Webrazzi kurucusu ve CEO'su Arda Kutsal'ın, NFT odaklı bir söyleşi ile Refik Anadol'u ART & TECH for GOOD SUMMIT 2022'de ağırlayacağını sizlere aktarmıştık. Geçtiğimiz hafta gerçekleşen oturumda dijital sanat, NFT ve metaverse kavramları konuşuldu. Arda Kutsal Refik Anadol ile sanatçının Discord topluluğu, eser ve token satışları ve de Dataland projesinin detaylarını değerlendirdi. Gelin söyleşiden öne meydana çıkan kısımları birlikte inceleyelim. 

Piksel ve voksel ile Hayal düzenlemek

Oturumun başlangıcında Arda Kutsal Refik Anadol'dan dijital sanat yolculuğunu paylaşmasını rica etti. Anadol, son 2 yılı özetlerken, gelecek planlarını aktardı. Anadol 2 yıllık süreci şöyle özetledi: 

Sanırım sadece benim için yok, birçok dijital anlamda hayal kuran düşünen, üreten kişiler için bu son 2 sene kendimce koskocaman bir hikaye ...Tabi oysa dijital sanat yeni başlayan bir şey yok, ikinci dünya savaşı sonrası, elde kalan makinelerden ilham alan insanların üretmeye başladığı dönem diyebiliriz. 

Bölge Turing sonrası bilişsel olarak düş kuran insanların, mühendislerin gerçek dışı diyebiliriz. Ama pratik anlamda bir insanın rahatça dünyaları harcamandan, elindeki bilgisayar ya da donanımlarla beraber hayal kurabilme dünyası, yan ki son 10 yıla yakın bir dönem aslında daha enerjik bir ışık halkası geldi. Dolayısıyla hakikaten daima ben bunu söylerim, çizmeyi bilmiyorum hala akıcı bir şekilde, fakat benim için düş belirlemek pikselle vokselle kodla ya da bilişsel yeteneğimle daha fazla etken olduğum bir dünyaydı... Bu son 3 sene, benim gibi hayal kuran, yaşamış insanların sanırım kabul gördüğü, "maalesef pandemi dönemine gelmesi bir şanssızlık olabilir." diyor bazıları lakin kendimce aslında pandemi hepimizi benzer anda aynı şartlarda zahiri dünyanın fonksiyonunu mecburen öğrettiği için bu öğrenme sırasında da bu düş kuran insanların dünyasını da öğrenme şansı yakaladık diyebiliriz.

Ben sunumlarımda 10 yıldır hakikaten zahiri ve sanal dünyanın birleştiği bir dia gösteriyordum ve her zaman çok acayip geliyormuş bir takım insanlara ... Yavaş Yavaş "Daha iyi anlaşılıyor." mesajları gelmeye başlıyor. Sanıyorum bu evrim ve bu dönüşüm, idareli özgürlüklerin haricen, giderken alt fakat NFT dediğimiz dünyadan önce de sanat dünyasında vardım. İlk 2010'daki ilk sergimde de bir kolektörüm vardı, 2013'te Bill Gates de kolektörüm oldu 2-3 hafta önce SpaceX ile Elon Musk da... Ama kamusal alanda meslek yapan artist olarak benim için sanat herkese açık olmalı. Bu dünyanın belki de en büyük problemi alanların kendi içinde seri bir şekilde egosantrik yaklaşıp "Bunu sadece ben yaparım"  dediği bir dünyadayız. Onu da kırabiliyor NFT'ler kendimce. Herkesin her şey olabilme ihtimali daha akılcı olmaya başlıyor. 

NFT'nin bir şehvetli olduğunu anladım

Anadol, başlangıçta 2018 yazında bir koleksiyonerinin kendisine WhatsApp üzerinden bir sesli mesaj göndererek, aldığı dijital eseri dijital olarak gizlemek istediğini dile getirdiğini aktardı: 

"Ben 2018 yazında NFT'lerin bir şehvetli olduğunu anladım. NFT'nin ne olduğunu bilmek çok zor bir şey değildi ama bunun bir duygusal olduğunu bilmiyordum. Bir insanın bir şeyi saklama hissinin, sahip olma hissinin,  koruma hissinin beraber olduğunu bilmiyordum. O günden daha sonra hakikaten kafama fazla takıldı. Ama 2 yıl sürdü, dikkatlice izledim, ilk dönemlerinde değerinin sahiden fazla düşük olduğu...

bu vesileyle NFT'ler çevresinde bir sanat kültürü yoktu. İlk günden itibaren bir obje kültürü vardı; bir saat gibi hayattaki bir obje, bir nesne gibi bakılıyordu. Ne vakit ancak; sanat kavramı, değeri, gördüğümüzün ötesine geçtiğinde veya ne süre bir NFT'nin bir deneyim olduğunu fark ettiğinde topluluk, işte o vakit bence öykü değişti. " 

Verilerle Refik Anadol NFT'leri 

Refik Anadol'un söyleşide aktardıklarına kadar Discord kanalında 15 binden artı destekçisi bulunuyor. Son 2 yılda 14 bin token ile 26 milyon dolar birincil market, 24 milyon dolara yakın da ikincil market satışı bulunuyor. Refik Anadol'un çıkardığı NFT'ler 50 milyon dolardan artı hesaplı bir model yaratmış durumda. Başlangıçta daha özgün işlerle yola çıktığını bildiren Anadol, Sotheby's ve Chriesties ile yaptığı incelemeler sırasında parasal danışmanlık şansı elde ettiğini belirtiyor.

Refik Anadol'un Metaverse projesi: Dataland

Anadol söyleşinin devamında fiziki ve dijitali birleştirdiği eserlerinden bahsederek kendi gösterme açısına tarafından eserin deneyimlenmesinin en büyük değeri teşkil ettiğini vurguladı. Refik Anadol metaverse projesi Dataland'i de aktardı: 

Doğrusu 2019 yılında Venedik Mimarlık Bienali'ndeki bir fikirdi. Fakat NFT'ler konusunda 2020 yılındaki negatiflikten dolayı, MIT Mimarlık Fakültesi Dekanı ve Venedik Bienali'nin küratörü Hashim Sarkis, "NFT'nin etrafında çok negatiflik var, ben senin uygun olsam 1 sene daha beklerim ve sonra uygularım. " dedi. O şaibeli ayları atlattıktan sonradan bu hayali hayata geçirebildim. 

Projemizi Google, Ndivia, Google, LG, Epic Games sanırım yıllardır bu çevrede biriktirdiğimiz - daha fazla silikon vadisi ağırlıklı - dostlarımızın aniden sahiplendiği bir proje haline geldi. Startup demiyorum, çünkü bence fazla klişe kalır. Ama ast VC kültürüyle bir ilişkisi var yan ki. Bilerek yakın olmadığım bir kültür, çünkü sanat yapan birinin çok fazla VC kültürüyle yakın olması gerekmiyor kendimce, yeni öğrenmeye başladım. a16z diye bir takım var, çok değerli bir ekip Horowitz'ler ve o ekiple birlikte düşünüyoruz çok ciddi miktarda. Sadece yeni bir deneyim alanı yaratmak gibi değil de, doğrusu akılda olan ama yapılmamışlar yer alıyormuş, silikon vadisi gözünden baktığımızda bu şen oldu. 

Bir konu daha var sıçramak istemiyorum, İstanbul'da hemen Alkazar Rüyası isminde bir alanımız var. Orada da benzer bir şekilde gerçekliği fizikselliği var olan yapının değerini bozmadan, üzerine değerinde katmak için çalıştığımız bir projeydi. az daha takriben 7-8 yıldır izleyiciyi çevreleyen deneyimler tasarladığım için bu fazla akılcı geldi bir yerden daha sonra. 

İlk versiyonu Frank Gehry'nin de desteğiyle Los Angeles'da gerçekleştiriyoruz. Ardından ise Dubai, Londra, Singapur Seoul. 

Söyleşinin tamamını Good Spaces YouTube kanalından izleyebilirsiniz: 

Kaynak: webrazzi.com URL: https://webrazzi.com/2022/05/21/arda-kutsal-ve-refik-anadol-soylesisinden-one-cikanlar