Seyahat yapmak zorunda olan stomalı bir birey eğer stoma torbasını boşaltma ve yeniden abdest alma imkânı yahut namazlarını nasıl kılabilir?Günümüzde, tren ve uçak ile seyahat eden stomalı bir birey, namaz zamanında aracı erteleme imkânına sahip olmadığı için namazlarını bulunduğu araçta kılabilir. Rükû ve secdeyi oturduğu yerde îmâ ile yapar. Otobüs ile yolculuk ediyor ise başta aracı durdurmaya çalışır. Bu mümkün olmazsa tıpkı uçak ve tren yolcusu gibi hareket eder. Gezi esnasında abdesti bozulan ve her yerde alma imkânı olmayan stomalı kişi şu hususları göz önünde bulundurabilir: a) Eğer namaz vakitleri molalara denk geliyorsa namazını ara verme bahşedilen yerlerde kılabilir. Eğer mola verilecek zamana dek namaz vakti çıkacaksa namazlarını cem‘-i takdim veya cem‘-i tehir yoluyla kendileri için en yerinde vakitte birleştirerek kılabilir. Şöyle ama iki namazın cem‘ edilmesi yalnızca öğle ile ikindi ve akşam ile yatsı namazları arasında olabilir. Öğle ile ikindinin cem‘i, ikindiyi öğle zamanında öğle namazından sonradan (cem‘-i ibraz) ya da öğleyi ikindi vaktinde ikindi namazının öncesinde peş peşe kılmak (cem‘-i tehir) şeklinde yapılabilir. Akşam ile yatsının cem‘i de yatsıyı akşam zamanında akşam namazından sonra (cem‘-i ibraz) veya akşamı yatsı vaktinde yatsı namazından önce peş peşe kılmak (cem‘-i tehir) şeklinde yapılabilir. Sabah namazı başka bir namazla birleştirilemeyeceği gibi ikindi namazı ile de akşam namazı birleştirilerek kılınamaz. Burada öğle ile ikindinin bir grup, akşam ile yatsının bir grup olduğu hususu gözden kaçırılmamalıdır. b) Otobüse abdestli bindiği halde yeni namaz vaktinin girmesiyle Hanefi mezhebine tarafından abdesti bozulacağı için Maliki mezhebinin görüşüyle amel eder. Zira Maliki mezhebinde özür sahibinin abdesti, vakitlerin girip çıkmasıyla yok, özrü haricinde abdesti bozacak diğer bir durumun meydana gelmesiyle bozulmuş olur. c) Uçakta gezi edilmesi halinde abdest alırken çorap üstüne mesh edebilir. Âlimlerin kabul ettiği oturmuş görüşe göre alışılagelmiş çorap üzerine mesh etmek caiz olmamakla birlikte özellikle uzun mesafeli uçak seyahatlerinde ayağını yıkamakta zorluk çeken yolcuların, çorapları üstüne mesh ederek abdest almaları zaruret nedeniyle caizdir. Ancak çoraba bu şekilde mesh edebilmek için çorabın abdestli olarak giyilmesi şarttır. İnce çorap üzerine mesh, zaruretten dolayı uzun mesafeli uçak seyahatleriyle sınırlı tutulmalı, ayağını yıkamada herhangi bir zorlukla karşılaşılmayacak sıradan zamanlarda, ayağı yıkayarak ya da fıkhi standartlara uygun mestler üstüne mesh edilerek abdest alınmalıdır. Kaynak: Diyanet Fetva Kurulu Kaynak: www.islamveihsan.com URL: https://www.islamveihsan.com/yolculuk-yapmak-zorunda-olan-stomali-bir-birey-eger-stoma-torbasini-bosaltma-ve-yeniden-abdest-alma-imkani-yoksa-namazlarini-nasil-kilabilir.html