Yalan ne demektir? İnsan niçin yalan söyleme ricası duyar? Kuran'da geçen yalan ve kandırmak ile ilgili ayetler hangileri? Yalan ile ilgili hadisi şerifler neler? İşte sizler için hazırladığımız yalan ile ilgili ayet ve hadisler...
Yalan, kişinin gerçeği saklayıp bildiğinin aksini söylemesidir. Yalan Söyleme fazla çirkin bir huydur. Dinimiz yalanı haram kılmış ve güçlü olarak yasaklamıştır.Yalan rûhî bir hastalıktır, müslümanların kendilerini bundan korumaları gerekir. Çocuklar daha küçükken dürüst sözlülüğe alıştırılmalı, yalanın zararları kendilerine anlatılmalıdır. İmandan sonra en güzel haslet doğruluktur. Doğruluk ulvi bir önad, bunun karşıtı olarak yalancılık da çok fena bir huydur. Yalan insan vicdanını yıkım eden, kendisine ve topluma saygısını değil eden çirkin bir davranıştır ve günahtır. Mümin yalan konuşmaz. Zira mümin güvenilir kimse demektir. Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de yalanı ve yalancılığı yasaklamış bunun zararlarına sinyâl etmiştir.
YALAN İLE İLGİLİ AYETLER
Ankebut Suresi, 68. ayet: "Allah hakkında yalan uydurup kötüleme edenlerden ya da kendisine yargı geldiği vakit onu yalan sayandan daha zalim kimdir? İnkar edenlere cehennem içinde bir konaklama yeri mi yok?"
Bakara Suresi, 10. ayet: "Kalplerinde hastalık vardır. Allah da hastalıklarını arttırmıştır. Yalan söylemekte olduklarından dolayı, onlar için acı bir azap vardır."
Hac Suresi, 30. ayet: "İşte böyle; kim Allah'ın haram kıldıklarını (gözetip hükümlerini) yüceltirse, Rabbinin Katında kendisi için hayırlıdır. Size (haklarında yasaklar) okunanlar dışındaki hayvanlar helal kılındı. Öyleyse iğrenç bir pislik olan putlardan kaçının, yalan söz söylemekten de kaçının."
Saff Suresi, 2. ayet: "Ey iman edenler, yapmayacağınız şeyi neden söylersiniz?"
Saff Suresi, 3. ayet: "Yapmayacağınız şeyi söylemeniz, Allah Katında bir gazab (konusu olması) bakımından büyüdü (büyük bir kabahat teşkil etti)."
Nur Suresi, 11. ayet: "Doğrusu, uydurulmuş bir yalanla gelenler, sizin içinizden birlikte davranan bir topluluktur; siz onu kendiniz için bir şer saymayın, tersine o sizin için bir hayırdır. Onlardan her bir kişiye kazandığı günahtan (bir cinayet) vardır. Onlardan (iftiranın) büyüğünü yüklenene ise büyük bir azap vardır."
Nur Suresi, 12. ayet: "Onu işittiğiniz süre, erkek mü'minler ile kadın mü'minlerin kendi nefisleri adına uğurlu bir zanda bulunup: "Bu, açıkça uydurulmuş iftira bir sözdür" demeleri gerekmez miydi?"
Enbiya Suresi, 77. ayet: "Ve ayetlerimizi yalanlayan kavimden 'ona yardım edip-öcünü aldık'. Şüphesiz onlar, fena bir kavimdi, Biz de onların tümünü suya batırıp boğduk."
Nisa Suresi, 112. ayet: "Kim bir kusur veya günah kazanır da sonradan bunu bir suçsuza yüklerse, doğrusu o, böyle bir yalan (bühtan)ı ve anlaşılır biçimde bir günahı yüklenmiştir.
En'am Suresi, 39. ayet: "izim ayetlerimizi yalan sayanlar karanlıklar içinde sağırdırlar, dilsizdirler. Allah, kimi dilerse onu şaşırtıp-saptırır, kimi dilerse de onu direkt olarak yol üzerinde kılar.
Araf Suresi, 37. ayet: Öyleyse, Allah'a aleyhinde yalan uydurup kötüleme düzenden ya da ayetlerini yalanlayanlardan daha zalim kimdir? Kitaptan kendilerine bir pay erişecek olanlar bunlardır. Nihayet elçilerimiz, hayatlarına son vermek üzere kendilerine gittiklerinde onlara diyecekler fakat: "Allah'tan diğer taptıklarınız nerede?" "Onlar bizi (yüzüstü) bırakıp-kayboldular" diyecekler. (Bu Vesile Ile) Bunlar, fiilen kafirler olduklarına kendi aleyhlerinde şehadet ettiler.
Araf Suresi, 64. ayet: Onu yalanladılar. Biz de onu ve gemide onunla birlikte olanları kurtardık, ayetlerimizi yalan sayanları suda-boğduk. Çünkü onlar kör bir kavimdi.
Araf Suresi, 147. ayet: Ayetlerimizi ve ahirete kavuşmayı yalanlayanlar, onların amelleri boşuna çıkmıştır. Onlar yaptıklarından başkasıyla mı cezalandırılacaklardı?
Araf Suresi, 182. ayet: Ayetlerimizi yalanlayanları ise, onları bilmeyecekleri bir yönden kademeli (günahları yükletip azaba) yaklaştıracağız.
Şuara Suresi, 223. ayet: Bunlar (şeytanlara) kulak verirler ve birçok yalan söylemektedirler.
Mürselat Suresi, 37. ayet: O gün, yalanlayanların vay haline.
Buruc Suresi, 19. ayet: Hayır; inkar edenler, (sürekli) bir tekzip içindedirler.
Cin Suresi, 5. ayet: "Fakat biz, insanların ve cinlerin Allah'a karşı katiyen yalan söylemeyeceklerini sanmıştık."
Ma'un Suresi, 1. ayet: Dini yalanlayanı gördün mü?
Nisa Suresi, 50. ayet: Allah'a karşısında nasıl yalan uyduruyorlar, bir bak. Bu, apaçık bir günah olarak yeter.
En'am Suresi, 49. ayet: Ayetlerimizi yalanlayanlara, fıska sapmalarından nedeniyle azap dokunacaktır.
En'am Suresi, 116. ayet: Yeryüzünde olanların çoğunluğuna uyacak olursan, seni Allah'ın yolundan şaşırtıp-saptırırlar. Onlar fakat zanna uyarlar ve onlar oysa 'zan ve tahminle yalan söylerler.'
Mutaffifin Suresi, 10. ayet: O gün, yalanlayanların vay haline.
Ahzab, 33/70-71: Ey iman edenler! Allah’tan sakının ve içten söz söyleyin. Böyle davranırsanız, Allah işlerinizi düzeltir ve günahlarınızı bağışlar. Kim Allah ve Resulüne itaat ederse, büyük bir kurtuluşa ermiş olur.
Furkan, 25/72: Onlar, yalana tanıklık etmeyen, yararsız boş bir şeyle karşılaştıkları süre, ciddiyet ve hoşgörü ile geçip gidenlerdir.
Yalan, insanların birbirine düşmesine, toplumdaki ahengin bozulmasına sebep olduğu için, çok çirkin bir fiil olarak kabul edilmiştir. Dinimiz, yalan söylemeyi haram kılmış, dünyada da ahirette de rahatlık, mutluluk ve kurtuluşun doğru söylemekte olduğunu bildirmiştir. Atalarımız: “Yalancının mumu yatsıya değin yanar” derken önemli bir gerçeğe işaret etmişlerdir. Yalan, sahibini utandırır, rezil eder. Kişinin palavracı olduğu bir kere anlaşıldı mı, söylediği dürüst sözlere de fantastik.
YALAN İLE İLGİLİ HADİSLER
YALAN SÖYLEMEK ile ilgili hadisi şerifler...
Size Büyük Günahların En Büyüğünü Söyleyeyim Mi?Abdurrahman b. Ebû Bekre'nin naklettiğine göre, babası (Ebû Bekre) (ra) şöyle anlatmaktadır:
“Resûlullah (tez) üç kez, 'Size büyük günahların en büyüğünü söyleyeyim mi?' buyurdu.
'Evet söyle yâ Resûlallah!' dedik.
Bunun üzerine Resûlullah, 'Allah'a müşterek koşmak ve anne-babaya saygısızlık/kötülük etmektir.' buyurdu.
Sonra arkasına yaslanmış hâldeyken doğruldu ve şöyle dedi: 'Dikkat edin (bundan başka) kandırmak ve adaleti yanıltıcı şahitlik yapmaktır. Dikkat edin (bir de) kandırmak ve yalancı şahitlik yapmaktır.' Bu cümleyi o kadar fazla tekrarladı oysa 'Susmayacak.' dedim.” (Buhârî, Edeb, 6)
Mümin Palavracı Olur Mu?Safvan İbnu Süleym (r.a.) anlatıyor: "Ey Allah'ın Resulü! dedik, mü'min korkak olur mu?"
"Evet!" buyurdular. "Pekiyi cimri olur mu?" dedik, yine:
"Evet!" buyurdular. Biz tekrar:
"Pekiyi palavracı olur mu?" diye sorduk. Bu sefer: "Hayır! Buyurdular. (Muvatta, Kelam, 19, (2, 990))
Allah (c.c) Katında İsminiz Ne Diye Kaydedilecek?İmam Malik'e ulaştığına göre, İbnu Mes'ud (r.a.) şöyle demiştir: "Kul yalan söylemeye ve yalancılık niyetini taşımaya devam edince bir an kazanç oysa, kalbinde önce siyah bir nokta belirir. Sonradan bu nokta büyür ve kalbinin tamamı simsiyah olur. Sonunda Allah nezdinde "yalancılar" arasına kaydedilir.
(Muvatta, Kelam, 18, (2, 990))
Yazıklar Olsun O Kimseye!Dominant babası ve dedesi tariki ile anlatıyor: " Resulullah (s.a.v.) buyurdular ancak:
"Yazıklar olsun o kimseye ancak, insanları güldürmek için konuşur ve yalan söylerler! Eyvah ona, eyvah ona!" (Ebu Davud, Edeb, 40/ 88, (V, 265))
Palavracı Değildir!Ümmü Külsüm Bintu Ukbe (r.a.) anlatıyor: "Resulullah (s.a.v.)'ı işittim, diyordu ki: "İki kişinin arasını düzelten, hayır söyleyip, hayır beyanname eden kimse palavracı değildir." (Müslim, Birr, 45/101, (III, 2011))
Biri Cennete Diğeri Cehenneme Götürürİbnu Mes'ud (r.a.) anlatıyor: "Rasulullah (s.a.v.) buyurdular ki: "Sıdk insanı birr'e (Allah'ı razı, edecek iyiliğe) götürür, birr de cennete götürür. Kişi, dürüst söyler ve doğruyu arar da sonunda Allah'ın indinde sıddîk (doğru sözlü) diye kaydedilir. Yalan da kişiyi haddi aşmaya götürür. Haddi geçirmek da ateşe götürür. Kişi yalan söyler ve yalanı araştırır da sonunda Allah'ın indinde palavracı diye kaydedilir." (Buharî, Edeb,78/ 69, (VII, 95); Müslim, Birr,45/ 102, 103, (III, 2012); Muvatta, Kelam: 16, (2, 989); Ebu Dâvud, Edeb,40/ 88, (V,264))
Rasulullah'dan (s.a.v.) Ne Ezberledin?Ebi'l-Cevzâi r.a. anlatıyor: "Hasan İbnu Ali r.a.'ye: "Rasulullah'dan (s.a.v.) ne ezberledin?" diye sordum.
"Rasulullah'dan (s.a.v.) "Sana değişkenlik veren şeyi terk et, belirlenmiş olduğun şeye ulaşıncaya kadar git. Zira sıdk (doğruluk) kalbin itminanıdır, yalan şüphedir, diye yanıt verdi." (Tirmizî, Kıyâmet, 35/ 61, (IV,668))
Kişiyi Münafık Yapan Dört Hasletİbnu Amr İbni'l-As (r.a.) anlatıyor: "Resulullah (s.a.v.) buyurdular ki: "Dört haslet vardır; kimde bu hasletler bulunursa o kimse halis münafıktır. Kimde de bunlardan biri bulunursa, onu bırakıncaya kadar kendinde nifaktan bir haslet var demektir: Emanet edilince hıyanet eder, konuşunca yalan söyler, söz verince sözünde durmaz, husumet edince haddi aşar." (Buharî, İman, 2/ 24, (I,14))
Münafığın BelirtisiEbu Hüreyre r.a. den rivayete kadar Peygamberimiz s.a.v. şöyle buyurmuştur: “Münafığın belirtisi üçtür: Konuştuğu vakit yalan söyler, söz verdiği vakit sözünde durmaz, kendisine bir şey emanet edildiği zaman hıyanet eder.” (Buhari, İman, 2/24, (I,14))
Çocuğa Şaka Yalan Olur Mu?Abdullah b. Âmir (r.a.) diyor oysa; Peygamberimizin evimizde bulunduğu bir günde, annem, “yavrum gel, sana bir şey vereceğim” diye beni çağırdı.
Peygamberimiz anneme: “Çocuğa ne saptamak istedin” diye sordu.
Annem: Hurma belirlemek istedim, dedi. Bunun üstüne
Peygamberimiz: “Eğer bir şey vermeseydin sana bir yalan günah yazılırdı” buyurdu.
(Ebu Davud, Edeb, 45/80, (V,265))
Yalanı Terk Etmeyene Dikkat!“Yalanı ve yalana tarafından hareket etmeyi terk etmeyenin yemeyi içmeyi bırakmasına Allah’ın ihtiyacı yoktur!” (Buhârî, Savm,8.)
Peygamberimiz (s.a.v) Ben Kefilim Diyor!Ebu Ümâme (r.a.)’den; Resûlullah (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Ben, haklı olduğu hâlde bile çekişmeyi bırakan kimse için cennetin avlusunda bir köşk, şaka da olsa, yalan söylemekten kaçınan kimse için cennetin ortasında bir köşk ve ahlâkı güzel olan kimse için de cennetin en yüksek yerinde bir köşk verileceğine kefilim.” (Ebû Davûd, Edeb, 7, V, 150)
