Türkiye’de Antalya’nın Manavgat ilçesinde başlayan orman yangınları özellikle güneyde çoğu ilimize yayıldı. Doğal yaşamı tehdit eden bu yangınlar, kısa sürede mesken yerlerine de sıçradı. Ne yazık oysa can kaybına da niçin olan orman yangınları yeni tartışmalara da yol açtı. Bir taraftan yangına uçaklarla uğraş tartışılırken, dünyada uçak ve helikopter dışında orman yangını ile uğraş için nasıl teknolojiler kullanıldığını sizler için derledik. Orman yangınları: İklim mi, sabotaj mı? Dünyada orman yangını ile çaba için kullanılan teknolojiler Türkiye’de başlayan orman yangınları bütün dünyada gündeme yerleşik durumda. Yunanistan, İtalya, Rusya, ABD gibi ülkelerde de aynı tarihlerde büyük yangınlar ortaya çıktı. Bu benzer anda meydana çıkan yangınlar uzmanlar göre küresel ısınmanın sonucu olarak görülüyor. Geçen yıl Avusturalya’yı yakıp kül eden büyük orman yangını sonrası yangınla çaba teknolojileri tüm dünyada gündeme oturdu. Uydular orman yangınları ile mücadelede önemli teknolojilerden biri. Ama anlatacağımız beş teknoloji ama beraber kullanıldığında çok daha etkili bir yangınla çaba sağlıyor. Orman yangını ve uydu teknolojisi İnsanoğlu, uzayla olan birincil iletişimini Rus Sputnik uydusuyla kurdu. Uydular, internetten haberleşmeye ve GPS’e kadar çoğu teknoloji için büyük siklet arz ediyor. Orman yangını ile mücadele teknolojileri aralarında uydular önemli bir yere sahip. Özellikle NASA, orman yangınları ile çaba için anlık takiplerini bütün dünyayla paylaşıyor. Bundan bütün yirmi sene önce yörüngeye gönderilen birincil uyduyla birlikte NASA uydularının termal kameraları ile tüm dünyada yangınları tespit edebiliyor. Türkiye’nin orman yangını söndürmede kullandığı teknolojiler Oysa NASA göre yapılan bu paylaşım orman yangınlarını bölgede yaşanan sıcaklık artışı üzerinden hesaplıyor. Burada yangının tam nerede çıktığını iyi anlamak için devletlerin de ormanları durmadan sensörlerle takip etmesi gerekiyor. ABD ayrıca NASA uydularının hem de yangınla çaba ekiplerinin içinde yer aldığı bir acele müdahale sistemine sahip. Uydudan gelen veriler yanına yeniden gün boyu uçaklarla yangın tespiti yapılıyor. Kara ekipleri ise uydu ve uçaklardan gelen bilgileri kısa sürede değerlendirip yangına müdahalede bulunuyor. Bu konuda en iyi misal ise Avusturya’dan. Fireball International adlı Avusturya firması, iki sene önce özel uyduları ile ABD’de yer alan bir yangını saptama etti. Buna göre şirkete ait uydular 2019 Kalforniya yangınını, başladıktan daha sonra 66 saniye içinde tespit etti. ABD’de bulunan ve üç Üniversitenin ortak kurduğu ALERT orman yangın sistemi ise bu istihbaratı üç dakika içinde doğruladı. Kısacası küresel ısınma ile birlikte artan yangınlara karşısında uydular tüm dünyayı kapsayan bir erken müdahale sisteminin öncüsü durumunda. Uzmanlar, orman yangınlarında özellikle erken yapılan müdahale yangının büyümemesi açısından önemli görüyor. Orman yangını ve drone teknolojisi Orman yangını ile mücadele teknolojileri arasında Dronelar kilit bir öneme sahip. Son yıllarda uydulardan gelen bilgileri doğrulama etmek ve yangının hatasız olarak yerini tespit için Dronelar kullanılıyor. Ateşi ateşle söndüren drone, orman yangınlarının çözümü olabilir Özellikle helikopterlerin rüzgar yaratabileceği ve uçakların giremediği minik alanlar için Dronelar kullanılmaya başladı. Yangın söndürme için de dronelar kullanılabiliyor. Ateşe dirençli yapıda imal edilen dronelar, yeniden insanların giremedikleri kritik noktalarda söndürme işlemi yapabiliyor. Drone için kullanılan kızılötesi kameralar ve haritalama için kullanılan sensörler, yangın çıkan bölgeleri işaretleme için kullanılıyor. Böylece her sene yangın çıkan bölgelerin fazla daha dikkatli bir şekilde tespiti sağlanıyor. İngiltere 2020 yılında droneları kullanarak çıkan yangınlar sonrası başarılı bir haritalama gerçekleştirdi. Bu haritalama doğru İngiltere orman yangınları mücadelede hangi noktaların daha güvenli olmayan olabildiğini belirleyebiliyor. Yangın söndürme robotları Son yıllarda karşımıza çıkan öteki bir orman yangınları ile uğraş için kullanılan teknoloji ise yangın söndürme robotları. Her ne değin yangınlara havadan müdahale oldukça önemli. Ancak bu havadan müdahalenin yanında etkili bir karadan müdahale de çok kayda değer. Ancak itfaiye ekipleri tüm ateşten koruyan ekipmanlara rağmen, yeteri kadar sıcak bölgelere giremeyebiliyor. Son yıllarda ise ABD ise Thermite adlı bir yangın söndürme robotu kullanılıyor. Bu insansız yangın söndürme aracı, yangının en sıcak bölgelerine bile girebilecek dek dirençli. Geçen seneden itibaren Los Angeles İtfaiyesi, Thermit RS3 robotunu müdahale ekibine kattı. Bu robot paletleri bir uçtan bir uca zorlu arazilere tırmanma, yalnızca bir dakikada ise 2 bin 500 galon suyu yangına sıkabilme özelliğine sahip. Yangın müdahalesinde kullanılan robot, çekicisi doğruca ise 3 ton gibi ağırlıkları çekebilme gücünde. tek başına bir söndürme ekibi olan robot, 500 metre uzak teftiş imkanı sağlıyor. Robot ayrıca thermal keza de teftiş ekibine hemen olan bakış aktaran bir kameraya sahip. Orman yangını ve VR teknolojisi Ynagınla çaba için en manâlı detaylardan biri ise yangını önleyici ekipleri eğitilmesi. Son yıllarda ABD, orman yangınları ile mücadelede VR başlıklarını kullanarak paraşüt ekiplerini eğitmeye başladı. Yeniden AR teknolojisinin de fazla yakında yangınla çaba eğitimleri için kullanılması beklentiler arasında. ABD orman yangınları ile mücadele için yaptığı eğitimlerde, derslik eğitimlerine göre fazla daha yüksek bir verim aldı. Tabii oysa bu eğitim sonrası ekiplerin sahada da fiziki eğitimler alması gerekiyor. Fakat VR tamamen fiziki zorluklara karşısında tecrübe kazanan ekipler, yangınla mücadeleye fazla daha seri adapte olabiliyor. IOT (Nesnelerin interneti) ve yangınla uğraş Yangınla uğraş için uydular, droneler ve yangın robotları manâlı olsa da, yangın daha çıkmadan tehlikeyi ayrım etmek için ise alıngan sensörlere gereklilik var. Oysa son yıllarda gelişen nesnelerin interneti teknolojileri ile birlikte bu sensörlerin de birbiriyle irtibat kurması sağlanıyor. Enerji ihtiyaçlarını güneşten bölge bu sensörler yeniden drone ve uydular yoluyla artan CO2 oranı, mevsim normallerinin haricen yüksek sıcaklık gibi erken uyarıları paylaşabiliyor. M2M yani makineler arası iletişimle birlikte çok daha anlık olan bu iletişimin gelecekte çok daha etkili ayla gelmesi bekleniyor. Kaynak: shiftdelete.net URL: https://shiftdelete.net/dunyada-orman-yangini-ile-mucadele-teknolojileri