İngiliz Guardian gazetesinde yer alan, İstanbul'da 2016 senesinin yaz aylarında 5.8 büyüklüğünde bir 'zelzele' yaşadığının yazıldığı yazı gündeme geldi. 'Earth and Planetary Science Letters' isimli jeoloji yayınında yer alan yazıya direndirilen haberde, zelzelenin merkez üssünün, İstanbul'un birkaç km güneyi olduğu belirtildi. Mevzubahisi ‘saklı zelzele ’ haberi de Türkiye ’de değişik görüşlere neden oldu. Kimi uzmanlar zelzelenin yalnızca aniden olabileceğini belirtirken kimi uzmanlarda ‘suskun ’ zelzelelerin öğrenilen bir vaziyet olduğunu söyledi. 'BAZEN HİÇ ZELZELE OLMADAN...' Bir yarıyıl İTÜ Jeofizik Mühendisliği Kısım Başkanlığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi 24. yarıyıl CHP İstanbul Milletvekilliği de yapmış olan Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Haluk Eyidoğan “suskun” zelzele hakkında söylemelerde bulundu. Öncelikle Türkiye ’deki fay hatlarının hareketleri hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, Türkiye ’de fay hatları üzerinde doğudan batıya her sene iki, iki buçuk santimlik bir kaymanın yaşandığı söyledi. Bu kaymaların da zelzele gibi enerji sarihe çıkardığını ifade eden Eyidoğan söylemesinde şu ifadelere yer verdi: “Kuzey Anadolu fayı Erzincan ’dan başlayıp Marmara Denizi ’nin içinden Saros Körfezi ’ne kadar uzanan Türkiye ’nin en büyük zelzele fayıdır. Dünyada da büyük faylardan biridir. Bunun üzerinde senede iki, iki buçuk santim bir kayma hareketi vardır. Bunu biz zelzele makineleriyle de ölçeriz. Bu miktarlara göre Türkiye ’de Anadolu bloğu batıya doğru her sene iki, iki buçuk santim hareket eder. Bu hareketler sırasında muhtelif büyüklüklerde zelzeleler olur. Bazen büyük zelzeleler, bazen ufak zelzeleler olur. Bazen hiç zelzele olmadan da bu kayma devam eder. İşte bu bildiğimiz sarsıntıyı yaratmadan bir biçimde kaymanın devam ettiği bu harekete biz “yavaş kayma zelzeleleri” ya da “suskun zelzele” ve ya İngilizce “krip” dediğimiz tarifler kullanıyoruz.” 'KONUM MAKİNELERİ KAYDOLUYOR' İngiliz Guardian gazetesinde yer alan 5.8 büyüklüğündeki zelzele haberi hakkında da konuşan Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, 5.8 ’lik zelzelenin fay üzerinde yaşanan kayma oranına karşılık belirtilen bir oran olduğunu söyledi. Bu kaymalara “yavaş zelzele”, “suskun zelzele” gibi adlar verildiğini belirten Eyidoğan, “Marmara ’da 5.8 büyüklüğünde bir zelzele enerjisi kadar bir kayma oldu denildiğinde gerçeğinde kuzey Marmara fayı bu hareketi yapıyor ama bazen zelzele yaratmadan yapıyor. Bu evvelden de öğrenilirdi. Bu kayma muhakkak bir kıymetteyse bunu ölçüyorlar. Diyelim yarım metre kayma oldu. O zaman bunun karşılığına gelen enerji açısından 5.8 büyüklüğünde bir zelzeleye denk geliyor deniliyor. Zira kayma da bir enerji sarihe çıkarıyor. Ama bizim banal anlamda sarsıntı yaratan, binaları deviren, hasar veren zelzele değil, daha yavaş hareket eden faylar bu enerjiyi uzun zamanda sarihe çıkarıyor. Başka Bir Deyişle 5.8 büyüklüğündeki bir zelzele birkaç saniyede ortaya çıkabilir, 2-3 saatte de sarihe çıkabilir. O sebeple burada bir kavram karmaşıklığı da ortaya çıkmış oluyor. “Yavaş zelzele” ya da “suskun zelzele” dediğimiz şey gerçeğinde fayların sarihe çıkardığı enerjinin daha uzun zamanda sarihe çıkması. Tabi bu sarsıntı yaratmadığı için zelzele makineleri bunu kaydolamıyor. Konum makineleri kaydoluyor” dedi. İHA