Çoğu farklı açıdan gördüğünüz bir binanın, üç boyutlu halini zihninizde gerçeğe en yakın şekilde canlandırabilme yeteneği buna en güzel örnektir. Yapılan çalışmalarda bu yetinin erkeklerde daha gelişmiş olduğu, bu nedenle bilim, matematik gibi alanlarda erkeklerin daha başarılı olabileceği öne sürülür. Bu etkinin anne karnında maruz kalınan testosteron miktarı ile ilişkili olduğu düşünülmüş. Erkeklerin bilimde, matematikte kadınlardan daha başarılı olduğunu iddia edenlerin tutunduğu bir bakış var. Bunu mental rotasyon yeteneğinin erkekte daha gelişmiş olduğunu belirten çalışmalara dayandırıyorlar. Yeni doğan çocuklarda bu etkinin ne kadar olduğunu anlayabilmek için bir takım çalışmalar yapılmış. 2008 yılında Psychological Science dergisinde yayımlanan, 3-4 aylık bebeklerin değerlendirildiği bir çalışmada ayrı açılardan objelere maruz bırakılan çocukların, objeleri inceleme süreleri dikkate gücenmiş. Erkek bebeklerin bahşedilen zamanın yüzde 62'sini, kız çocuklarının ise yüzde 50,2'sini kullandığı görülmüş. Daha uzun süreli incelemeyi objeleri mental olarak rotasyona uğratabilme yetenekleri olarak değerlendirmişler. Bu durumda 3-4 aylık erkek bebeklerde mental rotasyon yeteneğinin kızlardan daha iyi olduğu sonucuna varılmış. Aynı değerleme 6-13 aylık çocuklara uygulandığında kız ve erkek çocuklar arasında anlamlı bir zaman farkı olmadığı gözlenmiş. FARKLILIĞIN TOPLUMSAL BOYUTU DA VAR Gina Rippon kitabında, mental rotasyon yeteneğinin cinsiyetler arasında gösterdiği farklılıkla ilgili fikirlerini çarpıcı bir şekilde dile getirmiş. Bu çalışmalarda kullanılan obje ve video oyunlarının daha çok erkek çocuklarının ilgisini çekecek şekilde üretilmiş olabileceği, bunun da sonuçları etkileyebileceğini öne sürmekle birlikte erken bebeklik döneminde hafif de olsa görülen farkın ilerleyen dönemde kapandığını bildiren çalışmalara uyarı çekmiş. 2018 yılında Developmental Science dergisinde yayımlanan bir çalışmada, kız ve erkek bebeklerdeki mental rotasyon yetisi farkının nedenleri araştırılmış. 29'u erkek, 32'si kız 61 sağlıklı bebek değerlendirilmiş. Değerlendirmeler 1-2,5 aylık ve 5-6 aylık edinmek üzere iki farklı dönemde yapılmış. Erkek bebeklerdeki testosteron miktarının beklendiği üzere kız bebeklere oranla fazla daha yüksek olduğu, yüksek testosteron miktarı ile mental rotasyon becerisi arasında manalı istatistiksel bir ilişki olduğu saptanmış. 5-6 aylık dönemde ise ailelerin bebeklerine davranışları değerlendirilmiş. Buradan çıkan netice ise epey garip. Cinsiyet ilişkili stereotipik davranışlarla kız çocuklarının mental rotasyon yeteneği aralarında negatif ilişki bulunmuş. Cinsiyet ilişkili stereotipik tutum, kız ve erkek çocuğa toplumsal kabuller doğrultusunda bir tutum biçimi kabul etmek anlamına geliyor. Mesela; kız çocuğa bebek, fincan seti gibi oyuncaklar alırken, erkek çocuklara mental rotasyon yeteneğini geliştiren lego, parça birleştirmek şeklinde oyuncakların alınması gibi. Buradan çıkacak netice ise bu farklılığın sadece biyolojik yok, toplumsal bir yönünün de olduğu. Beyin aralıksız yeni devreler oluşturuyor. Hangi yönünü daha pozitif çalıştırırsak o konuda yeni nöronal ağlara sahip oluyoruz. Bunun en güzel örneği Londra'daki taksi şoförleri üstünde üretilmiş bir egzersiz. Londra'da çalışan taksi şoförlerinin beyinleri değerlendirildiğinde, yer-istikamet ile ilgili alanların fazla gelişmiş olduğu gözlenmiş. sonuç olarak beynimizin hangi alanını çalıştırırsak, orası daha pozitif gelişiyor. Sevda SARIKAYA / AKŞAM GAZETESİ Kaynak: www.sacitaslan.com URL: https://www.sacitaslan.com/oyuncak-secimi-cocuklarin-beyin-gelisimini-etkiliyor-haberi-532068