Teknoloji dünyasında son dönemlerin en çok konuşulan konu başlıklarından biri hangisidir? diye sorsak her hâlükarda bu satırları okuyanların büyük çoğunluğu "Metaverse" cevabını verecektir. İşin ilginç yanı Metaverse öylesine kapsayıcı bir terim haline geldi ancak AR/VR uygulamalarından, online oyunlara, NFT tabanlı sanat eserlerinden, Merkeziyetsiz Finans (DeFi) çözümlerine yada 5G teknolojisine dek öbür çoğu alanda çoğu kez anılmaya başlandı. İlk defa 1992 yılında Snow Crash isimli cyberpunk&bilimkurgu tarzı romanda bulunan ve bir nesil sanal hakikat evreni olarak betimleme edilen Metaverse, AR/VR uygulamalarının yaygınlaşması ve Ready Player One filminin yarattığı heyecan ardından tekrardan gündeme geldi. 2021 yılı itibariyle Facebook'un kurucusu ve CEO'su Mark Zuckerberg'in, önce Facebook'un bir Metaverse şirketi olacağı yönündeki açıklamaları ve arkasında da geçtiğimiz hafta bu vizyon değişikliğine karşın olarak ürünlerin yan bulunduğu çatı işyeri isminin ‘'Meta'' olarak değiştirilmesi kararı ile birlikte Metaverse dışarıya az kalsın bir şey duymaz olduk. Özetle özetlemek gerekirse; Metaverse tüm sanal dünyaların (MMO oyunlar, sanal toplantılar vb) ve internet üzerindeki içeriğin, Artırılmış Gerçeklik (AR), Sanal Realite (VR) ve blockchain teknolojiler kullanılarak birleştirilmesi sonucunda oluşmuş, sanal ve hakiki olanın eş zamanlı deneyimlendirilebildiği bir cins yeni realite evreni & boyutu diyebiliriz. Metaverse içerisinde sanal & reel gibi keskin ayrımlar olmaz, kullanıcılar Metaverse içerisinde var olan bütün içerik ve deneyimlere ister Artırılmış Realite (AR) ister Sanal Gerçeklik (VR) modu içerisinde her an ve her yerden erişebilirler. Sanal ve reel dünyalar pek iç içe geçmiş durumdadır oysa, kullanıcılar her iki ortamda dijital avatarları yardımıyla eş zamanlı olarak var olabilir, her iki tarafta da yaptıkları eylemler gerçek zamanlı olarak bir diğerini etkileyebilir. Sahiden Metaverse hakkında konuştuğumuz birçok şey şimdilik birer varsayımdan ibaret çünkü Metaverse evrenini tam anlamıyla oluşturabilecek bir teknolojik altyapıya demin sahip değiliz. öte yandan Metaverse'ün yaratıcı AR / VR teknolojileri, MMO (mass multiplayer online) oyunlar, dijital sanal ikizler (dünyanın 3D taranmış sanal kopyaları), NFT tabanlı sanat eserleri ve blockchain uygulamaları gibi bileşenleri birbirlerinde ayrı ayrı bir süredir faal olarak kullanmaktayız. Bu sebeple bütün bu bileşenler bir araya geldiğinde Metaverse'ün neye benzeyeceği hakkında akıl yürütebiliyoruz. Metaverse'ün inşası üzerine sadece Meta (eski adıyla Facebook) yok bununla birlikte Microsoft, Epic Games, Roblox ve Nvidia gibi teknoloji devleri de uzun bir süredir çalışmalar yürütüyorlar. Misal olarak Epic Games 2021 yılı başında yalnızca Metaverse alanındaki çalışmalar için 1 milyar dolara yakın yatırım aldı. Ayrıca geçtiğimiz yıl Fortnite içerisinde düzenlenen Travis Scott konserine 12.3 milyon oyuncu hemen olan olarak katıldı ve geleceğin sanal konser deneyimlerinin ne olacağına dair bir fazla kişiye ilham verdi. Microsoft ise geliştirdiği ‘'Mesh for Teams'' platformu ile AR/VR, Mixed Reality ve desktop PC kullanıcılarını tek bir sanal ortam aşağı buluşturmayı ve Microsoft'un ürünlerinin yanısıra oyun, davet ve ayrı servislerden bir nesil Metaverse deneyimi aracılığıyla yararlanmalarını hedefliyor. Nvidia ise Metaverse alanına karşın olarak kendi geliştirdiği Nvidia Omniverse platformu ile birbirinden bağımsız başvuru ve işletim sistemlerine reel zamanlı bir 3D simülasyon ortamı sağlayarak yüksek kapasiteli görselleştirme hizmeti sunuyor. Bu sayede AR / VR uygulamalarındaki 3D görselleştirmeleri seri ve kolay ayla gelecek. Dünyanın en büyük online oyunlarından birisi olan Roblox, kullanıcılar göre üretilen ve oynanan oyun içerikleri ile kapalı devre bir Metaverse evrenine dönüştü diyebiliriz. Keza Z jenerasyonuna ulaşmayı hedefleyen Gucci, Nike, Lego gibi global markalar, Roblox içerisinde ticari sanal mağaza deneyimlerini sunmaya başladılar. Büyük teknoloji firmalarının yanı sıra sayısız teşebbüs, Metaverse evreninde kullanıcıların taşıyacağı sanal avatarlar, kostümler ve eşyalar üzerine çalışmalar yürütmekte. Metaverse'ü oluşturacak teknik altyapılar ve içerik hazır olduğunda, kullanıcılar ayrıca bedensel keza de sanal dünyada aynı zamanlı var olacaklar. Yani siz bugün İstiklal caddesi üzerinde yürürken, sizin dijital avatarınız da eğer isterseniz İstiklal caddesinin en ince ayrıntısına kadar 3 boyutlu olarak tasarlanmış (veya kopyalanmış) dijital sanal ikizi içerisinde aynı zamanlı olarak hareket edebilecek. Eğer cadde üzerinde yürürken Artırılmış Realite (AR) gözlüğü takıyor olursanız, aynı mekânın sanal hakikat versiyonu içerisinde yer alan tüm 3 boyutlu sanal objeleri, reel İstiklal caddesi üstünde güya oradaymış gibi AR olarak görebileceksiniz. Benzer Pokemon Go karakterlerini gördüğünüz gibi, tek farkı bundan böyle sadece belirtilmiş bir oyuna ait karakterleri değil bundan böyle internet içerisinde yer alan her şeyi bu şekilde deneyimlemek mümkün olacak. (Metaverse'ün yaratıcı sanal ikizleri daha iyi anlamak için ‘'Artırılmış Hakikat (AR) uygulamaları şehirlerin 3 boyutlu sanal kopyalarını nasıl oluşturuyor?'' başlıklı makaleye göz atabilirsiniz.) Günümüzdeki internet deneyimi ile gelecekteki Metaverse'ü karşılaştıracak olursak; mevcut internet bilginin ve verilerin kullanıcılar göre müşterek olarak paylaşıldığı bir ortamken, Metaverse salt bilginin çok ötesinde bütün anlamıyla kapsayıcı 3 boyutlu içeriklerin ve de deneyimin paylaşıldığı bir yer olacak. Çünkü artık web sitelerine ya da sosyal ağlara bilgisayarların veya mobil cihazların iki boyutlu ve sınırları olan ekranlar üzerinden gelmek yerine, Sanal Gerçeklik (VR) ya da Artırılmış Hakikat (AR) gözlükleri ile bağlanacağız. 2 boyutlu internet yerini 3 boyutlu kapsayıcı sanal ortamlara bırakacak. Kullanıcılar dijital avatarlar ile dünyanın herhangi bir yerindeki sanal gerçeklik etkinliğine katılabilecek, etkinlikte esnasında satın aldıkları NFT tabanlı hediyelik eşyaları bulundukları gerçek ortam üstünde Artırılmış Realite (AR) modunda görebilecek ve hatta bu sanal eşyaları diğer arkadaşları ile anlık olarak paylaşabilecekler. Yazının başında belirtildiği gibi henüz Metaverse diyebileceğimiz bir realite deneyimi mevcut yok, Roblox gibi devasa MMO dünyalarından diğer platformlara veya internet sitelerine kolayca geçiş olası değil. öte yandan özellikle 5G teknolojisinin devreye alınması, AR/ VR ekipman ve içeriklerinin yaygınlaşması ve de merkeziyetsiz (peer2peer) teknolojilerinin kullanımının artması ile birlikte, Metaverse kavramı fazla uzakta olmayan bir gelecekte bilim kurgu romanlarından çıkıp hayatımızın bir parçası olacak. Varsayım edilenin çok ötesindeki sınırları olmayan yaratıcı dünyası ve kuşkusuz distopik karanlık tarafları ile birlikte. Kaynak: webrazzi.com URL: https://webrazzi.com/2021/11/07/metaverse-nedir-ve-neden-gelecekte-internetin-yerini-alacak