Hadisi şerifi nasıl anlamalıyız? Hadisi şeriften çıkarmamız gereken dersler nelerdir?
Enes radıyallahu anh şöyle dedi:
Resûlullah’ın devesi Adbâ, yarışta birinciliği başkasına vermezdi; yoksa yarışı başkasına basit basit bırakmazdı. Bir gün binek devesine binmiş bir bedevi geldi ve yarışta onu geçti. Bu koşul müslümanlara pek ağır geldi. Bu hali farkeden Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Dünyada yükselen bir şeyi alçaltmak, Allah’ın değişmeyen kanunudur.” (Buhârî, Cihâd 59, Rikak 38. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Edeb 8; Nesâî, Hayl 14)
Hadisi Nasıl Anlamalıyız?Peygamber Efendimiz bu hadîs-i şerîfte bize ilâhî sırlardan birini haber vermekte, yükselen bir şeyin tekrar tekrar o kadar kalmayacağını, vâdesi dolunca irtifâ kaybetmeye başlayacağını ve nihayet bir gün düşeceğini bildirmektedir. İnişli yokuşlu bu dünyada her şeyin bir ömrü olduğu, devletlerin bile bir vâdesi bulunduğu, günü gelince her şeyin değil olup gideceği anlaşılmaktadır. Resûlullah Efendimiz bu ilâhî kanunu bildiği için dünya hayatında yükseliş ve düşüşlerin vazgeçilmez olduğunu ashâbına öğretmiş, Adbâ’nın yarışı kaybetmesine üzülmemek gerektiğini onlara öneri etmiş, kendisi de devesinin yarışı kaybetmesini bir gurur meselesi yapmamıştır.
Resûlullah Efendimiz’in diğer ahali gibi deve yarıştırması bazılarına acayip gelebilir. Bir peygamber böyle kolay işlerle uğraşır mı, diye düşünenler olabilir. Ama onun defalarca hayatın içinde, karamsar ve sevinçli günlerinde tekrar tekrar sahâbîlerinin yanında olduğunu bilenler, deve yarıştırmasını da natürel bulurlar. Zira insanlara dünya ile ilgili bir şeyler öğretmek, onlarla birlikte hayatın içinde olmakla mümkündür. Yapılan bir hatayı düzeltmek, iyi bir davranışı takdir etmek, bir işi yapmanın sakıncalı olmadığını bildirmek insanlarla bir arada yaşamakla mümkündür.
Ashâb-ı kirâmın Peygamber Efendimiz’i canlarından da fazla sevdiğini biliyoruz. Bu sevginin, onun devesini bile yenik görmeye dayanamayacak değin ileri olduğu bu hadîs-i şerifte açık açık görülmektedir.
Hadisten Çıkarmamız Gereken Dersler İnsan mütevâzi olmalı, başkalarından üstün olduğunu iddia etmemelidir. Peygamber Efendimiz tevâzuu öğüt eder; mütevâzi olduğunu her davranışıyla gösterirdi. Devesini bir bedevinin devesi ile yarıştırması, devesinin yarışı kaybetmesini son derece tabii karşılaması onun bu özelliğini ortaya koymaktadır. Dünyanın hiçbir şeyi çok iyi değildir. Mükemmele ulaşmanın muhtemel olmadığı bir meydanda ne diye diğer insanlarla çekişmelidir. Yarış yerine getirmek, hayvanları yarışa sokmak câizdir. Ashâb-ı kirâm Peygamber Efendimiz’i, devesinin bile yenilmesine razı olmayacak dek çok severdi.Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları
