Fidye nedir? Fidyenin sebepleri nelerdir? Şafii mezhebine kadar orucun kefareti nedir?

Şafi mezhebi; İmam Şafi’ye (r.a) nisbet edildiği için bu adla anılmıştır.  Şâfi mezhebinin kurucusu farzedilen İmam Şafi (r.a) 767 (Hicri 150) yılında Gazze şehrinde (Filistin) doğdu. 

Şafi mezhebi önce Mısır’da sonradan kısmen Suriye, Yemen, Irak ve Mâverâünnnehir’de yayıldı. Günümüzde Irak, Suriye ve Anadolu’nun güney ve doğu bölgelerinde Şafi mezhebi yaygındır.

ŞAFİİ MEZHEBİNE GÖRE ORUÇ FİDYESİ

Fidye; oruç tutmaya zorlama yetiremeyen kimselerin vermekle yükümlü oldukları maddî karşılıktır. Oruç için fidye verilmesi, "...(İhtiyarlık veya şifa umudu kalmamış rahatsızlık gibi aralıksız mazereti olup da) oruç tutmaya güçleri yetmeyenlere bir fakir doyumu kadar fidye gerekir..." (Bakara sûresi 184. ayet) âyetiyle sabittir.

Bir fidye, yoksul bir kimseye tutulamayan bir günlük oruç için verilen bir müd miktarınca yiyecektir.

Fidyenin Sebepleri:

1- Oruç tutmaktan âciz bir ihtiyar ve iyileşmesi umulmayan hastalanmak: Oruç tutmaya gücü yetmeyen çok yaşlı erkeklerle ihtiyar kadınların ve iyileşme ihtimali bulunmayan hastaların fidye vermeleri vaciptir.

2- Hamile ve emzikli kadınların çocuklarına zarar gelmesinden korkmak: Bu durumda fidye ile birlikte kaza söz konusu olur.

3- Gelecek yıl Ramazan'a dek tutmayarak Ramazan'ın kazasında ihmalkârlık gösteren kimseler üstüne: Hanefiler dışındaki cumhura tarafından bu durumda fidye ile birlikte kaza lâzım kazanç. Çünkü bunlar orucun hürmetini hafife almıştır.

Bir ramazana ait orucun kazasını öteki ramazan gelmeden önce tutmak gerekir. Önceki ramazan borcu tutulmadan ikinci bir ramazan gelince hem kaza hemde her gün için bir birer müd (iki avucun aldığı tahıl miktarı kadar) fidye tahsis etmek gerekir. Bir müd takriben 832 gramın dek buğday, arpa, pirinç gibi halkın yaygın olarak yediği şeylerdir.

Kaza oruçlarını tutamamış olan kişinin fidye borcu, yılların tekkerrürü ile katlanarak artar. Birdenbire artı orucun karşılığı olan fidyeler, bir kişiye bir defada verilebileceği gibi, birkaç kişiye de paylaştırılabilir.

Fidye oysa ikinci ramazanın girişinden önce kaza etme imkanı bulup da kaza etmeyen kişinin üzerine vacip olur. Kaza etme imkanı bulamadan bir sonraki ramazan ayına girilse bile fidye devretmek gerekmez.

Rahatsızlık, gezi, çılgınlık, hayız yoksa nifas gibi özürlere dayalı olarak orucun kazasını gelecek sene Ramazanına dek tehir eden kimselere fidye vermek gerekmez.

 

Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/safii-mezhebine-gore-oruc-fidyesi--safii-mezhebine-gore-orucun-kefareti.html