Hadisi şerifi nasıl anlamalıyız? Arkadaş, dost edinirken kriterimiz ne olmalıdır? Hadisten çıkarmamız gereken dersler nelerdir?

Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivâyet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

“İnsan, dostunun yaşayış tarzından etkilenir. O halde her biriniz dost edineceği kişiye uyarı etsin!” (Ebû Dâvûd, Edeb 16; Tirmizî, Zühd 45)

Hadisi Şerifi Nasıl Anlamalıyız?

Fazilet sahiplerini ziyaret, onlarla beraber olma ve onların kendisini ziyâret etmelerini ve dualarını isteme gibi dostca ve sıcak insanî ilişkilerin ele alındığı bir konuda, muhakkak insanın kendisine dert ortağı ve yakın arkadaş edineceği kişilerden bahsedilmesi gerekecektir. Halîl insanın en yakın dostu, hemencecik her fırsatta beraber olduğu birey çağrıda bulunmak olduğuna kadar, böylesine uzun ve arkadaş canlısı görüşmelerden iki taraflı  etkilenmemek düşünülemez. Hadisimiz bu etkilenmenin neticesine dikkat çekmekte ve “Kişi, dostunun gidişâtı ve dini üzeredir” tesbitini yapmaktadır. Zaten reel arkadaşlık, ama dinî ahenklilik ile gerçekleşir. veya en azından dostluklar sonuç olarak dostları aynı dinî duygu ve yaşayışı paylaşmaya götürür.

bir defa daha açıklama edelim oysa duygu, düşünce, haz, hitabe ve dünya görüşü olarak  dostlar birbirlerini  şu veya bu ölçüde lakin mutlaka etkiler. Atalarımız da bu gerçeğe “Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan”diyerek uyarı çekmişlerdir.

Dostluğun, etkilenmeyi ve bu etkilenmenin sonuçta yaşayış biçimi ve din edinmeyi bile kapsadığı sosyal bir reel olunca, alınacak tedbir bir ölçüde kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. O da hadisimizde “O halde cümbür cemaat,  arkadaş edineceği kişiye  dikkat etsin!” şeklinde belli bulunmaktadır.

Dost seçimi, insanın en önemli tercihlerinden biridir. Bu yüzden lüzum yüce kitabımız Kur’ân-ı Kerîm’de gerekse sevgili Peygamberimiz’in hadîs-i şerîflerinde konuya yeterince ışık tutulmuştur.

Dostların ve dostlukların yalnızca dünyada yok âhirette de insanın mutluluğuna veya mutsuzluğuna sebep olduğu duyurulmuştur. Meselâ bir âyette şöyle buyurulmaktadır:

“O gün zâlim olan kimse ellerini ısıracak, ah keşke ben de peygamberle beraber bir yol tutsaydım. Vay bana!. Keşke falanı dost edinmeseydim. Bana  Kur’an gelmişken, sahiden beni ondan o saptırdı. Şeytan insanı yapayalnız, yardımcısız bırakır” diyecektir Furkân sûresi (25), 27-29

“Ben falanca ile dostum fakat ondan hiç etkilenmiyorum” gibi anlamsız savunmalarla avunmak yerine, insanın beğendiği kişilere benzeme ve onları taklid etme eğilimine sahip olduğu gerçeğini göz önünde bulundurarak, dostları iyi kimselerden seçmeye özen uygulamak gerekmektedir.

 

Hadisten Çıkarmamız Gereken Dersler Nelerdir? İnsan, inançlarının ve dostlarının etkisi altında yaşar. İnsanı, en fazla dostları etkiler. Sonuçta inançları bile dostlarının etkisi aşağı şekillenir. Dost edinilecek kişiyi, başlangıçta inanç ölçüleri içinde ince bir tetkikten geçmek gerekir. İnsanın kimlerle birlikte olduğu, nasıl bir yaşayışı seçim ettiğinin göstergesidir. Müslümana, müslümanları arkadaş edinmek yaraşır.

Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları

Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/insan-dostunun-yasayis-tarzindan-etkilenir-hadisi.html