Şafii fıkhına tarafından orucun tanımı, önemi ve faydalarının hükmü...

Şafi mezhebi; İmam Şafi’ye (r.a) nisbet edildiği için bu adla anılmıştır.  Şâfi mezhebinin kurucusu sayılan İmam Şafi (r.a) 767 (Hicri 150) yılında Gazze şehrinde (Filistin) doğdu. 

Şafi mezhebi önce Darı’da sonra kısmen Suriye, Yemen, Irak ve Mâverâünnnehir’de yayıldı. Günümüzde Irak, Suriye ve Anadolu’nun güney ve doğu bölgelerinde Şafi mezhebi yaygındır.

Orucun Tanımı, Önemi ve Faydaları (Şafii Fıkhı)

a. Orucun Sözlük ve Terim Anlamı

Orucun sözlük anlamı; kendini bir işten uzakta tutmak, yemek yemek ve içmekten alıkoymak demektir.

Fıkhî bir terim olarak oruç; “tutmakla mesul olan kimselerin imsak vaktinden itibaren güneş batıncaya kadar yemekten, içmekten ve cinsî ilişkide bulunmaktan, ibadet niyetiyle uzaktan durmaları” demektir.

b. Orucun Önemi ve Faydaları

Oruç ibadetinin insan için yararlı pek çok yönü vardır. Oruç, iradeyi güçlendirerek, nefsin açlık ve isteklerinin denetim altına alınmasını sağlar. Nefsinin, kendisini günaha sevk eden bazı isteklerini oruç bir uçtan bir uca önleyen insan, günahlardan uzakta kalmak suretiyle ruhî olgunluğa erer. Oruç doğruca iradesini güçlendiren insan, Allah'ın emirlerini gerektiği şekilde yerine getirmeye çalışır.

Oruçlu insan, gün boyunca aç kaldığı için, faydalanamadığı nimetlerin kıymetini daha iyi anlar ve onları tutumsuzluk etmekten kaçınır. aynı zamanda, sahip olduğu her şeyi kendisine ihsan eden Rabb'ini hatırından çıkarmaz. Böyle olunca da kendisini günahlardan uzaktan tutar.

İnsan, hayatında farklı alanlara yönlendirilmiş zorluklarla ve musibetlerle karşılaşabilir, insanın bu zorluklara ve musibetlere göğüs gerip karşı koyabilmesi için sabırlı olması gerekir. İşte oruç, insana sabırlı olmayı öğretir. Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-: "Oruç, sabrın yarısıdır."[1] buyurmakla bu gerçeği dile getirmiştir.

Oruç tutan kimse fakirlerin durumlarını algılama eder. Onlara, her zamankinden daha pozitif takviye elini uzatır.

Orucun önemini ifade eden diğer bir hadis de şöyledir: Rasulullah -sallallahu aleyhi ve sellem-’e bir adam gelerek: "Bana bir şey emret ama, Allah beni onunla faydalandırsın." dedi. Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem- ona şöyle buyurdu: "Sana orucu nasihat ederim, ona devam et. Çünkü o, sözde bulunmayan bir ibadettir." [2]

Oruç, insandaki şefkat, sevgi ve merhamet duygularını harekete geçirdiğinden, dargınlıkların ve kırgınlıkların yerini barışın almasını sağlar.

Oruç, insan bedeninin dinlenmesini ve iyi bir şekilde çalışmasını sağlar. Vücutta biriken zararlı yağlar oruç sayesinde eritilir ve ceset kolaylık kazanır. Bunun için Peygamber Efendimiz: "Oruç tutun fakat sağlık bulasınız."3  buyurmuştur.

Peygamber Efendimiz'in oruçla ilgili bir başka hadisi de şöyledir:

"Oruç, günahlara aleyhinde insanı koruyan bir kalkandır. Oruçlu, fena laf söylemesin. Kendisiyle itişmek ve dalaşmak isteyen kimseye iki kez: Ben oruçluyum” desin. (Cenab-ı Yargı buyurmuştur ama): Oruçlu kimse, benim rızam için yemesini içmesini, cinsî arzusunu bırakmıştır. Oruç sadece benim için yapılan bir ibadettir. Onun ecrini de ben veririm."4

Peygamberimiz -sallallahu aleyhi ve sellem-, orucun, günahların bağışlanmasına da sebep olduğunu şu hadisiyle ifade buyurmuştur: "Bir kimse, Ramazan ayının faziletine inanarak ve mükâfatını Allah'tan umarak oruç tutarsa o kimsenin geçmiş günahları affolunur."5

1 Sünenü İbn Mâce, Kitabü’s-sıyam, 44.

2 Sünenü’n-Nesâî, Kitabü’s-sıyam, IV, 165.

3 Sünenü’t-Taberânî, Babü’s-savm, 5.

4 Sahîhu’l-Müslim, Kitabü’s-sıyam, 162.

5 Sahîhu’l-Buhârî, Kitabü’s-savm, c. II. s. 288.

Kaynak: Hasan Serhat Yeter, FIKIH 1 (Şafii Mezhebi), 2017

Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/orucun-tanimi-onemi-ve-faydalari-safii-fikhi.html