. Sakarya Sözcü.com.tr’ye yaptığı açıklamada, “Bulunduğum eyalet Victoria'da iki defa kısıtlama yapıldı. Mart ayındaki kısıtlamalardan sonra Eylül ayında da hadise rakamlarının çoğalması ile yine kısıtlamalar geldi. Kaideler çok sıkı bir biçimde uygulanıyor. Polis caddeye çıkma yasağını ihlal edenlere 1600 dolar ceza kesiyordu” diyor.

Devletin pandemi nedeniyle işini kaybeden yurttaşlara ayda 2500 dolar ücret bağladığını ifade eden Sakarya, salgın nedeniyle işsizlik ücretinde de hatırı sayılır bir zam yapıldığını anlatıyor.

‘AVUSTRALYA YURTTAŞI OLMAYANLAR GÜÇLÜK YAŞIYOR’

Covid-19 nedeniyle işini kaybeden fakat Avustralya yurttaşı olmayan 5 milyon şahsın ise büyük güçlük yaşadığını anlatan Sakarya şu anda çalıştığı dükkanında en fazla 10 birey ile temas etmesine izin verildiğini, adresinden ise 25 km kadar uzağa gidebildiğini daha aşırısına izin verilmediğini söylüyor.

İstisnai şartlar dışında caddeye çıkamayan millet, Melbourne’de 28 Ekim’de sanki başarı kutladı. Sokaklar, sahiller, kafeler, lokantalar, barlar alışveriş merkezleri ve marketler doldu.

7.5 milyon muhacirin yaşadığı Avustralya, beynelmilel seyahat yasağını kaldırdı. 16 Ekim’de Yeni Zelanda ile hudutları kaldıran Avustralya dört farklı aşı sınamasının neticesini bekliyor. Sıhhat Bakanı Hunt, gelecek senenin ortasında pek çok Avustralyalı’nın aşıya ulaşımı olacağını aktarıyor.